WAWEL WYSPIAŃSKIEGO – PO RAZ I ZGŁĘBIMY FASCYNACJĘ ARTYSTY KRÓLEWSKIM WZGÓRZEM I ZAMIENIMY WZGÓRZE W TEATR
GABINET PORCELANOWY – ZWIEDZAJĄC NOWĄ STAŁĄ WYSTAWĘ POCZUJEMY SIĘ JAK W LABIRYNCIE LUSTER
Z LA SCALI NA WAWEL, CZYLI KAENDLER W WYJĄTKOWEJ OPRAWIE PIERA LUIGI PIZZ
NAD DACHAMI WAWELU, CZYLI WIDOKI Z MAŁEJ BASZTY
ZIMA – NOWA STAŁA WYSTAWA
Gabinet Porcelanowy – 15 II / Kuratorka: Dorota Gabryś
Ekspozycja XVII-wiecznej porcelany miśnieńskiej w nowej aranżacji. Zaprezentowane zostaną również XVII i XVIII-wieczne srebra, obrazy i meble. Wystawa będzie zlokalizowana w północnym skrzydle I piętra Zamku Królewskiego w ramach zwiedzania Apartamentów Prywatnych.
Celem ekspozycji jest prezentacja nie tylko najwybitniejszych, kunsztownie wykonanych obiektów z porcelany pochodzących z Królewskiej Manufaktury w Miśni, ale także całej kultury materialnej XVIII wieku. Tak zaprezentowana kolekcja będzie największym zbiorem w Europie Środkowej. Pałacowe wnętrza pierwszej galerii, ze ścianami pokrytymi zjawiskową wykładziną, zdobioną wystawnymi elementami rokokowymi, przeniosą zwiedzających w czasie, pozwalając doświadczyć XVIII wiecznej atmosfery. Zobaczymy tu przykłady najlepszych sreber Augsburskich oraz wybitne obrazy i meble, co złoży się na pełnię doświadczenia sztuki najwyższej klasy.
Jedną z największych atrakcji będzie przestrzeń poświęcona porcelanie miśnieńskiej zaaranżowana na kształt gabinetu luster, w których obijać się będą prezentowane obiekty. Obejrzymy je dokładnie z każdej strony. Tu również zaprezentujemy jedne z najcenniejszych nabytków, które w minionym roku wzbogaciły kolekcję Zamku Lisa (jeden z czterech zachowanych na świecie egzemplarzy) i dwa Mopsy, które dziś – to możemy zdradzić – doczekały się gromady przyjaciół tego samego gatunku.
Trzecia przestrzeń należeć będzie do arcydzieła Johanna Joachima Kaendlera – głównego modelera w Królewskiej Manufakturze w Miśni w XVIII wieku. Jego Ukrzyżowanie (zwane także Golgotą) – to monumentalna kompozycja rzeźbiarska z porcelany o tematyce religijnej. Dzieło wykonane jest z białej, szkliwionej porcelany, w części z krzyżem wysokość wynosi 130 cm, pozostałe segmenty, w liczbie 15, mają wysokość 40 cm. Osią dzieła jest krzyż osadzony w trawiastym gruncie, na którym widać postać Chrystusa przybitego do krzyża czterema gwoździami. Obok krzyża widoczna jest czaszka i kości. Wokół zgromadzono jedenaście postaci.
Gabinet Porcelanowy antycypuje majową wystawę na Wawelu Wspaniałość rokoka. Miśnieńskie figurki porcelanowe Johanna Joachima Kaendlera. Obie ekspozycję będą dopełnieniem historii o królewskiej manufakturze w Miśni.
