Już w najbliższą sobotę (09.03) Muzeum w Wodzisławiu Śląskim zaprasza na Spotkanie z Historią. Głównym tematem będą opowieści i analiza historyczna kazań księdza pochodzącego z Wodzisławia Śląskiego Melchiora Opolskiego.
Ksiądz Melchior Opolski (Oppolsky) urodził się 4 stycznia 1746 r. w Wodzisławiu. Święcenia kapłańskie przyjął we Wrocławiu, a swoją posługę duszpasterską podjął w Leszczynach i Bełku. W 1774 r. został administratorem, a potem proboszczem parafii św. Mikołaja w Przyszowicach w powiecie toszecko-gliwickim. Pozostał tu przez cztery dekady, dając się poznać jako sprawny organizator i gospodarz.
Wspomina się w literaturze przedmiotu, że to ks. Opolski dopuścił do wcześniejszej komunii św. przyszłego króla cynku Karola Godulę. Nie wspominano jednak dotąd o kaznodziejstwie przyszowickiego farorza. Tymczasem prowadził on skrupulatnie zapisy swoich kazań, z których część zachowała się do dziś. Prawie czterdzieści z nich, zamieszczonych w tomie wydanym przez Muzeum w Gliwicach, pochodzi z lat 1796/1797. To cenny dokument używanej wówczas w kościołach na Górnym Śląsku literackiej polszczyzny oraz świata wyobrażonego przedstawiciela kościelnej elity.
Ksiądz Opolski zmarł 6 lutego 1813 r. i został pochowany w Przyszowicach.
Gośćmi prowadzącego spotkanie Piotra Hojki z Działu Historii Muzeum w Wodzisławiu Śląskim będą badacze związani m.in. z IPN Katowice, Muzeum w Gliwicach oraz Przyszowicami – Krystyna Augustyniak, Zbigniew Gołasz i dr Sebastian Rosenbaum. Temat spotkania zapewne zainteresuje nie tylko historyków ale również filologów oraz osoby zainteresowane duchowością, religią i filozofią.
Będzie to też doskonała okazja do poznania języka używanego na górnośląskiej wsi w XVIII w.
Spotkanie z autorami książki pt. Ksiądz Melchior Opolski, „Chroń się złego a czyń dobrze”. Kazania proboszcza z Przyszowic (1796/1797), odbędzie się w sobotę 9 marca 2024 r. o godzinie 16:00.
Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy!
Fragment kazania ks. Melchiora Opolskiego:
„Was bogaczów niemiłosernych wzywam, rozsądźcie wy w tej mierze! Czyli to Bóg wam daje obfitość na to, abyście z czego mieli wygodzać złem waszem skłonnościom, czy nie raczej dlatego, abyście z tego co wam dał, czynili dosyć powinnościom waszem? Dajeli on wam te dostatki, aby się z nich wasza wynosiła pycha, a rosło łakomstwo wasze, aby się drudzy ludzie przed wami korzyli i od was wiele cierpieli? Dajeli wam Pan Bog na to, abyście wy na nierządy, na niecnoty rozpraszali, a drudzy, aby w głodzie, w pragnieniu i w nagości prawie umierali? Czyli wam na to Pan Bóg daje dostatki, abyście na niepotrzebne wydatki rozciepowali, nie raczejli abyście mieli tem, co u was żebrzą, z miłości chrześcijańskiej pomocy dodawać? O zapewnie, wy dostatniejsi chrześcijanie! Jeżeli tylko nie chcecie podło sądzić o najświętszem Bogu, wy sami zeznać to musicie, że wam Bóg obfite dostatki dał nie dlatego, aby wasza pycha oczy ludzkie łudziła do siebie, nie aby się wasze pomnażało łakomstwo, nie aby się brzuch wasz pasł, ale wam dał te obfitości dlatego, abyście nimi litość i miłoserdzie wasze czynili”.
