Jeszcze tylko przez tydzień w Żydowskim Instytucie Historycznym potrwa wystawa czasowa „Pomniki oporu. Sztuka wobec powstania w getcie warszawskim (1943-1956)”.
Pomniki oporu to największa i jak dotąd najbardziej zróżnicowana prezentacja sztuki o powstaniu w getcie warszawskim rozpięta między wojną a początkami odwilży (1943–1956). Wybrane przez kuratorów rzeźby, pomniki, plakaty, grafiki i zdjęcia przybliżają nie tylko wielowymiarowość tematu oraz jego ogromne znaczenie towarzyszące całym pokoleniom, ale także trudności i emocje bliskie ich twórcom.
Na wystawie prezentowany jest obszerny wybór prac plastycznych, również tych do tej pory nieznanych, między innymi wielkoformatowe socrealistyczne obrazy olejne, projekty plakatów rocznicowych z lat 1945-1948, a także rysunki, fotografie, rzeźby i dzieła metaloplastyczne z epoki. Zgromadzone na ekspozycji prace pochodzą w przeważającej mierze z unikatowych zbiorów ŻIH‑u. Ich wybór poprzedziła szczegółowa kwerenda przeprowadzona przez kuratorów. Wśród artystów, których prace będzie można zobaczyć warto wymienić m.in Tadeusza Kulisiewicza, Natana Rapoporta, Alinę Szapocznikow, Henryka Hechtkopfa, Tadeusza Gronowskiego, Ignacego Witza czy Bronisława Linke.
Warto zwrócić uwagę na to, że nie było niemal nikogo, kto przeżył zryw i mógł zobrazować swoje doświadczenia. Tym bardziej cenne są otwierające wystawę rysunki Haliny Ołomuckiej datowane na 1943 r. Niezwykle porusza ich nastrój oraz sposób w jaki przedstawia walczących, daleki od zwyczajowego podkreślania ich heroizmu i odwagi.
Wybór dokonany przez kuratorów pozwala odkryć temat z wielu perspektyw: oglądamy prace artystów tworzących w Polsce, a także tych, którzy czas Zagłady spędzili poza jej granicami. Ważnym wątkiem wystawy są plakaty. W czasie tużpowojennych obchodów rocznicowych powstania Centralny Komitet Żydów w Polsce oraz Żydowskie Towarzystwo Krzewienia Sztuk Pięknych zorganizowały dwa konkursy na plakaty okolicznościowe. W zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego do dziś zachowała się część nadesłanych prac. Wśród nich plakaty m.in. Eryka Lipińskiego i Andrzeja Wajdy. Na wystawie znalazł się także szeroki wybór charakterystycznych prac socrealistycznych.
W niedzielę 24 września zapraszamy na ostatnie już oprowadzanie kuratorskie po wystawie, które poprowadzi współkurator Michał Krasicki.
Źródło: Żydowski Instytut Historyczny
