Czworo gdańskich artystek i artystów, stowarzyszenie współpracujące z migrantami i dwa zespoły kuratorskie najnowszych gdańskich muzeów mają szansę na Nagrodę Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis”. Pięć firm i dwie osoby ubiegają się o tytuł Mecenas Kultury Gdańska. Do kogo trafi najstarsze i najistotniejsze gdańskie wyróżnienie w dziedzinie kultury? Gala finałowa 49. edycji nagrody odbędzie 21 maja w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim.
Nagroda przyznawana jest co roku, osobom fizycznym lub nieformalnej grupie twórczej, za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej i upowszechniania kultury oraz zasługi w promocji twórców i kultury Gdańska wśród jego mieszkańców, w kraju i za granicą.
Wraz z wyróżnieniami dla twórców przyznawany jest również tytuł Mecenas Kultury Gdańska. Jest to honorowe wyróżnienie przyznawane darczyńcom gdańskiej kultury, osobom lub instytucjom znacząco wspierającym działania w obszarze kultury za rok poprzedzający rok przyznania tytułu.
Szansę na Nagrodę za osiągnięcia w 2021 roku mają: Stowarzyszenie Arbuz, Magdalena Grzebałkowska, Agata Nowosielska, Marek Rogulski, prof. Stanisław Rosiek, Zespół kuratorski NOMUS i Zespół Muzeum Bursztynu.
Nominowani do tytułu Mecenas Kultury Gdańska za 2021 rok zostali: Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna sp. z o.o., Grupa Inwestycyjna Hossa S.A., Józef Poltrok, Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, Andrzej Stelmasiewicz, Stocznia Cesarska Development sp. z o.o. i Ziaja Ltd. Zakład Produkcji Leków sp. z o.o.
W tym roku wręczona zostanie również Nagroda Specjalna „Splendor Gedanensis” za wybitne osiągnięcia i dokonania na rzecz gdańskiej kultury.
Wręczenie Nagród odbędzie 21 maja w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim. Z powodu pandemii gala ostatniej edycji nagrody odbyła się online bez udziału nominowanych i publiczności.
Zespół kuratorski NOMUS: Aneta Szyłak, Mariola Balińska, Aleksandra Grzonkowska
NOMUS jest najmłodszym muzeum sztuki współczesnej w Polsce, działającym na historycznych stoczniowych terenach jako dział Oddziału Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku.
- Nominacja za przygotowanie i realizację programu otwarcia NOMUS – Nowego Muzeum Sztuki, działu Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Zespołowi kuratorek udało się stworzyć miejsce otwarte, wychodzące poza kanoniczne hierarchie sztuki zachodniej, autokrytyczne i zaangażowane. „Kolekcja w działaniu” to tytuł głównej wystawy, na której zostały zaprezentowane prace ponad 40 artystów, w dużej mierze pochodzących w Gdańska, które opowiadają o rożnych sposobach tytułowego „działania” sztuki – jej związków z życiem społecznym i politycznym. W ramach otwarcia można było również obejrzeć wystawę współczesnej sztuki irackich Kurdów – poruszającą wątki upamiętniania traumatycznej historii i zmian społecznych po drugiej wojnie w Zatoce Perskiej. Program otwarcia NOMUS wzbudził ogromne zainteresowanie gdańskiej i ogólnopolskiej publiczności oraz krytyków.
Zespół Muzeum Bursztynu: Renata Adamowicz, Joanna Grążawska, Bartłomiej Kentzer, Ludmiła Skulbaszewska i Ewa Pawlęga
Muzeum Bursztynu w lipcu 2021 (po 15 latach działalności w Katowni i Wieży Więziennej) zostało przeniesione do nowej siedziby w Wielkim Młynie – dzięki temu powierzchnia wystawiennicza zwiększyła się trzykrotnie, osiągając nieomal tysiąc metrów kwadratowych.
- Nominacja za przygotowanie pod względem merytorycznym wystawy stałej w Muzeum Bursztynu i jej otwarcie w Wielkim Młynie
Konsekwencja i zaangażowanie Zespołu Muzeum zaowocowało wielowątkową i wszechstronną ekspozycją, która traktuje bursztyn całościowo. Przedstawia nie tylko efekt finalny jego wykorzystania, ale ukazuje także jak powstał, jakie skrywa tajemnice i jakie ma właściwości. Ponad tysiąc eksponatów – od naturalnych bryłek po rzemiosło artystyczne i współczesną biżuterię tworzy kompleksowe kompendium wiedzy o „Złocie Bałtyku”. Muzeum spełnia kluczową rolę integracyjną, popularyzując wiedzę o bursztynie i osiągniecia bursztynników z Polski i ze świata.
Najstarsze i najistotniejsze wyróżnienie w dziedzinie gdańskiej kultury
Tradycja nagradzania twórców gdańskiej kultury sięga początku lat 70 tych. W sierpniu 1973 roku ówczesny przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Jan Nikołajew po raz pierwszy ogłosił ustanowienie Nagrody Miasta Gdańska. Od tego czasu wyróżnienie to przyznawane jest raz do roku, zaś od 2004 r. nosi nazwę „Splendor Gedanensis”. Jest to najstarsze i najistotniejsze gdańskie wyróżnieniem w dziedzinie kultury.
Przez wiele lat laureaci otrzymywali tylko dyplomy. Z czasem dołączono do nich również gratyfikację finansową. Obecnie wysokość nagrody to 20 tysięcy złotych.
Laureatami Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” za rok 2020 zostali:
- Monika Kaźmierczak, carillonistka miejska, za wirtuozerię i popularyzację muzyki carillonowej, które przyczyniły się do wpisania gdańskiej kultury carillonowej na krajową listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa
- ksiądz prałat Ireneusz Bradtke, proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP za rewitalizację i ochronę dziedzictwa kulturowego Bazyliki Mariackiej w Gdańsku.
- Dorota Karaś i Marek Sterlingow, dziennikarski duet, za pasjonującą i doskonale udokumentowaną książkę „Walentynowicz. Anna szuka raju” wydaną przez Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Wraz z wyróżnieniami dla twórców przyznawany jest również tytuł Mecenas Kultury Gdańska. Jest to honorowe wyróżnienie przyznawane darczyńcom gdańskiej kultury. Honorowym Mecenasem Kultury Gdańska za rok 2020 została Stocznia Cesarska Development.
