Zapraszamy w piątek, 22 marca 2024 r., o godz. 17.00, do Muzeum Narodowego w Szczecinie – Centrum Dialogu Przełomy na spotkanie poświęcone Stalagowi II D, znajdującemu się pod Stargardem niemieckiemu obozowi z czasów drugiej wojny światowej, w którym zginęły tysiące osób, w tym cywile z powstania warszawskiego. Gościem spotkania będzie prof. dr hab. Andrzej Ossowski, szef Zakładu Genetyki Sądowej, współzałożyciel Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów działającej przy Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie.
Na terenie Stalagu II D pracownicy PUM ekshumowali już ponad 200 szczątków ofiar, szacują, że w zbiorowych mogiłach może znajdować się około czterech tysięcy osób. Prowadzone badania antropologiczne, medyczno-sądowe i genetyczne pozwolą ustalić, co było przyczyną śmierci ludzi, a w przyszłości – poznać ich tożsamość. Przy szczątkach znaleziono około też 1300 przedmiotów osobistych.
Stalag II D był jednym z największych obozów jenieckich na terenie III Rzeszy. Od początków wojny trafiali do niego jeńcy z całej Europy, żołnierze szeregowi i podoficerowie. Wykorzystywani byli do prac budowlanych (m.in. przy budowie dróg) i w majątkach ziemskich. W obozie była wysoka umieralność ze względu na bardzo złe warunki bytowe, zimno, brud, szerzące się choroby i słabe wyżywienie, co prowadziło w krótkim czasie do wycieńczenia organizmów zwłaszcza ludzi starszych. Po powstaniu warszawskim i wysiedleniu ze stolicy, wielu warszawiaków w tym cywile, ale też powstańcy, trafiło do obozu w Łambinowicach, a stamtąd do Stalagu II D pod Stargardem. W lutym 1945 r. obóz został ewakuowany.
Dr hab. Andrzej Ossowski, profesor PUM, z wykształcenia biolog, kryminalistyk zajmujący się zawodowo genetyką sądową, genetyką kliniczną, antropologią sądową i kryminalistyką. Absolwent Wydziału Przyrodniczego i Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz studium doktoranckiego na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie. Pracę zawodową rozpoczął w 2002 roku w Zakładzie Medycyny Sądowej PUM w Szczecinie. Aktualnie Kierownik Katedry Medycyny Sądowej oraz Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Autor i współautor kilkudziesięciu artykułów naukowych. Wydał przeszło 3000 ekspertyz sądowych z zakresu genetyki sądowej, medycyny sądowej, antropologii sądowej i kryminalistyki. Pomysłodawca i współtwórca projektu Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, dzięki któremu przywracana jest tożsamość ofiar zbrodni systemów totalitarnych. W ramach projektu doprowadził do identyfikacji przeszło 150 ofiar zarówno zbrodni komunistycznych, jak i nazistowskich. Pracował przy odnalezieniu około 12000 ofiar drugiej wojny światowej i okresu powojennego w całej Europie, zidentyfikował przeszło 1000 ofiar. W 2023 roku poprowadził pierwszą od wielu lat naukową misję badawczą w Ukrainie poszukującą ofiar zbrodni wołyńskiej zakończoną po czterech miesiącach badań odnalezieniem masowego grobu. W swojej pracy naukowej uczestniczy w projektach z zakresu: genetyki sądowej, genetyki klinicznej, antropologii sądowej, archeologii, kryminalistyki i historii. W 2020 roku stworzył jedno z pierwszych laboratoriów w kraju, oznaczających wirusa SARS CoV2, a także jako jedno z pierwszych laboratoriów sekwencjonujących genom wirusa.
Fotografia: Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie (PUM)
Daniel Źródlewski, Muzeum Narodowe w Szczecinie
