WYSTAWA| 13 czerwca – 29 września 2024
Z okazji 100. rocznicy przyznania Władysławowi St. Reymontowi Literackiej Nagrody Nobla, obchodzonej pod patronatem UNESCO, Muzeum Literatury zaprasza na wystawę Zjawa. Niesamowity Reymont, inspirowaną mniej znaną powieścią noblisty pt. Wampir.
Lato roku 1894. Dwudziestosiedmioletni Władysław Reymont, w towarzystwie lekarza homeopaty Józefa Drzewieckiego, wyrusza w podróż do Londynu, by uczestniczyć w zjeździe Towarzystwa Teozoficznego. Dekadę później wspomnienia z tej podróży staną się kanwą dla publikowanej, w odcinkach na łamach „Kuriera Warszawskiego”, noweli We mgłach, która w roku 1911, wzbogacona o kilka rozdziałów i wątków, w tym nowe, bardziej otwarte zakończenie, wydana zostanie pod tytułem Wampir.
Narracja Wampira wpisuje się w lęki i niepokoje przełomu wieków, schyłkowy nastrój epoki i poczucie kryzysu wartości ówczesnej cywilizacji. Jest też wyrazem zainteresowań polskich i zagranicznych modernistów, zajmujących się zagadnieniami takimi jak spirytyzm, psychiatria, psychologia, okultyzm czy oniryzm.
Aspekty te wydobywa wystawa Zjawa. Niesamowity Reymont, która rozgrywa się na kilku poziomach. Pierwsza warstwa przywołuje bohaterów i bohaterki powieści: pisarza Zenona miotającego się między demoniczną Daisy, niewinną Betsy i dawną miłością Adą, jego córeczkę Wandzię, a także tajemniczą panterę Bagh i londyńską Mgłę. Kolejną tworzą dzieła sztuki, pochodzące z okresu zbliżonego do momentu premiery powieści i komentujące główne jej wątki. Znajdziemy wśród nich obrazy Wojciecha Weissa, Bolesława Nawrockiego, Meli Muter i Jacka Malczewskiego, rzeźby Konstantego Laszczki i Henryka Kunzeka, a także historyczne meble pochodzące z warszawskiego mieszkania Reymonta.
Trzecią i ostatnią warstwą są obiekty artystyczne oraz działania performatywne adaptujące powieść Reymonta do współczesności. Odpowiadają za nią artyści – Rafał Dominik oraz Marta Ziółek, którzy specjalnie na wystawę przygotowali prace graficzne i rzeźbiarskie oraz cykl choreograficznych występów, odbywających się w przestrzeniach ekspozycji. Artyści i performerzy przejmują powieściowy świat i tworzą na jego kanwie odrębną rzeczywistość, w której ruch, obiekt i teksty wchodzą ze sobą w nieoczekiwane relacje.
Wystawa zrealizowana w ramach obchodów, objętej patronatem UNESCO, 100. rocznicy przyznania Literackiej Nagrody Nobla Władysławowi Reymontowi za powieść Chłopi. Dofinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza jest finansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Więcej o wystawie: https://muzeumliteratury.pl/wystawa-zjawa-niesamowity-reymont/
Muzeum Literatury: https://muzeumliteratury.pl
