W sobotę, 8.10.2022 r. o godz. 11:00 na plaży w miejscowości Stolec (gmina Dobra) odbędzie się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej pamięci amerykańskich lotników zestrzelonych nad jez. Stolsko w czerwcu 1944 r.
6 maja 1944 roku w fabryce koncernu Douglas w amerykańskim mieście Tulsa zostaje ukończony bombowiec B-17, których seria w okresie II Wojny Światowej zdobyła przydomek Latających Fortec. Jedna z niemal trzynastu tysięcy maszyn tego typu otrzymuje numer 44-6117 oraz kod radiowy LG -Q, a w czerwcu 1944 roku trafia do bazy lotniczej RAF w Bassingborne, 64 km na północ od Londynu. Z różną załogą bombowiec bierze udział w nalotach na Bordeaux oraz Hamburg. Ostatni lot odbywa się o brzasku 21 czerwca 1944 roku, gdy celem był Berlin.
Pierwszy pilot: Robert Ellison O’Bannon (1921-2000)
Drugi pilot: Thomas James Fitzgerald (1919-1997)
Nawigator: Nathan Lee Bartman (1923-2006)
Bombardier: Arnold Jon Ostwald (1919-2006)
Górny strzelec/inżynier: Irwin Howard Lewis (1922-1989)
Boczny strzelec: Joe Fioretti Jr. (1918-1982)
Operator radia: Benjamin George Goldman (1922-2011)
Tylny strzelec: Amos Frank Estrada (1920-1944)
Dolny strzelec: Herbert Spencer McCutchan (1920-2007)
W wyniku rotacji w ostatnim locie nie lecieli boczny strzelec Jorgen Egeland i dolny strzelec Jim Kasiaijan.
Krótko po godz. 9:00 czasu lokalnego formacja bombowców została zaatakowana przez myśliwce niemieckie na północ od jeziora Müritz, przed Neubrandenburgiem. Jedną z zaatakowanych maszyn był bombowiec 44-6117, który otrzymał trafienia w lewe skrzydło i tylny statecznik. Załoga odpowiedziała ogniem celnie trafiając wrogi myśliwiec. Uszkodzenia sprawiły, że lewe skrzydło latającej fortecy stanęło w płomieniach, pierwszy pilot podjął decyzję o opuszczeniu maszyny przez sześciu członków załogi. Wśród pierwszej dwójki był Amos Frank Estrada, który prawdopodobnie został zabity przez ostrzał wrogiego myśliwca już w trakcie opadania na spadochronie. Jego ciało pochowano w Sponholz (wieś obok Neubranderburga), a następnie ekshumowano na cmentarz żołnierzy amerykańskich w Neupre, w Belgii.
Za sterami maszyny, która atakowała bombowiec 44- 6117 mógł siedzieć Walter Aretz, pilot myśliwca Messerschmitt Bf 110 z Zerstörergeschwader 26 (ZG26), który przypisał sobie zestrzelenie B-17 w starciu 50 kilometrów na północny zachód od Szczecina o godz. 9:30 21 czerwca 1944 r. Na kilka minut przed upadkiem samolotu w jezioro Stolsko, około godz. 10:00, pokład bombowca opuszcza trzech ostatnich członków załogi. Wszyscy, poza zabitym Amosem Estradą, zostają szybko schwytani przez służby niemieckie.
Na przełomie XX i XXI wieku rozpoczęły się badania wraku oraz dokładne ustalanie jego historii, co doprowadziło do wizyty potomków górnego strzelca i inżyniera Irwina Lewisa w 2019 roku. Na bazie historii załogi i samolotu powstała książka “The Bomber in a Polish Lake” (Brinley Morgan).
Projekt realizowany jest przez Fundację BIELIK z pomocą Muzeum Motoryzacji i Wojskowości w Tanowie, gminy Dobra i Nadleśnictwa Trzebież. Sfinansowany z Programu Społecznik – Program zainicjowany przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego.”