Ks. Melchior Opolski, Kazanie na czwartą niedzielę Wielkiego Postu 1796 roku
SYLWETKI ZAPROSZONYCH GOŚCI
Sebastian Rosenbaum, historyk; doktor nauk humanistycznych, pracownik naukowy Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Główne zainteresowania badawcze: historia Górnego Śląska w XIX i XX w., szczególnie stosunki polityczne, wyznaniowe, kulturalne i narodowościowe; aparat represji na Górnym Śląsku po 1945 r.; mniejszość niemiecka w II Rzeczypospolitej. Należy do redakcji periodyku IPN „Czasy Pismo / o historii Górnego Śląska”. Członek Historische Kommission für Schlesien oraz Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen. Zasiada w Radzie Muzeum w Gliwicach. Stale współpracuje ze Śląskim Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach. Opublikował ostatnio m.in. Między katolicyzmem i nacjonalizmem. Związek Niemieckich Katolików w Polsce w województwie śląskim 1923–1939 (2020); Rok 1918 na Górnym Śląsku. Przełom społeczno-polityczny i jego konsekwencje (redakcja, 2020); Rok 1919 na Górnym Śląsku. Czas eskalacji konfliktów (redakcja z Krzysztofem Gwoździem, 2021); Rok 1920 na Górnym Śląsku. Alianci – kampania plebiscytowa – powstanie (redakcja, ze Zbigniewem Gołaszem, 2022); Albert Adamski, Ze ściśniętym sercem, w noc. Dziennik górnośląskiego żołnierza Wielkiej Wojny (1915–1918) / „Mit bangem Herzen, in die Nacht hinein”. Tagebuch eines oberschlesischen Soldaten des Grossen Krieges (1915–1918) (przekład i opracowanie, 2020); Die Volksabstimmung in Oberschlesien 1921. Nationale Selbstbestimmung oder geopolitisches Machtspiel? (redakcja z Davidem Skrabanią, 2023); dwa tomy przemówień Wojciecha Korfantego w Sejmie Śląskim (1922–1935) (opracowanie z Mirosławem Węckim, 2022 i 2023).
Krystyna Augustyniak, urodzona i zamieszkała w Przyszowicach. Członek-założyciel i I prezes Towarzystwa Miłośników Przyszowic. Od ponad 20 lat zajmuje się badaniem i dokumentowaniem przeszłości swojej rodzinnej miejscowości. Opublikowała 4 pozycje książkowe: „Czas wojny czas śmierci. – Przyszowice w latach 1939-1945”, „Raczkowie przyszowiccy” – opowieść o ostatnich właścicielach miejscowości, „Przyszowice piórem i obrazem” (współautorstwo) – to książka wielotematyczna, opisuje słowem i zdjęciami dzieje miejscowości od zarania do czasów współczesnych oraz monumentalne dzieło „Gdyby zmarli mogli mówić” . Jest to opowieść przedstawiająca opisowo w połączeniu z drzewami genealogicznymi dzieje przyszowickich rodzin od początków XVIII w. do XX w. Publikowała także artykuły w Dzienniku Zachodnim i prasie lokalnej. Z wykształcenia matematyk, historią zajmuje się amatorsko.
Zbigniew Gołasz, historyk i muzealnik, autor i współautor opracowań i scenariuszy wystaw z zakresu historii Górnego Śląska, dziejów formacji policyjnych oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Ostatnio opublikował: Pytania o aktywność ks. Antoniego Korczoka w czasie plebiscytu i III powstania śląskiego [w:] „Lecz ja wiem, Wybawca mój żyje”. Ksiądz Antoni Korczok (1891-1941). Życie, posługa, męczeństwo, red. ks. P. Górecki, S. Rosenbaum, B. Tracz, Katowice-Opole-Warszawa 2023,Diedeutsch-polnische Konflikt um Oberschlesien 1918-1922, das Plebiszit und die Teilung der Region [w:] Grenzgänger. Alltag in einem geteilten Land, red. D. Skrabania, D. Smolorz, Ratingen 2023,„Alle und alles für Oberschlesien!” Polnische Unterstützung für den Abstimungskampf in Oberschlesien [w:] Die Volksabstimmung in Oberschlesien Nationale Selbstbestimmung oder geopolitisches Machtspiel?, red. D. Skrabania, S. Rosenbaum, Paderborn 2023. Obecnie pracuje w Muzeum w Gliwicach. Jest kierownikiem do spraw merytorycznych oddziału Radiostacja.
Hanna Blokesz-Bacza
