poniedziałek, 15 września, 2025

„Polish-Jewish Studies”

IPN wydał pierwszy numer polsko-angielskiego czasopisma naukowego poświęconego relacjom polsko-żydowskim oraz dziejom społeczności żydowskiej na ziemiach polskich w XX w. W tym numerze znajdziemy artykuły między innymi o tzw. legalizacji dokumentów dla ukrywających się Żydów w czasie niemieckiej okupacji, o polskim konsulacie w Hawanie, który pomagał w ucieczce z okupowanej Europy polskim obywatelom pochodzenia żydowskiego, o powojennym procesie policjantów granatowych oskarżonych o mordowanie ludności żydowskiej czy o kwestii żydowskiej w myśli politycznej Obozu Narodowego oraz Polskiej Partii Socjalistycznej w okresie II wojny światowej.

Badania nad historią Żydów polskich w XX w. od wielu lat są przedmiotem dociekań badaczy w Polsce i na świecie. Studia takie prowadzą także naukowcy IPN w ramach m.in. Centralnego Projektu Badawczego IPN: „Dzieje Żydów w Polsce i relacje polsko-żydowskie w latach 1914–1989”. Z racji specyfiki tej instytucji badania koncentrowały się i koncentrują głównie na problematyce Zagłady lub relacji polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej i czasach tuż po wojnie. Pod szyldem IPN powstało też wiele publikacji popularnonaukowych oraz edukacyjnych.  

Obecnie IPN zainicjował czasopismo naukowe w całości dedykowane tej problematyce. Celem jest prezentacja wyników badań ogólnopolskich oraz regionalnych, a także zapoznanie Czytelników z działaniami na rzecz zachowania pamięci o polskich Żydach.

Pragniemy, aby PJS, także dzięki anglojęzycznej wersji, trafił do szerokich kręgów naukowych w Polsce i zagranicą. Mamy również nadzieję, że dla wszystkich badaczy, nie tylko związanych z IPN, czasopismo stanie się forum wymiany myśli naukowej o wzajemnych, momentami jakże trudnych, relacjach Polaków i Żydów. Jesteśmy otwarci na różne środowiska i na rzetelną dyskusję naukową opartą na faktach

powiedział Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN.

Idea PJS narodziła się w kieleckiej delegaturze IPN, która od wielu lat przykłada szczególną wagę do badania powyższej problematyki, a zrealizowana została przez naukowców z różnych placówek IPN oraz spoza Instytutu.  

Redaktor naczelny publikacji prof. Grzegorz Berendt oraz dr Tomasz Domański przedstawili, co czytelnicy znajdą w pierwszym numerze „Polish-Jewish Studies”. Pismo zostało podzielone na trzy działy: „Studia”, „Recenzje/Polemiki” oraz „Kronika”.

Artykuły zaprezentowane w obrębie studiów dotyczą wydarzeń II wojny światowej. M.in.: o pomocy świadczonej Żydom przez Polaków w czasie Zagłady. To praca Sebastiana Piątkowskiego „Aryjskie papiery”. Z problematyki pomocy udzielanej przez Polaków Żydom w legalizowaniu fałszywych tożsamości na obszarze Generalnego Gubernatorstwa. Artykuł Alicji Gontarek Polskie przedstawicielstwo konsularno-dyplomatyczne w Hawanie a sprawa uchodźców żydowskich na Kubie podczas II wojny światowej to niemal sensacyjna opowieść o ratowaniu Żydów przez polskich dyplomatów na Kubie. Kolejne teksty przynoszą podsumowanie postaw obozu narodowego wobec Żydów oraz kwestii żydowskiej na łamach prasy socjalistycznej PPS-WRN. To artykuły Jarosława Tomasiewicza i Macieja Żuczkowskiego. Problematykę powojennych rozliczeń z osobami popełniającymi zbrodnie na Żydach na przykładzie Wodzisławia poruszył Tomasz Domański.

Ważne ustalenia przynoszą również recenzje. Szczególnie interesujący jest polemiczny artykuł recenzyjny książki Pod klątwą Joanny Tokarskiej-Bakir, opracowany przez Ryszarda Śmietankę-Kruszelnickiego.

W pierwszym numerze znajdziemy również Korektę obrazu? Tomasza Domańskiego, będącą polemiką z autorami i redaktorami książki Dalej jest noc. To jedyny tekst, który był uprzednio publikowany, ale wyłącznie w języku polskim, tu ukazał się również po angielsku.

Tom zamyka dział „Kronika”, w którym zamieszczono sprawozdanie z konferencji Nations of Occupied Europe Facing the Holocaust (Warszawa, 6–8 grudnia 2017 r.) oraz dwa artykuły prezentujące dokonania związane z przywracaniem pamięci o Żydach w Staszowie oraz budowaniem relacji między Polakami i Żydami na przykładzie Dni Judaizmu w Chmielniku w województwie świętokrzyskim.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Wystawa „Podzespoły czyli wnętrze Star...

Muzeum Przyrody i Techniki im. Jana Pazdura w Starachowicach zaprasza na wernis...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...

150 LAT MUZEALNICTWA ROLNICZEGO NA ZIE...

W 2025 roku przypada 150. rocznica pojawienia się idei muzealnictwa rolniczego ...

XI.Legenda STARa

11.LegendA STARa, to zlot pojazdów  zabytkowych organizowany przez Powiat ...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 – Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...