Bój o Kołobrzeg 1945 r.
Trwająca dwa tygodnie bitwa o Kołobrzeg była jednym z największych starć miejskich w czasie działań na froncie wschodnim II wojny światowej. Od 4 do 18 marca 1945 r. przez miasto przewinęło się łącznie kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy polskich, radzieckich i niemieckich. Nieskuteczna próba zdobycia miasta z marszu przez Armię Czerwoną sprawiła, że zadanie zdobycia twierdzy spoczęło ostatecznie na 1. Armii Wojska Polskiego dowodzonej przez gen. Stanisława Popławskiego. Trzon oddziałów szturmujących Festung Kolberg stanowiły trzy dywizje piechoty: 3., 4. oraz 6. Wsparcia udzieliła artyleria, pojazdy pancerne oraz lotnictwo. Polacy uczestniczyli w krwawych, ulicznych walkach od 6 marca 1945 r. do ostatnich godzin bitwy. Ponad 1200 na zawsze spoczęło pod gruzami zniszczonej w ponad 80% Festung Kolberg. Zapłacili w ten sposób daninę krwi za początek polskiej historii miasta. Jego symbolicznym przypieczętowaniem stały się zorganizowane 18 marca na kołobrzeskiej plaży uroczyste zaślubiny 1. i 2. Armii Wojska Polskiego z Bałtykiem.
18 marca 2023 roku Muzeum Oręża Polskiego z partnerami zorganizowało na kołobrzeskiej plaży Zaślubin Polski z Morzem poprzedzone wystrzałami z armaty. W tym dniu już o godzinie 10.00 na terenie Muzeum Oręża Polskiego odbyło się spotkanie z ostatnimi żyjącymi kombatantami, którzy walczyli o miasto w 1945 roku. Licznie stawili się mieszkańcy, turyści oraz co szczególnie cieszy młodzież. Starosta Kołobrzeski Tomasz Tamborski wręczył kombatantom okolicznościowe upominki, w tym kopie sztandaru 10 Pułku Piechoty z wyhaftowanym szlakiem bojowym jednostki. Sztandar zawisł 11 listopada 1944 na przęśle Mostu Poniatowskiego w Warszawie, gdzie został ostrzelany przez Niemców. Dotarł do Kołobrzegu, gdzie zanurzono go w Bałtyku, był w Berlinie oraz nad Łabą. Hafty wykonano za pomocą zdobycznej maszyny do szycia. Na terenie muzeum zostały uruchomione pojazdy: niemiecki półgąsienicowy ciągnik artyleryjski Sd.Kfz 7 oraz działo samobieżne T-48 ( Su-57). Muzeum zorganizowało również dla mieszkańców, turystów, a szczególnie młodzieży Grę Miejską – Bój o Kołobrzeg „Śladami bohaterów walk o Kołobrzeg w 1945 r.”. Gra Miejska – Bój o Kołobrzeg została sfinansowana z Programu Społecznik 2022-2024. Program zainicjowany przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego. Gra rozpoczęła się 18 marca 2023 roku o godzinie 10.00 na terenie oddziału MOP Dzieje Oręża Polskiego przy ul. Emilii Gierczak 5a. Uczestnicy musieli przejść około 10 km, aby odwiedzić 9 punktów kontrolnych, które były związane z historią walk o miasto w marcu 1945 roku. Celem gry było zapoznanie uczestników z przyczynami, przebiegiem oraz skutkami kołobrzeskiej bitwy, w której życie straciło około 1,2 tys. Polaków. Gra miała przesłanie patriotyczne, przede wszystkim przypominała o tych, którzy poświęcili swoje życie podczas zdobywania miasta oraz zwracała uwagę na miejsca, gdzie toczyły się najcięższe walki. Gra przeznaczona była nie tylko dla uczestników, ale również umożliwiała wszystkim chętnym udział w spacerze po miejscach pamięci, znajdujących się w Kołobrzegu. Cieszy nas, że tak wiele rodzin postanowiło wspólnie z nami spędzić ten szczególny czas. O godzinie 13.00 uczestnicy gry oraz rekonstruktorzy na kołobrzeskiej plaży przeprowadzili zaślubiny z morzem, które zostały poprzedzone wystrzałami armaty, dostarczonej przez pojazd z okresu II wojny Dodge WC 51/51.
Od godziny 14.00 na terenie muzeum zostały uruchomione pojazdy: niemiecki półgąsienicowy ciągnik artyleryjski Sd.Kfz 7 oraz działo samobieżne T-48 ( Su-57). W muzeum dla uczestników gry dostępna była wystawa broni związanej z Bojem o Kołobrzeg. Na terenie muzeum do końca marca znajduje się ogólnodostępna czasowa wystawa poświęcona najnowszym znaleziskom związanym z walkami o Kołobrzeg w 1945 r. m.in. MG 42 (Maschinengewehr 42) – uniwersalny karabin maszynowy produkcji niemieckiej zgłoszony do Muzeum przez pana Jana Orlińskiego z Grupy Eksploracyjno-Poszukiwawczej „Parsęta”. Jego fascynująca historia jest w tej chwili badana.
O godzinie 16:00 na cmentarzu wojennym pracownicy muzeum, rekonstruktorzy oraz uczestnicy gry oddali hołd poległym żołnierzom. Został oddany strzał z armaty, złożono kwiaty oraz zapalono znicze.
Głównym organizatorem wydarzeń z 18 marca 2023 roku było Muzeum Oręża Polskiego przy współpracy Zachodniopomorskiego Stowarzyszenia Dziedzictwo Morza, Towarzystwa Przyjaciół MOP, Bałtyckie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Perun” z Koszalina, Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej REGA z Trzebiatowa oraz Projekt Kadett z Koszalina.
tekst, foto, video: Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu
