9 października 2023 roku dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie prof. dr. hab. Andrzej Szczerski i wicestarosta powiatu wadowickiego Beata Smolec podpisali akt notarialny dotyczący przekazania na rzecz MNK zamku w Spytkowicach w celach magazynowych i wystawienniczych.
W uroczystości uczestniczył wojewoda Łukasz Kmita, który osobiście zaangażowany był w sfinalizowanie tego przedsięwzięcia. Sama transakcja była możliwa dzięki zgodzie na przekazanie Muzeum Narodowemu w Krakowie w użytkowanie wieczyste nieruchomości Skarbu Państwa za złotówkę rocznie.
– Jesteśmy świadkami przełomowego wydarzenia. Zamek w Spytkowicach oficjalnie przechodzi pod opiekę Muzeum Narodowego w Krakowie. Do tej pory na zamku swoją siedzibę miało Archiwum Państwowe w Krakowie. Teraz kompleks będzie służył jako pomieszczenia magazynowe dla eksponatów zgromadzonych przez Muzeum Narodowe, które będą tu przewożone np. na czas remontów siedzib Muzeum. Będzie on również pełnił funkcję instytucji kultury, w której odbywać się będą chociażby różnego rodzaju wystawy. To kolejna bardzo dobra wiadomość dla mieszkańców Spytkowic, ale i całego powiatu wadowickiego oraz konkretne wzmocnienie Muzeum Narodowego w Krakowie. – powiedział wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Muzealny system naczyń połączonych
Przejęcie w użytkowanie zamku jest ściśle związane z realizacją strategii inwestycyjnej Muzeum Narodowego na najbliższe lata, to jest przeprowadzeniem rozbudowy dawnego Hotelu Cracovia do funkcji muzealnych, remontem Gmachu Głównego oraz remontem Biblioteki Czartoryskich. Realizacja tych przedsięwzięć jest uwarunkowana stworzeniem na czas planowanych inwestycji odpowiedniej bazy magazynowej, która spełnia wszystkie stosowne warunki (zarówno prawne, jak i techniczne) do magazynowania zbiorów znajdujących się w ewidencji Muzeum Narodowego w Krakowie.
Dodatkowym atutem zamku w Spytkowicach jest nieodpłatne przekazanie Muzeum przez Archiwum Państwowe w Krakowie – poprzedniego użytkownika – dużej liczby regałów systemowych i konstrukcyjnych, w które obiekt został wyposażony. Przejęcie wyposażenie od Archiwum znacznie obniży całkowite koszty dostosowania obiektu do funkcji magazynu muzealnego.
– Zamek za chwilkę stanie się miejscem, gdzie Muzeum Narodowe w Krakowie będzie pokazywać część swoich zbiorów, a przede wszystkim będzie mieć swoje magazyny, które są dla nas bezcennym nabytkiem. Magazyny dzieł sztuki, zwłaszcza te, które są w tak spektakularnym miejscu i tak dobrym pod względem konserwatorskim, to jest wielki skarb. – powiedział mówi dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie prof. dr hab. Andrzej Szczerski.
Muzeum Narodowe planuje w najbliższym czasie zlecenie wykonania szczegółowej inwentaryzacji architektonicznej obiektu. Umożliwi to opracowanie wielobranżowej dokumentacji projektowej w celu dostosowania obiektu do przyszłych funkcji muzealnych. Pierwotny dwór obronny powstał pod koniec XV wieku. Dzisiejszy trójskrzydłowy kształt zamku z dwiema wieżami zbudowano przed rokiem 1630. Następnie Spytkowice przechodziły w ręce Opalińskich, Lubomirskich i Potockich. Podczas II wojny światowej zamek doświadczył wielkich zniszczeń. Konieczny był generalny remont. Od 1995 r. był siedzibą ekspozytury Archiwum Narodowego w Krakowie, pełniąc funkcję głównego zaplecza magazynowego. Teraz nowy rozdział w historii budowli zapisze Muzeum Narodowe w Krakowie.
tekst: Katarzyna Pikoń
foto: Łukasz Osuch
