Podwodne prace przy wraku „Solena” w Zatoce Gdańskiej. Do czego posłużą?
Z początkiem sezonu nurkowego 2024, Dział Badań Podwodnych Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku zintensyfikował działania w Podwodnym Magazynie Wraków, zlokalizowanym w Zatoce Gdańskiej, kilka mil na wschód od Orłowa. W ramach pierwszego etapu prac, zajął się konserwacją XVII-wiecznego wraku szwedzkiego okrętu wojennego „Solen”.
Pierwszy etap: oczyszczanie
Podczas początkowych działań usunięto stare sieci, liny i przynęty wędkarskie zalegające na konstrukcji wraku. Aby odsłonić drewniane elementy zatopione w piaszczystym dnie, wykorzystano specjalistyczny sprzęt, w tym eżektory oraz płuczki. Tak przygotowane fragmenty statku zostały wyposażone w pasy-zawiesia, które następnie podczepiono do worków wypornościowych (irodyn). – Napełniane sprężonym powietrzem worki pozwalały na precyzyjne kontrolowanie procesu podnoszenia ciężkich części z dna morza – tłumaczy dr Krzysztof Kurzyk, kierownik Działu Badań Podwodnych NMM.
Prace zakończone sukcesem
Wrak „Solena” został złożony w formie jak najbliższej tej znanej z dokumentacji z lat 70. XX wieku. Aby tego dokonać, podniesiono i przemieszczono w wodzie za pomocą worków wypornościowych (o nośności do dwóch ton) najważniejsze elementy wraku, w tym dziobnicę, fragment tylnicy oraz trzy duże fragmenty dna (nazywane „Małym Solenem”), a także mniejsze elementy, takie jak denniki.
Podnoszenie dział
We wrześniu zespół muzealnych płetwonurków podjął również wyzwanie podniesienia ośmiu żeliwnych dział z XVIII w., każde o wadze ok. 1,5 tony. Działa, pochodzące ze szwedzkiego warsztatu, zostały odnalezione i zadokumentowane w ramach akcji „Wiatrem Gnane”. Część z nich trafiła już do muzeum, a osiem zostało zatopionych w Podwodnym Magazynie Wraków, z dala od wraku „Solena”. Niestety, w tym sezonie pracom towarzyszyły trudne warunki atmosferyczne, z częstymi silnymi wiatrami, które utrudniały nurkowania. – Pomimo tych wyzwań, będziemy kontynuować działania, w tym przygotowanie aktualnej dokumentacji podwodnej oraz fotogrametrii wraka „Solen” i okolicznych dział – uzupełnia Krzysztof Kurzyk.
Ostatecznym celem projektu jest stworzenie atrakcyjnego stanowiska nurkowego, które nie tylko umożliwi płetwonurkom podziwianie dziedzictwa morskiego Bałtyku, ale także przyczyni się do jego lepszej ochrony i promocji.
Łukasz Grygiel