WIOSNA/LATO: WYSPIAŃSKI I KAENDLER, JAKICH NIE ZNACIE
Wawel Wyspiańskiego – 21 III – 21 VII / Kuratorka: Agnieszka Janczyk
To wielka, jubileuszowa, wielowymiarowa ekspozycja dzieł artysty o tematyce wawelskiej. Sto dwadzieścia lat wcześniej, w 1904 roku, Wyspiański opublikował dramat „Akropolis” rozgrywający się w katedrze, a także rozpoczął, wraz z architektem Władysławem Ekielskim, pracę na projektem Akropolis. Projekt łączył się ściśle z odzyskiwaniem wzgórza wawelskiego przejętego przez zaborcę, a zarazem utrwalał XIX-wieczną koncepcję Wawelu jako serca Polski. Na wystawie będą też prezentowane inne wątki, przede wszystkim dotyczące niezrealizowanych witraży katedralnych oraz Wawelu w utworach literackich Wyspiańskiego. Wawel Wyspiańskiego jest pierwszą wystawą pokazującą w tak pełny sposób wątki wawelskie w twórczości artysty. Zobaczymy niemal 300 obiektów, a wśród nich m.in. pastele wyobrażające królów: Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta oraz aktorów grających w dramacie „Bolesław Śmiały” – rzadko pokazywane ze względów konserwatorskich, a także duży zespół rysunków do projektu Akropolis, zarówno ze zbiorów muzealnych jak i prywatnych. Pokażemy prace nigdy wcześniej nie eksponowane, odnalezione, a w niektórych przypadkach wręcz sensacyjne.
Wspaniałość rokoka. Miśnieńskie figurki porcelanowe Johanna Joachima Kaendlera
23 V – 29 IX / Kuratorka: Dorota Gabryś, dr Claudia Bodinek; konsultacje: dr Dirk Syndram
Wyjątkowa na skalę światową prezentacja około 200 porcelanowych figur autorstwa Johanna Joachima Kaendlera wyprodukowanych przez Królewską Manufakturę Porcelany w Miśni, które pochodzą z prywatnych europejskich kolekcji, na co dzień niedostępnych dla zwiedzających. Wystawę projektuje światowej sławy artysta z Włoch Pier Luigi Pizzi (reżyser operowy, projektant kostiumów teatralnych, pracującym m.in. dla La Scaliwraz z Massimo Pizzi Gasparon Contarinim. Spektakularna aranżacja będzie nawiązywać do najkunsztowniejszych tradycji teatralnej sceny operowej światowego formatu.
W 1731 roku, dwudziestopięcioletni rzeźbiarz Johann Joachim Kaendler został zatrudniony przez króla Augusta Mocnego jako nadworny rzeźbiarz i modeler w manufakturze miśnieńskiej, gdzie pracował aż do śmierci w roku 1775. Najświetniejszy okres działalności Miśni jest nierozerwalnie związany z nazwiskiem Kaendlera, odpowiedzialnego za wszystkie poszukiwane przez kolekcjonerów projekty, co więcej – stanowiące do dziś najważniejszą część oferty wytwórni.
Wczesne rzeźby Kaendlera nawiązują do zainteresowań drezdeńskiej socjety: polowań, teatru – szczególnie Commedii dell’arte i opery oraz… Zakonu Mopsa, który po roku 1738 zastąpił zakazaną przez kościół katolicki masonerię.
W 1736 Kaendler rozpoczął pracę nad serią grup figuralnych znanych obecnie jako „krynolinowe”. Te wspaniałe, wielobarwne kompozycje dam i kawalerów w bogatych strojach dworskich przedstawiają normowaną etykietą codzienność ówczesnej elity – kurtuazyjne rozmowy i pełne zmysłowości zaloty.
Wystawa przygotowana w partnerstwie z Galerią Röbbig München. Früche Porzellane Kunsthandell.
JESIEŃ, czyli część najważniejszego muzeum na świecie – Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie przenosi się na Wawel!
Niech żyje Król! Koronacje Sasów na Wawelu – 19 IX 2024 – 9 II 2025 / Zespół kuratorski: Marta Golik-Gryglas, dr Rafał Ochęduszko
Bezprecedensowy wspólny pokaz królewskich pamiątek, w wielu przypadkach powracających po raz pierwszy na Wawel po około 300 latach, będzie okazją do opowiedzenia nie tylko o dwóch ostatnich wawelskich koronacjach. Poszczególne wydarzenia uroczystości koronacyjnych obu Augustów będą bowiem również ilustrować opowieść o polskim ceremoniale koronacyjnym.
