Jednodniowe sympozjum poświęcone osobie i twórczości Artura Nachta-Samborskiego w naturalny sposób wiąże się z wystawą Artur Nacht-Samborski. Maski czasu
. Celem spotkania kuratorów, krytyków, znawców sztuki i życia malarza jest poszerzenie kontekstu wystawy, przyjrzenie się środowisku artystycznemu, w którym powstawały jego dojrzałe i późne obrazy.
Tym razem poprzez referaty czy krótkie wystąpienia połączone z ilustrowanymi prezentacjami, spróbujemy się zbliżyć do odpowiedzi na kluczowe dla wystawy pytanie, czy swymi późnymi obrazami z wizerunkiem głowy czy maski Nacht-Samborski rzeczywiście spłacał dług wyobraźni i pamięci wobec historii. Zastanowimy się też, na ile wzmożenie ekspresji ostatniego chronologicznie rozdziału malarskiego oeuvre Nachta wynikało z emocji osobistych, związanych z jego powojennymi losami, z pamięci Zagłady, z powrotu do początku (prolog berliński). Poruszymy takie zagadnienia, jak relacja sztuki i tożsamości, niebezpośrednie obrazowanie Zagłady, powinność artysty wobec polityki.
Jednym z ważniejszych zagadnień omawianych przez prelegentów będzie środowisko, w którym po II wojnie światowej, szczególnie w Warszawie, znalazł się artysta – wspólnota lub odrębność artystycznych światopoglądów z dozgonnymi przyjaciółmi (Jan Cybis) czy dawnymi kapistami (Piotr Potworowski), twórcami, w których kręgu Nacht obracał się na co dzień w warszawskiej ASP (inni profesorowie, asystenci, uczniowie) czy też artystami, z którymi mieszkał po sąsiedzku na warszawskim Nowym Mieście.
Ekspresja, groteska, egzystencjalna egzaltacja, prymitywizowana forma – te pojęcia pochodzą zdecydowanie spoza słownika terminologii czy estetyki kapistowskiej, natomiast wielokrotnie przydają się do opisania późnych prac Nachta. Czy oznacza to, że Nacht-Samborski przestał być kapistą, a jeśli tak, to kiedy? A może dość wcześnie stanął na uboczu ruchu związanego z kolorystycznym wzmożeniem w malarstwie polskim? Co więc do późnych lat powojennych łączyło go z papieżem kapistów
Janem Cybisem, oprócz równoległych karier akademickich na warszawskiej Akademii? Jeśli prelegenci wypowiedzą się odpowiedzi na tak sformułowane zagadnienia, może okazać się, że zbliżymy się do odpowiedzi na pytanie czy kapizm miał swój kres i czy wiąże się on właśnie z późną twórczością Artura Nachta-Samborskiego.
Plan sympozjum:
11.00-11.10 otwarcie obrad Zastępca Dyrektora ds. Promocji i Upowszechniania Paulina Kurc-Maj i dr Artur Tanikowski
11.10- 12.10 wykład inauguracyjny dr Artur Tanikowski
dr Artur Tanikowski (NIAiU) – historyk sztuki, członek polskiej sekcji AICA, kurator wystawy Artur Nacht-Samborski. Maski czasu
12.30- 13.00 wykład Tomasza Leca
Tomasz Lec – grafik i architekt, varsavianista, kolekcjoner, absolwent Politechniki Warszawskiej; zajmuje się również konserwacją zabytków, aktywista Stowarzyszenia Ogród Warszawa, współautor wystaw Archiwum Ringelbluma, współautor i współrealizator upamiętnienia granic getta warszawskiego 1940-1943. Syn Stanisława Jerzego Leca, jednego z przyjaciół Artura Nachta-Samborskiego.
13.00-13.30 wykład Anny Baranowej
Anna Baranowa (UJ) – historyczka sztuki, krytyczka, kuratorka, związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się historią i teorią sztuki XIX i XX w.
13.30-14.00 wspomnienia Jacka Cybisa o Nachcie-Samborskim w moderacji dr. Artura Tanikowskiego
Jacek Cybis – syn Jana Cybisa, najbliższego przyjaciela Nachta – dysponuje świetną pamięcią, podzieli się swymi wspomnieniami na temat środowiska kapistów, przyjaźni Nachta i swego ojca. Opowie o relacjach Nacht – Cybis.
14.15-15.15 blok dyskusyjny moderacja dr Artur Tanikowski
15.00 – 15:30 -oprowadzanie kuratorskie po wystawie Artur Nacht-Samborski. Maski czasu
, dr Artur Tanikowski
Muzeum Sztuki w Łodzi
