piątek, 22 listopada, 2024

PRZEBUDZENIE! Nowy rok zaczyna się w marcu

Muzeum Etnograficzne w Krakowie zaprezentuje publiczności nową wystawę czasową:

23 marca – 23 czerwca 2024 r. 
Muzeum Etnograficzne w Krakowie
ul. Krakowska 46

Wernisaż wystawy: 22 marca 2024 r.

Dlaczego Nowy Rok jest w styczniu, a Wielkanoc przypada na wiosnę? Czy wiosna kojarzy nam się wyłącznie z czasem radosnym i pełnym życia? Jakie praktyki stosowano, żeby zapewnić przyjście wiosny?  

Wystawa w Muzeum Etnograficznym w Krakowie stanowi próbę odpowiedzi na powyższe pytania przez ukazanie wielokulturowych zwyczajów i praktyk związanych z okresem przejścia od zimy do wiosennego przebudzenia. Zastanawiamy się nad nakładaniem się na siebie i przenikaniem różnorodnych tradycji – od starożytnej Babilonii po współczesną Polskę, od religii pogańskich po monoteistyczne. Pokazujemy uniwersalność struktur, bliźniacze dla różnych kultur toposy, wspólny fundament. W takim kontekście rozważamy kulturowe pojmowanie czasu, szukamy symboli wiosny, płodności i życia, prezentujemy praktyki niszczenia zimy oraz zła, ale także ukazujemy trudności tego czasu: głód związany z kończeniem się zapasów żywności i ciężką pracę w polu. 

Współcześnie skutki przedłużającej się zimy odczuwamy głównie psychicznie. Nieustannie sobie powtarzamy: Byle do wiosny! Tęsknimy za słońcem, światłem, ciepłem. I radzimy sobie na różne sposoby: od wyjazdów do ciepłych krajów po farmakologię. Nawet czas zamieniamy z zimowego na letni. Jesteśmy jednak przekonani, że wiosna nadejdzie bez naszego udziału. Czy na pewno? 

Potrzeba zaznaczenia symbolicznego przejścia od metaforycznego czasu uśpienia i mroku do wiosennego przebudzenia – rozumianego jako czas odradzania się, płodności oraz celebracji życia – wyraża się na wielu płaszczyznach: od topienia symbolicznej Marzanny przez zmianę ubioru (zamiana ciepłych okryć na lżejsze) po różnorodne obrzędy i czynności o charakterze symbolicznym powiązane z kalendarzem religijnym, agrarnym czy świeckim. 

Ekspozycja prowadzi nas przez różne kultury i odmienne tradycje, zarówno te minione, jak i współczesne, ukazując, jak wszystkie one czerpią z tych samych źródeł. Bohaterami są obiekty opowiadające poszczególne historie wiosenne, ukazujące symbole wiosny, jej znaki oraz wcielenia. Bazujemy na kolekcji MEK, z której wylatują rzeźbione (i nie tylko) bociany, klekocą drewniane kołatki i dzwonią ceramiczne grzechotki. Fotografie i malarstwo ilustrują czas przednówka, ciężkich prac polowych i dawniej praktykowanych obrzędów zimowych. A za ponowne otwieranie ziemi uśpionej na zimę odpowiedzialna jest postać Matki Boskiej Roztwornej. Jej rzeźba, wraz z innymi wizerunkami Matki Boskiej otoczonej kwiatami, roślinami i zwierzętami, przywołuje na myśl kult Matki Ziemi oraz wskazuje na głębsze wzajemne przenikanie się nie tylko różnych kultur, ale także świata ludzkiego i nieludzkiego w cyklicznym przebudzeniu przyrody na wiosnę. 

Zespół kuratorski: Monika Bielak, Jacek Kukuczka, Justyna Matwijewicz, dra Ewa Rossal

Olga Łuczyńska-Gawron

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełz...

VIII Forum Regionalne Między Małopolską a Górnym Śląskiem pt. „Po nitce do kłęb...

Barwy holi

W starożytnej Mithili – krainie położonej u podnóży Himalajów, poprzecinanej rz...

Pierwsze z cyklu spotkań – prele...

To wydarzenie w Międzyzdrojach otwiera serię spotkań-prelekcji poświęconych szt...

Dwie dusze twórcy ludowego

Otwarcie wystawy: 4 listopada 2024 (wernisaż) wystawa dostępna dla zwiedzającyc...

Ogień. Opowieść o Janis Joplin

Powieść ukazuje burzliwe życie Janis Joplin. W tej wciągającej historii na...