W sobotę, 1 lipca 2023 roku, odbędą się 49. muzealne urodziny Wartowni nr 1 na Westerplatte. Na zwiedzających czekają gry logiczne, łamigłówki, dioramy historyczne oraz zabytkowe pojazdy, w tym międzywojenny automobil zasilany prądem. Wydarzenie odbędzie się w godzinach 10.00-14.00.
– Izbę Pamięci w Wartowni nr 1 na Westerplatte założyli w 1974 roku obrońcy Wojskowej Składnicy Tranzytowej, którzy przeżyli pierwsze dni walk z Niemcami oraz II wojnę światową. W 1980 roku ci ludzie zdecydowali, by symbol tej obrony i pamiątki po niej stały się elementami opowieści o Gdańsku, której kontynuatorem zostało nasze Muzeum. – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – Z okazji kolejnych muzealnych urodzin przygotowaliśmy szereg atrakcji przybliżających sylwetki architektów Westerplatte oraz premierowy pokaz propozycji łączącej historię z obecnymi trendami, tj. zabytkowy automobil zasilany energią elektryczną.
W tym roku motywem przewodnim urodzin Wartowni nr 1 na Westerplatte będzie przypomnienie inżynierów i twórców systemu obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej: płk. Józefa Siłakowskiego, kpt. Mieczysława Kruszewskiego oraz inżyniera Sławomira Borowskiego. Wśród zasłużonych postaci nie zabraknie również inżyniera Aleksandra Ślusarza, jedną z kluczowych osób, które przyczyniły się do ocalenia Wartowni nr 1 przed zniszczeniem w latach 60. XX wieku.
W programie muzealnych urodzin znajdą się łamigłówki i zabawy logiczne dla rodzin inspirowane historią przekształceń Półwyspu. Uczestnicy, którzy rozwiążą wszystkie z nich otrzymają niespodziankę. Sebastian Draga i rodzina Minczykow zaprezentują zbiorów związane z historią kampanii wrześniowej. Premierę na Westerplatte będzie miał odrestaurowany automobil… napędzany elektrycznie, za którego kierownicą będzie mógł zasiąść każdy chętny zwiedzający. Nie zabraknie też urodzinowego tortu.
49. muzealne urodziny Wartowni nr 1 na Westerplatte
- Kiedy: 1 lipca 2023 (sobota), godz. 10.00-14.00
- Gdzie: Wartownia nr 1 na Westerplatte, oddział Muzeum Gdańska, ul. mjr Henryka Sucharskiego 70
- Wstęp: wolny na atrakcje, biletowany na wystawę stałą, dodatkowe niespodzianki
Wartownia nr 1 na Westerplatte to jedna z sześciu wartowni zbudowanych w latach 30. XX wieku. Dzięki przesunięciu w roku 1967 przez zespół pod kierownictwem inż. Aleksandra Ślusarza obecne miejsce, uniknęła rozbiórki. W czerwcu 1974 we wnętrzu Wartowni powstała Izba Pamięci zorganizowana przez koło ZboWiD w Nowym Porcie. W 1980 przekształcona została w istniejący do dziś oddział Muzeum Gdańska. Do najważniejszych eksponatów prezentowanych na wystawie zalicza się pamiątki po mjr. Henryku Sucharskim, dowódcy obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej.
W czasie całego okresu walk o Westerplatte Wartownia nr 1 była kluczowym punktem polskiej obrony. Ogień prowadzony ze schronu w piwnicy i z okien w części naziemnej, uniemożliwiał Niemcom przedostanie się od strony nasady półwyspu czy kanału portowego do centralnej jego części. Bryła budynku, choć rażona odłamkami pocisków i kulami cekaemów, pozostała nieuszkodzona. Dowódcą załogi tego bohaterskiego punktu polskiej obrony był chor. Jan Gryczman. Z około 15-to osobowej obsady, polegli w walkach Zygmunt Zięba i Jan Czywil.
Z dawnych obiektów polskiej placówki na Westerplatte, do dziś zachowała się Wartownia nr 1 (jako jedyna udostępniona dla zwiedzających), Wartownia nr 4, budynek dawnej elektrowni, 2 magazyny amunicyjne (znajdują się dziś na terenie zajętym przez wojsko) oraz ruiny budynku koszar. W 1967 roku ratując przed rozbiórką przesunięto ją w czasie skomplikowanej operacji technicznej na dzisiejsze miejsce. Stała bowiem na terenie nabrzeża portowego – dziś bazy promowej.
We wnętrzu Wartowni prezentowane są pamiątki po Wojskowej Składnicy Tranzytowej i jej Obrońcach.
Andrzej Gierszewski
Muzeum Gdańska
