Andy Warhol jest jednym z najbardziej wpływowych artystów XX wieku. Uznawany za rewolucjonistę sztuki, twórcę pop-artu i ikonę popkultury. Artystą, który przeszedł drogę od dobrze prosperującego grafika reklamowego do artysty-gwiazdy o popularności porównywalnej z gwiazdami filmowymi czy idolami muzyki pop. Twórcą, którego sposób bycia, strój, kolor włosów, każdy gest staje się równie ważny, jak realizowana przez niego praca graficzna. Jego twórczość będzie można podziwiać od 11 kwietnia do 16 czerwca 2024 roku w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie.
Andy Warhol urodził się 6 sierpnia 1928 r. w Pittsburgu w Pensylwanii, jako Andrej Varchola. Jego rodzice, Andrij (Andrew) Varchola i Ulija (Julia) Justyna Zavacka, byli imigrantami. Pochodzili z mniejszości grekokatolików łemkowskich (rusińskich) z wioski Miková, usytuowanej na północy Słowacji. Dziś w niedalekich Medzilaborcach istnieje Muzeum Sztuki Nowoczesnej gromadzące dzieła i pamiątki związane z artystą. Rzeszowska wystawa w całości oparta jest na zbiorach tego muzeum.
Postać i sama twórczość Andy’ego Warhola najbardziej kojarzą się z „wizualną lekkością” pop-artu, a mniej zajmowano się Warholem jako „całością”, tracąc tym samym ważne informacje o tym, kim i czym był Andy Warhol. Dopiero w ostatniej dekadzie zaczęto podejmować refleksję o jego swoistej „ontogenezie”, przemianie od Andreia Varcholi do Andy’ego Warhola. Pozornie może wydawać się, iż Andrej Varchola z rusińskiej Mikowej nie ma nic wspólnego z supergwiazdą Andy’m Warholem. Artystą ciągle komentowanym i budzącym zainteresowanie, twórcą obrazów przedstawiających puszki Coca-Coli, zupy Cambella, portretów znanych gwiazd oraz frapujących autoportretów.
Zamiarem twórców wystawy jest zaakcentowanie rodzimych korzeni w jego działalności. Stąd na ekspozycji zobrazowano relacje z jego matką – Julią Zavacką Varcholą, jego wczesną twórczość, jak również prace ze szczytowego okresu popularności. Twórca koncepcji wystawy Michał Byćko relacjonuje:
– Ponieważ wciąż jesteśmy duchowo zaangażowani w święta Wielkiejnocy, celowo wymyśliłem projekt, aby czas zdrady, zmartwychwstania i zwycięstwa nad śmiercią był dla nas zarówno pamiątką, jak i nadzieją. Wierzę, że święte symbole i motywy, które Warhol twórczo „zmodyfikował” z dzieł starych mistrzów w ostatniej części jego życia, mają jakiś związek z jego wiarą w Boga i podziwem dla wschodniochrześcijańskiego rytuału bizantyjskiego. Projekt nie wyczerpuje wszystkich aspektów formalnych i ideowych twórczości człowieka, który twierdził, że „przybył znikąd”, „nie wierzy w śmierć”…, ale mam nadzieję, że dostarczy on odbiorcy motywacji do głębszego poznania życia, działalności i filozofii Andy’ego Warhola.
Obecność wystawy w Rzeszowie to efekt współpracy Województwa Podkarpackiego z Samorządowym Krajem Preszowskim. Partnerzy ze Słowacji zaproponowali, we współpracy z Muzeum Sztuki Współczesnej Andy’ego Warhola w Medzilaborcach, prezentację prac i artefaktów światowej sławy artysty w naszym regionie.
– Bardzo nas ucieszyła ta propozycja, chętnie przystąpiliśmy do realizacji tego wspólnego przedsięwzięcia. Myślę, że wystawa będzie bardzo interesująca i stanowić będzie nie lada gratkę, nie tylko dla miłośników artysty – mówił Władysław Ortyl, Marszałek Województwa Podkarpackiego.
Wystawę będzie można obejrzeć w Muzeum Okręgowym w Rzeszowie, instytucji kultury Województwa Podkarpackiego. Rzeszów i Podkarpacie dołączyło do zaszczytnego grona miejsc, gdzie wędruje wystawa poświęcona życiu i twórczości Andy’ego Warhola z uwagi na kompleksową modernizację muzeum w Medzilaborcach. Specjalną wystawę udostępniono wcześniej w Dubrowniku (Chorwacja), zaś po ekspozycji rzeszowskiej trafi ona do Nicei (Francja).
Kurator wystawy: Martin Cubjak, dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej Andy’ego Warhola
autor koncepcji: dr Michał Bycko, kurator Muzeum Sztuki Nowoczesnej Andy’ego Warhola
koordynator: dr Michał Rut, kustosz Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
czas trwania wystawy: 11 kwietnia 2024 – 16 czerwca 2024 r.
Monika Konopka
