W 2023 roku Muzeum Narodowe w Warszawie wzbogaciło zbiory sztuki XX i XXI wieku o prace Krzysztofa Wodiczki, Kojiego Komojiego i Teresy Tyszkiewicz, a także o fotografie Jerzego Lewczyńskiego i Zbigniewa Dłubaka. Rozwój kolekcji jest możliwy dzięki programowi „Narodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Rozwój kolekcji i badania
Zbiory Sztuki Nowoczesnej MNW są konsekwentnie rozbudowywane. W 2023 roku, dzięki programowi Narodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej MKiDN, powiększyły się o dzieła aż pięciu artystów. Tegoroczne zakupy uzupełniają muzealne zbiory dzieł reprezentatywnych dla określonych zjawisk i tendencji artystycznych. Poszerzają też możliwości prowadzenia badań naukowych. W Zbiorach Sztuki Nowoczesnej odbywają się liczne kwerendy, realizowane przez badaczy z Polski i ośrodków zagranicznych.
Nowości dla zwiedzających
Zakupione prace ucieszą też publiczność MNW. Część z nich stanie się częścią powstającej Galerii Sztuki XX i XXI Wieku, część pojawi się w 2024 roku na wystawie czasowej „Surrealizm”. W planach są również wypożyczenia do innych muzeów, dzięki którym z dziełami zapozna się szersze grono odbiorców. Tylko w ostatnim czasie prace pochodzące ze Zbiorów Sztuki Nowoczesnej MNW pojawiły się na wystawach m.in. Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Narodowego – Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie, William Morris Gallery w Londynie i Staatlichen Kunstsammlungen Dresden.
„Laska tułacza” i migracje
Jednym z zakupionych dzieł jest praca „Laska tułacza” Krzysztofa Wodiczki. Powstała w 1993 roku i była użytkowana w Paryżu przez Patricię Pireddę, imigrantkę z Włoch. Artysta nazwał swe dzieło „instrumentem ksenologicznym”, aby wyrazić egzystencjalną sytuację imigrantów. Chodzi o – jak wyjaśnia Wodiczko – „badanie relacji między tymi, którzy są traktowani jak obcy, a tymi, którzy ich w ten sposób traktują. Imigranci czy bezdomni są dla mnie ksenologami, ponieważ wiedzą, co to znaczy być obcym i mogą nas tego nauczyć”. Laska ma być narzędziem komunikacji kulturowej i wzajemnego szacunku, zaprojektowanym z myślą o osobach, które czują się wyobcowane i nie mogą opowiedzieć swojej historii. W ten artystyczny projekt wpisany jest element terapeutyczny, mający leczyć relacje i umożliwić komunikację osobom najbardziej wyobcowanym.
W blasku japońskiego księżyca
Jednym z muzealnych nabytków jest „Księżyc Sasakiego” Kojiego Kamojiego. Praca pochodzi z cyklu z lat 70. XX wieku, poświęconego nieżyjącemu przyjacielowi artysty. Przedstawienie przywołuje uniwersalne prawdy o ludzkiej egzystencji i przemijaniu, jest też próbą zaakceptowania śmierci jako nieuchronnej. Koji Kamoji przyjechał do Polski w 1959 roku po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych Musashino w Tokyo i trafił do pracowni Artura Nacht-Samborskiego, którego rodzina zajmowała się tłumaczeniem literatury polskiej na język japoński. Od tamtej pory mieszka i tworzy w stolicy Polski. Jego dzieła łączą w sobie tradycje japońskie i polskie.
Proces szpilkowy
Rozbudowując kolekcję sztuki nowoczesnej i współczesnej, szczególną uwagę zwracamy również na wybitne artystki. Takie, których twórczość przez lata była w cieniu, a ich historie i eksperymenty twórcze często pozostawały poza utartym kanonem. Jedną z nich jest Teresa Tyszkiewicz, której prace ukazują charakterystyczny dla jej twórczości „proces szpilkowy”. Artystka nabijała szpilkami papier, fotografie, płótno i inne obiekty, budując tym samym zapis swoich codziennych zmagań jako artystka, kobieta i matka.
Lista zakupionych dzieł
1. zespół 18 fotografii Jerzego Lewczyńskiego z lat 1956–1959 („Antyfotografia”)
2. zespół 10 fotografii Zbigniewa Dłubaka z lat 1947–1950
3. praca Krzysztofa Wodiczki „Laska tułacza” z 1993 roku
4. praca Kojiego Komojiego „Księżyc Sasakiego”, 1970–1979
5. cykl „Prac szpilkowych” Teresy Tyszkiewicz, 1984–1996
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach realizacji zadania „Rozbudowa kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Narodowego w Warszawie”.
Dział Komunikacji i Marketingu
Muzeum Narodowe w Warszawie