Od tamtych wydarzeń minęło już 107 lat. 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie doszło do zamachu, w którym zginęli następca tronu austro-węgierskiego Franciszek Ferdynand d’Este i jego żona Zofia Chotkova. W lipcu w Muzeum Narodowym w Pradze zostanie otwarta wystawa Historia XX wieku, na której będzie można zobaczyć unikalny zbiór 9 orderów i odznaczeń, które arcyksiążę miał na sobie podczas zamachu. Nadal są na nich widoczne ślady krwi następcy tronu.
František Ferdinand d´Este był następcą tronu austriackiego, węgierskiego i czeskiego. Urodził się 8 grudnia 1863 w Grazu. Jego ojciec, arcyksiążę Karol Ludwik, był młodszym bratem cesarza Franciszka Józefa I, a matka, Maria Annunciata – księżniczką z rodu Burbonów w Neapolu. Kiedy Franciszek V wyznaczył nieletniego Franciszka Ferdynanda na swojego spadkobiercę, ten stał się jednym z bardzo zamożnych członków dynastii Habsburgów. W Pradze poznał młodą hrabinę Zofię Chotkovą, członkinię starej czeskiej arystokratycznej rodziny. Ich małżeństwo zostało potraktowane jako mezalians – sam cesarz Franciszek Józef I był mu przeciwny.
28 czerwca 1914 roku, po zakończeniu manewrów wojskowych, delegacja z arcyksięciem zaplanowała wizytę w Sarajewie. Zamach miał miejsce podczas przejazdu do ratusza. Morderstwo arcyksięcia i jego ciężarnej żony Zofii Chotkowej wstrząsnęło całą Europą i stało się pretekstem do wypowiedzenia wojny Serbii i rozpoczęcia I wojny światowej.
Ordery błyszczące na piersi następcy tronu austro-węgierskiego w tym tragicznym dniu były tylko częścią kolekcji odznaczeń, które otrzymał on jako oficer armii cesarskiej i następca tronu. W 1921 r. na mocy specjalnego prawa majątek potomków Franciszka Ferdynanda d´Este i jego żony Zofii został wywłaszczony bez odszkodowania. W 1963 r. Muzeum Narodowe zdeponowało w Państwowym Laboratorium Badawczym Metali Szlachetnych wyrzucone z zamku Konopiště i przeznaczone do przetopu egzemplarze. Później okazało się, że są to niezwykle cenne historycznie zabytki. Ordery, które zostaną wystawione w ramach wystawy Historia XX wieku, są ubezpieczone na 5 milionów koron, jednak ze względu na ich wyjątkowość, rzeczywista wartość jest trudna do oszacowania.
Odznaczenia Franciszka Ferdynanda d´Este zostaną umieszczone w pierwszej części wystawy prezentującej historię I wojny światowej. Jej skutki zmieniły granice i dalszy bieg historii XX wieku, o której opowiada cała wystawa.
