niedziela, 14 września, 2025

Wybrano koncepcję urbanistyczno-architektoniczną cmentarza wojskowego na Westerplatte

21 grudnia w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zaprezentowane zostały wyniki konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.

foto: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, CC BY 3.0

Największe uznanie jury zyskała praca zespołu NM architekci Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski. Przygotowali ją Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski i Karolina Kayzer.

Cieszę się z faktu, że zwycięska koncepcja wpisała się w nasze oczekiwania, które zawarliśmy w Regulaminie Konkursu. Dla nas niezwykle istotne było to, aby cmentarz został dostrzeżony jako część Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, aby wpisał się w założenia programowe całej memoratywnej, muzeologicznej koncepcji. Tak się stało i to budzi wielką radość. Bardzo zależało nam także na tym, aby Westerplatte – miejsce, które niestety zostało przygniecione współczesnością PRL-u, industrialną współczesnością lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych, które zatraciło swoją historyczność oraz krajobraz przestrzenny niosący ze sobą wielką symbolikę – nie przygnieść  monumentalną koncepcją cmentarza. Ten warunek również został dzięki tej pracy spełniony. Bardzo ważne było dla nas także, aby w całej koncepcji cmentarza obok placu apelowego i miejsca pochówku wkomponować oraz wyeksponować Wartownię nr 5 i Willę Oficerską – relikty Wojskowej Składnicy Tranzytowej, które mają przemawiać do zwiedzającego. Cieszę się, że te wszystkie trzy wymagania zostały spełnione.

podkreśla dyrektor muzeum dr Karol Nawrocki.

W uzasadnieniu werdyktu czytamy: „Praca uzyskała I nagrodę, ponieważ najlepiej ze wszystkich przedstawionych projektów realizuje idee konkursu, w tym symboliczność przekazu i czytelność ideową. Praca minimalnymi środkami wyrazu organizuje przestrzeń cmentarza jako współczesną propozycję klasycznych symboli. Ponadczasowa – absolutna forma zamyka drogę przez las Westerplatte, a stalle – miejsca pochówków, stojące wokół krzyża, symbolicznie się z nim jednoczą. Minimalne środki wyrazu zaproponowane w pracy pozwalają przemówić krajobrazowi, niebu, drzewom, łące, które są najważniejszym nośnikiem pamięci dramatu, który rozegrał się na Westerplatte. Dostosowanie uniwersalnego, geometrycznego archetypu, który czerpie z antycznej, potem renesansowej, a także współczesnej symboliki, do tego krajobrazu pozwoli na zaistnienie Miejsca. Odkształcenie geometrii, które będzie wynikiem uformowania terenu, uwzględnienia istniejących drzew, spowoduje stopienie ponadczasowego symbolu z przestrzenią ukształtowaną przez historię”.

Celem konkursu było wyłonienie pracy, która w odpowiedni dla rangi historycznej i kulturowej symbolicznego miejsca rozpoczęcia II wojny światowej sposób upamiętni poległych żołnierzy Wojska Polskiego. Jednocześnie na jej podstawie opracowana będzie pełna dokumentacja inwestycji. Cmentarz – jak informuje muzeum – „ma być miejscem pamięci, interakcji społecznej, kultury, edukacji patriotycznej i historycznej oraz przestrzeni, w której będą się odbywać uroczystości państwowe, religijne, a także wojskowe”.

Konkurs był bardzo trudny. Należało z jednej strony zaprojektować kameralny cmentarz dla bohaterów dramatycznych wydarzeń na Westerplatte, a z drugiej znaleźć formę ponadczasowego, uniwersalnego upamiętnienia, które uszanuje kruche, autentyczne świadectwa historii: krajobraz, ukształtowanie terenu, ruiny, leje po bombach. Nadesłane prace należy ocenić jako dobre lub bardzo dobre

podkreśla prof. Bolesław Stelmach, prof. Politechniki Łódzkiej, dyrektor Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki, przewodniczący Sądu Konkursowego.

Konkurs zorganizowało Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział Wybrzeże. Nadesłane prace zostaną zaprezentowane w muzeum na wystawie pokonkursowej, gdy tylko sytuacja epidemiczna na to pozwoli.

Szczegółowa lista wszystkich nagrodzonych i wyróżnionych prac dostępna jest na stronie https://konkurs.muzeum1939.pl.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Wystawa „Podzespoły czyli wnętrze Star...

Muzeum Przyrody i Techniki im. Jana Pazdura w Starachowicach zaprasza na wernis...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...

150 LAT MUZEALNICTWA ROLNICZEGO NA ZIE...

W 2025 roku przypada 150. rocznica pojawienia się idei muzealnictwa rolniczego ...

XI.Legenda STARa

11.LegendA STARa, to zlot pojazdów  zabytkowych organizowany przez Powiat ...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 – Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...