Wystawa w Georgian House w Edynburgu, którą będzie można oglądać już w czerwcu, przedstawi niezwykłą historię Feliksa Janiewicza (1763–1848) słynnego polsko-litewskiego skrzypka i kompozytora. Janiewicz osiedlił się w Szkocji i współfinansował pierwszy festiwal muzyczny w Edynburgu w 1815 roku. Wraz z wystawą odbędą się wydarzenia towarzyszące: dyskusje, wykłady, recitale wykładowe i występy muzyczne.
– W trakcie organizowania tej wystawy ujawniło się tak wiele elementów barwnej historii Janiewicza, włączając w to polskiego króla, spotkanie z Mozartem w Wiedniu, ucieczkę przed rewolucją francuską i zaginionego Stradivariusa – mówi Josie Dixon, praprapraprawnuczka Janiewicza i założycielka fundacji The Friends of Felix Yaniewicz. – Jesteśmy zachwyceni, mogąc po raz pierwszy udostępnić zwiedzającym niesamowitą kolekcję pamiątek ukazujących jego życie i karierę oraz tym samym upamiętnić jego muzyczne dziedzictwo w Szkocji.
Po osiągnięciu wielu międzynarodowych sukcesów w Europie Feliks Janiewicz przyjechał do Londynu około roku 1790, następnie dotarł do Edynburga, gdzie mieszkał od 1815 roku do swojej śmierci w 1848 roku. To odkrycie i renowacja historycznego fortepianu stołowego z podpisem Janiewicza było impulsem do rozpoczęcia nowych badań nad jego karierą oraz do stworzenia projektu upamiętniającego jego wkład w muzyczną kulturę Szkocji.
Fortepian stołowy Janiewicz & Green był obiektem kampanii crowdfundingowej w 2011 roku, którą współorganizowało środowisko Polaków w Szkocji. Darowizny napływały z Wielkiej Brytanii, Polski, Niemiec, Norwegii, Francji, Włoch, Szwajcarii i Stanów Zjednoczonych. Jego zeszłoroczne przybycie do Szkocji uczczono dwoma recitalami, które odbyły się w konsulacie polskim w Edynburgu. Wystawa w Georgian House jest okazją, aby zaprezentować instrument publice po raz pierwszy.
– Postać Feliksa Janiewicza, polsko-litewskiego wirtuoza skrzypiec, który zyskał międzynarodowe uznanie, jest znakomitym przykładem na to, jak niezwykle uniwersalnym językiem jest muzyka. Wystawa celebrująca jego fascynujące życie obfitujące w podróże jest szansą na nawiązanie ponadnarodowego dialogu: nie tylko między Szkocją a Polską, lecz także z każdym, kogo porusza muzyka Janiewicza – mówi Barbara Schabowska, dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza.
Wystawa „Muzyka i Migracja w Georgiańskim Edynburgu: Historia Feliksa Janiewicza” zgromadzi unikatową kolekcję instrumentów muzycznych, portretów, manuskryptów, srebrnych i złotych rzeczy osobistych, listów i autografów. Wiele z tych muzealiów było przekazywanych z pokolenia na pokolenie w rodzinie Janiewicza, a niemal żadne z nich nie było dotąd prezentowane publicznie. Wszystkie razem pozwolą na fascynujące zagłębienie się w karierę tego charyzmatycznego artysty, kompozytora, impresario i muzycznego przedsiębiorcy, który odcisnął piętno na kulturze muzycznej Szkocji.
W ramach wystawy odbędą się także wydarzenia towarzyszące: prezentacje multimedialne, recitale wykładowe i występy muzyczne w Georgian House oraz rozmowa z uznanym pisarzem i prezenterem Armandem Iannuccim na temat muzyki, migracji i Szkocji, które to wydarzenie odbędzie się w Ghillie Dhu.
Wystawa „Muzyka i Migracja w Georgiańskim Edynburgu: Historia Feliksa Janiewicza” organizowana przez National Trust for Scotland we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza odbędzie się w Georgian House w Edynburgu w terminie 25 czerwca – 22 października 2022.
Wydarzenie jest współfinasowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Projekt zainicjowany został przez fundację The Friends of Felix Yaniewicz, która zajmuje się udostępnianiem przestrzeni do dyskusji zainteresowanym muzyką tego niezwykłego wirtuoza skrzypiec, kompozytora i współzałożyciela pierwszego festiwalu muzycznego w Edynburgu w 1815 roku. Jest też miejscem spotkania muzyków i miłośników muzyki, osób zajmujących się dziedzictwem, członków prężnie działającej polsko-szkockiej społeczności i potomków Janiewicza, którzy ocalają od zapomnienia jego spuściznę.
Patronką fundacji jest skrzypaczka Jennifer Pike MBE. Okrzyknięta „geniuszem skrzypiec” za „olśniewające piękno jej brzmienia” oraz „oszałamiającą fantazję interpretacyjną i wzorową technikę”, została ambasadorką polskiej muzyki, honorując tym samym swoje polskie pochodzenie.
Więcej informacji: https://www.yaniewicz.org/
