24 lipca 2023 r. rozpoczęły się prace konserwatorskie w Galerii Północnej pałacu wilanowskiego, obejmujące część jej wystroju, w tym trzy malowidła ścienne i jedno sufitowe autorstwa wybitnych malarzy: Michelangelo Palloniego i Giuseppe Rossiego.
Początek prac oznaczał budowę rusztowań, przygotowanie stanowisk pracy dla konserwatorów, zabezpieczenie pozostałych elementów zabytkowych wnętrza, a także wykonanie bardzo dokładnej dokumentacji fotograficznej. Niektóre zdjęcia trzeba było robić w pełnych ciemnościach, aby udokumentować fenomeny widoczne jedynie w luminescencji wzbudzonej światłem UV. W galerii zdjęć obok można zobaczyć zdjęcia z przygotowań i oryginalne malowidła.
Jak ważne są te freski, możemy się przekonać na podstawie biografii artystów.
Michelangelo Palloni należy niewątpliwie do najwybitniejszych artystów epoki króla Jana III. Pracując w Rzeczypospolitej dla rozumiejących sztukę mecenasów, włoski malarz wykazywał się indywidualną erudycją malarską. Osiągnięcia artystyczne XVII-wiecznej Italii, zwłaszcza Florencji, dostosowywał do wrażliwości dworu królewskiego, kresowej magnaterii, zakonnej lub ludowej pobożności, demonstrując nawet w późnej twórczości daleką od rutyny biegłość pędzla oraz inwencję w projektach kompozycji i ujęciach znanych tematów ikonograficznych. Po 1688 r. Palloni ozdobił galerie ogrodowe pałacu cyklem fresków przedstawiających historię mitycznych bohaterów Amora i Psyche. Malowidła w zawoalowany sposób opowiadały o miłości Jana Sobieskiego i Marii Kazimiery, ich związku, który początkowo wydawał się niemożliwy, a zakończył się szczęśliwie. Malarz wpisał się w generalny dla Wilanowa program ideowy, przedstawiając alegoryczną wędrówkę duszy do krainy wiecznej beztroski.
Giuseppe Rossi był kolejnym z malarzy, których twórczość odcisnęła wyraźne piętno na dekoracji freskowej pałacu wilanowskiego. W sierpniu 1726 roku Rossi został zatrudniony w „galerii dolnej od ogrodu”, gdzie zrealizował cykl malowideł uzupełniających sceny z dziejów Amora i Psyche Michelangela Palloniego. Rossi zalicza się do grona najważniejszych artystów pozostających na usługach Elżbiety Sieniawskiej, właścicielki Wilanowa w latach 1720–1729, związanych z warszawskim środowiskiem artystycznym.
Prace finansowane są z funduszy Omenaa Foundation i OmenaArt Foundation. Zakończą się na wiosnę 2024 roku.
tekst: Maria Bator-Krupecka
Źródło: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
