Szopki w Pałacu Krzysztofory!
Krakowski zwyczaj „chodzenia” z szopką po domach sięga XIX wieku. Jednak po I wojnie światowej zaczął powoli zanikać. By szopkarskie tradycje zachować dla następnych pokoleń, Jerzy Dobrzycki, kierujący magistrackim działem propagandy, w 1937 roku zorganizował pierwszy Konkurs Szopek Krakowskich. Po II wojnie światowej konkursy wznowiono, a ich organizacji podjęło się Muzeum Krakowa, kontynuujące tę tradycję do dziś. Celem konkursu jest zachowanie i rozwijanie szopkarskich tradycji Krakowa, których wykrystalizowany w ciągu kilkudziesięciu lat efekt – szopka krakowska – stał się światowym fenomenem o ustalonej międzynarodowej renomie i popularności. Konkurs ma wielkie znaczenie dla promocji i popularyzacji tego wyjątkowego wytworu tradycji niematerialnego dziedzictwa.
Szopka krakowska jest ewenementem na światową skalę. To smukła, wielopoziomowa, wieżowa, bogato zdobiona budowla, skonstruowana z lekkich, nietrwałych materiałów. Charakteryzuje się nagromadzeniem fantazyjnie przetworzonych i połączonych ze sobą zminiaturyzowanych elementów zabytkowej architektury Krakowa, w których scenerię przeniesiona została scena Bożego Narodzenia.
Co roku w pierwszy czwartek grudnia (w tym roku 1 grudnia 2022 r.) szopkarze przynoszą swoje prace na Rynek Główny i ustawiają je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza, gdzie można je podziwiać od 10.00 do 12.00. Po hejnale krakowskim o godz. 12.00 wyrusza korowód szopek wokół Rynku prowadzony przez kapelę „Złoty Kłos”, która została założona w 2020 roku przy Zespole i Pieśni i Tańca „Złoty Kłos” z gminy Kocmyrzów-Luborzyca z siedzibą w Baranówce. Poprowadzi ona korowód na scenę, gdzie następuje prezentacja szopek i szopkarzy. Następnie twórcy przenoszą swoje dzieła do Pałacu Krzysztofory, gdzie zostaną ocenione przez Jury, składające się m.in. z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów, plastyków.
Wyjątkowość zjawiska podkreśla wpisanie go w 2014 roku na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Ponadto od roku 2018 tradycja wykonywania szopek jest pierwszym wpisem z Polski na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO.
Jak każe tradycja, szopki zostaną pokazane publiczności od 5 grudnia 2022 r. do 26 lutego 2023 r. na wystawie pokonkursowej w Pałacu Krzysztofory.
Kurator wystawy: Małgorzata Niechaj
Wstęp na Wystawę pokonkursową 80. Jubileuszowego Konkursu Szopek Krakowskich zapewnia zakupiony bilet na wystawę stałą „Kraków od początku, bez końca”.
Partner Główny wystawy:
- Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie
Mecenas Muzeum:
- Wodociągi Miasta Krakowa S.A.
Sponsorzy i partnerzy wystawy:
- ARTIM Sp. z o.o.
- IMAGO CENTRUM SZTUKI LUDOWEJ Sp. z o.o.
- Totalizator Sportowy Sp. z o.o. Oddział Krakowie – właściciel marki LOTTO
- Kärcher Sp. z o.o.
- Bright Junior Media – właściciel marki Czuczu
- PGE Energia Ciepła Oddział nr 1 w Krakowie
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.