Wystawa zorganizowana przy współpracy ze Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie skąd zostaną wypożyczone pamiątki związane z koronacjami polskich królów z dynastii saskiej, Augusta II w 1697 i Augusta III w 1734, w tym wyboru sreber z królewskiego bufetu eksponowanych na co dzień w skarbcu Grünes Gewölbe. Uzupełnieniem tego dużego zespołu zabytków będą obiekty zachowane w polskich zbiorach, zwłaszcza insygnia koronacyjne Augusta III i Marii Józefy z Muzeum Narodowego w Warszawie
Wystawa przygotowana w partnerstwie ze Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie oraz Muzeum Narodowym w Warszawie.
***
DZIEDZICTWO I WSPÓŁCZESNOŚĆ. INTERWENCJE
Pokaz obrazów Łukasza Stokłosy – 15 II / Kuratorka: dr Agnieszka Jankowska-Marzec (ASP Kraków)
Pokaz wybranych dzieł Łukasza Stokłosy w Reprezentacyjnych Komnatach Zamku Królewskiego na Wawelu z cyklu prezentacji dzieł współczesnych malarzy.
Wystawa rzeźb Pawła Orłowskiego w Ogrodach Królewskich – 25 IV – 29 IX / Kuratorka: dr Bogumiła Wiśniewska
W ramach cyklu wystaw plenerowych, prezentujących twórczość polskich współczesnych rzeźbiarzy.
Pokaz obrazów Romana Opałki – 10 X
Pokaz wybranych dzieł Mariana Opałki w Reprezentacyjnych Komnatach Zamku Królewskiego na Wawelu.
***
DRUGIE SEZONY
Emocje. Lwowska rzeźba rokokowa. Cześć II(tytuł roboczy) – I połowa 2024
Kuratorki: dr Agata Dworzak (IHS UJ), Joanna Pałka
Zamek Królewski na Wawelu zaprasza na kolejną odsłonę wystawy prezentującej arcydzieła lwowskiej rzeźby rokokowej, stanowiące prawdziwy fenomen w sztuce europejskiej XVIII wieku. W drugiej osłonie twórczości Johanna Georga Pinsla po Ekspresji. Lwowskiej rzeźbie rokokowej pojawią się obiekty wypożyczone z Lwowskiej Galerii Sztuki, a także Przykarpackiego Muzeum Sztuki w Iwano-Frankiwsku, pochodzące pierwotnie z kościoła Misjonarzy w Horodence.
Arcydzieła z kolekcji Lanckorońskich, część II – otwarcie 24 października / Kuratorka: dr Joanna Winiewicz-Wolska
Wystawa będzie prezentacją siedmiu obrazów z dawnej kolekcji Karola Lanckorońskiego, sprzedanych przez spadkobierców na rynku antykwarskim po II wojnie światowej. Po sukcesie wystawy z 2022 roku, na której zaprezentowane były trzy obrazy z muzeów w Londynie, Amsterdamie i Chapel Hill, zobaczymy kolejne dzieła pochodzące z rozproszonej wiedeńskiej kolekcji hr. Karola Lanckorońskiego – tym razem wypożyczone z Brisbane w Australii, Fryburga, Paryża, Nowego Jorku, Los Angeles oraz San Francisco. Niewątpliwie najważniejszym arcydziełem b
***
WAWEL ODKRYWA (NIE)ZNANYCH
Oko malarza. Tadeusz Kuntze (1727-1793) – od 30 listopada
Kuratorki: Natalia Koziara-Ochęduszko, Katarzyna Chrzanowska
Wystawa twórczości barokowego malarza Tadeusza Kuntzego – jednego z najbardziej znaczących twórców pracujących dla polskich zleceniodawców w drugiej połowie XVIII wieku. Ekspozycja będzie właściwie pierwszą monograficzną wystawą poświęconą temu niezwykłemu twórcy. Główny nacisk zostanie w niej położony na ukazanie warsztatu artystycznego Kuntzego. Wśród prezentowanych dzieł znajdą się zarówno jego prace malarskie, jak i rysunki, gwasze oraz akwarele, które przybliżą publiczności sam sposób wykonywania przez niego dzieł oraz wprowadzą do zagadnień związanych z praktyką malarską artystów, którzy swoją edukację odbywali w Wiecznym Mieście. Tytułowe „Oko malarza” ma nas poprowadzić przez inspiracje artysty, które czerpał z otaczającego go świata – życia mieszkańców Rzymu, a także nowej sztuki – rokokowej i klasycystycznej, które wiodły prym w trackie jego wieloletniej praktyki artystycznej. To trzecia wystawa po prezentacjach dorobku Andrzeja Radwańskiego (2021) oraz Jakuba Mertensa (2023) z cyklu wystaw studyjnych, odkrywających nieznane/mało znane oblicze sztuki polskiej.
