Wystawa pt.: „80. rocznica zdobycia Monte Cassino” poświęcona jest decydującemu uderzeniu II Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa, które miało miejsce w dniach 12-18 maja 1944 roku.
Nowa czasowa wystawa jest dostępna dla zwiedzających od 1 do 15 maja w oddziale Dzieje Oręża Polskiego przy ul. E. Gierczak 5 w Kołobrzegu i prezentuje mundury oraz sprzęt używany przez obydwie strony konfliktu. Można na niej zobaczyć takie unikaty jak Fallschirmjägergewehr 42 (FG42) – niemiecki karabin automatyczny dla oddziałów powietrznodesantowych (Fallschirmjäger) czy 8 cm Kurzer Granatenwerfer 42 – niemiecki moździerz kalibru 8 cm wersja dla oddziałów powietrznodesantowych. Powyższy sprzęt nie jest prezentowany w żadnym innym polskim muzeum.
Bitwa o Monte Cassino zwana również Bitwą o Rzym lub bitwą Narodów trwała od 17 stycznia do 18 maja 1944. Brali w niej udział Amerykanie, Anglicy (w tym Gurkowie), Francuzi (w tym Marokańczycy), Kanadyjczycy, Nowozelandczycy (w tym Maorysi), żołnierze z RPA, Włosi oraz Polacy. Polskie walki o masyw Monte Cassino i Piedimonte trwały 13 dni i 20 godzin i były niezwykle krwawe. W natarciu zginęło 923 żołnierzy, 2931 zostało rannych, a za zaginionych uznano 345.
18 maja 1944 odbyła się uroczysta akademia dla zwycięzców, z udziałem polskiej i alianckiej generalicji.
W Polsce zdobycie ruin Monte Cassino jest narodowym symbolem śmierci tysięcy polskich żołnierzy, którzy stracili życie walcząc po stronie aliantów zachodnich dla wyzwolenia Europy spod niemieckiej okupacji. Znana większość Polaków piosenka Czerwone maki na Monte Cassino gloryfikuje heroiczną walkę polskiego korpusu.
Na wystawie w Muzeum Oręża Polskiego prezentowane są dwie pełnopostaciowe sylwetki. Pierwsza z nich to podoficer 4 Pułku Pancernego „Skorpion”, czołgista jednostki szturmującej tzw. „Gardziel” podczas ostatnich dni boju. Drugi manekin przedstawia niemieckiego strzelca spadochronowego „Fallschirmjäger” – potocznie nazywano ich „Grüne Teufel”, czyli „Zielone Diabły”.
Dodatkowo prezentowany jest niemiecki moździerz 8 cm Granatenwerfer 42 w wersji skróconej, produkowany wyłącznie dla jednostek spadochronowych. Oprócz tego dwie gabloty, jedna z polskim, a druga z niemieckim wyposażeniem i pamiątkami pobitewnymi.
Gablota polska zawiera: Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino, Odznakę 4 Pułku Pancernego „Skorpion”, wyposażenie brytyjskie, używane przez Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie (torba, manierka, menażka, ładownica, kabura P37) oraz brytyjski karabin powtarzalny Lee-Enfield kal. 7,7 mm.
Gablota niemiecka zawiera: karabin samopowtarzalny FG-42 n/A kal. 7,92 mm (konstruowany specjalnie dla strzelców spadochronowych), pistolet Walther P38, hełm spadochronowy M38, hełm stalowy Luftwaffe M35, sztućce, kompas spadochronowy, nieśmiertelnik, klamrę od pasa głównego, niemieckie odznaczenie Krzyż Żelazny, Niemiecką Odznakę Strzelca Spadochronowego Luftwaffe, a także dwa noże grawitacyjne tzw. „Flieger Kappmesser”. Ewenementem jest pamiątkowy niemiecki talerz kombatancki, stworzony w 40. rocznicę bitwy o Monte Cassino.
Całość dopełniają dwie tablice informacyjne ze zdjęciami z walk, z bombardowań, z pobojowiska oraz z czasów współczesnych dla komparatystyki zwiedzających.
Apel
Muzeum Oręża Polskiego poszukuje wszelkiego rodzaju pamiątek związanych z polskimi żołnierzami walczącymi pod Monte Cassino. Prosimy o kontakt na email:muzeum@muzeum.kolobrzeg.pl, alekost@wp.pl, tel. 601 402 400.
Magdalena Chmielewska
