czwartek, 24 kwietnia, 2025

Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (1860-1940, 1948). Zarys historyczny i katalog zbiorów

Noty ponad 900 obiektów oraz prawie 1 000 zdjęć, w tym fotografie dzieł zaginionych, znalazły się w unikatowej publikacji Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, poświęconej zbiorom i historii 80-letniej działalności jednej z najważniejszych instytucji artystycznych w dziejach Polski.

„Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie (1860-1940, 1948). Zarys historyczny i katalog zbiorów” Romana Olkowskiego jest pierwszą publikacją prezentującą historię i zbiory warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Opracowanie stanowi nieocenione źródło wiedzy, z którego mogą czerpać prowadzący badania nad polskimi stratami wojennymi, a zgromadzone w publikacji informacje, oparte na analizie źródeł, oraz materiał fotograficzny mogą przyczynić się do rozpoznania i odzyskania dzieł ze zbioru TZSP, zaginionych podczas II wojny światowej.

Publikacja składa się z 3 tomów – pierwszy zawiera zarys historyczny Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, a dwa pozostałe – katalog zbiorów TZSP. W książce znajdziemy noty 941 obiektów, z których 1/3 jest nadal poszukiwana jako strata wojenna, oraz prawie 1 000 zdjęć, m.in. fotografie obiektów przy notach, w tym fotografie obiektów zaginionych, zdjęcia związane z historią i działalnością TZSP, np. fotografie ważnych dokumentów i wystaw, a także portrety osób, które zapisały się w historii Towarzystwa.

Wydawcą publikacji jest Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, które zajmuje się m.in. poszukiwaniem i odzyskiwaniem dóbr kultury utraconych w wyniku II wojny światowej, zabytków skradzionych i bezprawnie wywiezionych za granicę oraz popularyzowaniem tematyki strat wojennych i restytucji.


Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych Warszawie zostało powołane do życia w czasie zaborów – w 1860 r. Celem działalności Towarzystwa było popularyzowanie sztuk pięknych oraz niesienie pomocy artystom. Od 1900 r. siedzibą TZSP był gmach na placu Małachowskiego – obecnie Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości siedziba TZSP pozostała kluczowym miejscem na artystycznej mapie kraju. Najważniejsze osoby w państwie zaszczycały swoją obecnością odbywające się w gmachu Zachęty wystawy tematyczne i okolicznościowe oraz Salony Doroczne, a krytycy sztuki żywo dyskutowali o prezentowanych tam dziełach. Kres istnienia TZSP przyniosła II wojna światowa. W 1945 r. zbiory, które przetrwały wojnę, zostały przekazane do Muzeum Narodowego w Warszawie, a nazwa Zachęta utożsamiana jest już tylko z dawną siedzibą TZSP. Wiele dzieł z przedwojennych zbiorów TZSP zaginęło w wyniku działań wojennych i do dziś pozostaje poszukiwanymi stratami wojennymi.


Roman Olkowski jest absolwentem historii Uniwersytetu Gdańskiego i Podyplomowego Studium Muzealniczego na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1995–2013 był pracownikiem Muzeum Narodowego w Warszawie, w 2010 r. objął stanowisko specjalisty ds. badania proweniencji muzealiów, do marca 2012 pracował na stanowisku zastępcy głównego inwentaryzatora. Od maja 2013 r. – pracownik Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku na stanowisku kustosza i kierownika Działu Zbiorów.

Jest autorem artykułów z zakresu badania proweniencji dzieł sztuki publikowanych w „Muzealnictwie”, „Adlojadzie” i „Rocznikach Sztuki Śląskiej” oraz współpracownikiem resortu kultury w sprawach odzyskiwania dzieł sztuki.

ŹródłoMKDNiS

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Optymalizacja zarządzania zbiorami muz...

Muzea na całym świecie stawiają czoła rosnącym wyzwaniom związanym z efektywnym...

Zdarzenia muzealne – Maj 2025

Serdecznie zapraszamy do uczestnictwa w zdarzeniach muzealnych odbywających się...

Wernisaż wystawy czasowej — „Mag...

Zapraszamy na rodzinną wystawę do Galerii Śluza!

Leonardo. Zbliżenia

Leonardo da Vinci to najbardziej znany artysta w historii. Ten wszechstronnie u...

EKSPOZEO – uniwersalny pomocnik ...

EKSPOZEO to wyposażony w wiele funkcjonalności system, który pomoże muzeom i in...