***
PROJEKTY SPECJALNE
„MAGAZYN” od V 2024 Kuratorki: Justyna Osuch, Lidia Brzyska
Projekt ma na celu udostępnienie szerszej publiczności obiektów znajdujących się na stałe w wawelskich magazynach muzealnych i ukazanie różnorodności kolekcji Zamku Królewskiego na Wawelu poprzez prezentację dzieł sztuki, które z różnych przyczyn nie mogą być eksponowane. Projekt zakłada zmienne ekspozycje, trwające po ok. 3 miesiące, podczas których prezentowane będą obiekty dobrane zgodnie z określonym kluczem (obiekty w różnorodny sposób powiązane hasłem, tzw. „tematem” wiodącym) lub też pojedynczych dzieł o dużym znaczeniu artystycznym lub historycznym.
Projekt powstaje we współpracy z Wydziałem Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Mała baszta. Miasteczko wawelskie – jesień 2024 / Kuratorka: Magdalena Młodawska
Nowa przestrzeń stanowiąca łącznik pomiędzy Zamkiem Królewskim, a Budynkiem nr 5, z najpiękniejszym widokiem na zakole Wisły. Zamysł wystawy powstał wokół fragmentów pozostającej na marginesie zainteresowań, lub niekiedy całkiem zapomnianej, historii miasteczka wawelskiego.
Na Wawelu od wczesnego średniowiecza zarysował się podział wzgórza na dwie części: rezydencjonalną, należącą do świeckiego władcy i od 1000 roku siedzibę i katedrę biskupa krakowskiego. Wymagało to utworzenia dla nich odpowiedniego zaplecza. Stało się nim podzamcze zajmujące położony na zachód od zamku teren wzgórza. Funkcjonowało ono przez wieki, równolegle z zamkiem i katedrą, aż po czasy rozbiorów Polski i połowę XIX wieku, gdy ostatnie budowle miasteczka zostały rozebrane.
Nowa wystawa opowie o ludziach, którzy zamieszkiwali miasteczko wawelskie poprzez przedmioty odkryte w czasie licznych prac archeologicznych. Nasi Goście po jej zwiedzeniu będą mogli zobaczyć wzgórze wawelskie z udostępnionego po praz pierwszy tarasu widokowego.
***
WYSTAWY ZAGRANICZNE
Wystawa arrasów w Brukseli (tytuł roboczy) – koniec 2024 / początek 2025 r.
Kuratorka: Magdalena Ozga
Zamek Królewski na Wawelu we współpracy z Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique planuje wystawę arrasów, która ma na celu podkreślić liczne związki łączące nasz kraj z centrum artystycznym jakim była Bruksela. Tematem wiodącym wystawy będzie natura w jej różnych aspektach. Zostaną pokazane tkaniny z kolekcji wawelskiej dopełnione tkaninami z Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique oraz dziełami polskich artystek współczesnych, w tym Małgorzaty Mirgi-Tas. Wystawa ma uświetnić polską prezydencję w Unii Europejskiej.
Opr. Ula Wolak-Dudek
