Tradycyjnie czyli jak? Jeśli chcecie dowiedzieć się jakie zwyczaje i obrzędy towarzyszyły dawnej Wielkanocy, koniecznie wybierzcie się do chorzowskiego skansenu 24 marca.
Imprezie towarzyszyć będzie jarmark wielkanocny, pochód prowadzony przez Dygającą Kapelę oraz warsztaty. Podczas Wielkanocy na Śląsku czekać na was będą warsztaty tworzenia palm, zdobienia jajek, poszukiwania zajączka, dawne zabawy oraz jarmark z gastronomią i rzemiosłem.
Imprezę otworzy tradycyjne szukanie zajączka przez najmłodszym gości skansenu. Na terenie ekspozycji zostaną ukryte figurki, które dzieci muszą zebrać by wymienić je na drobne nagrody. Nie zabraknie także konkurencji ruchowych – wybraliśmy dla Was slalom z jakiem na łyżce oraz kulanie jaja, które jest jedną z najstarszych zabaw wielkanocnych na Śląsku. Kulanie jajek do ducki czyli dołka polegało na toczeniu jajek z górki po ziemi lub deseczce w kierunku wykopanego dołka. Ten który trafił – wygrywał i zabierał pozostałe jajka, którymi się bawiono. W innej wersji wygrywał ten, którego jajko stoczyło się najdalej lub najszybciej dotarło do mety. Zabawy te przygotują edukatorzy na łące między karczmą a zagrodą sołtysa.
W tym samym miejscu stanie także namiot plenerowy, w którym prowadzone będą rodzinne warsztaty wykonywania tradycyjnych palm wielkanocnych. Na uczestników czekały będą materiały – zielone gałązki, bibuła i wstążki, z których będzie można wykonać symbol niedzieli palmowej. Palmy wykonane przez gości skansenu wezmą udział w konkursie z nagrodami gdzie oceniana będzie zarówno estetyka jak i własna inwencja oraz kreatywność.
Zaopatrzeni w palmy goście Wielkanocy na Śląsku udadzą się w procesji z Jezuskiem Palmowym -na mszę świętą z poświęceniem palm i wody. Po nabożeństwie uczestnicy mszy jak i wszyscy pozostali chętni wyruszą spod kościoła korowodem po skansenie, w trakcie którego będą odtwarzane zwyczaje związane z Niedzielą Palmową oraz Wielkim Tygodniem. Prowadzący przygotowali również opowieści o dawnych wierzeniach i rytuałach towarzyszących mieszkańcom dawnej wsi w tym świątecznym czasie. Dowiemy się m.in. skąd wziął się zwyczaj tworzenia palm i umieszczania ich w odrzwiach, jakie czynności zapewniające urodzaj wykonywano w polu w okresie wielkanocnym oraz czym było palenie żuru.
Metą korowodu wielkanocnego będzie scena, na której rozstrzygnięty zostanie konkurs na najpiękniejszą palmę wielkanocną przygotowaną przez uczestników imprezy oraz występ Dygającej Kapeli z repertuarem pieści wielkopostnych i wielkanocnych oraz przyśpiewek na powitanie wiosny.
Święta Wielkiej Nocy nie mogą obejść się bez pisanek czyli zdobionych jajek. Zwyczaj ten znany jest w wielu kulturach a jajko symbolizuje odradzającego się życia i płodności. Na Śląsku zdobione jajka nazywa się kroszonkami a najstarszym sposobem ich dekoracji jest metoda batikowa polegającą na nakładaniu wosku i farbowaniu. Na chętnych przygotowane będą warsztaty zdobienia jajek tą metodą, zaś w spichlerzu z Wojkowic z pomocą opiekunów będzie można stworzyć własną palmę lub ozdobę świąteczną.
Na spragnionych świątecznych smakołyków czekają Panie z Koła Gospodyń Wiejskich z Rajczy oraz Koła Gospodyń Miejskich ze Stolarzowic. Nie zabraknie także rękodzielników, twórców ludowych, wytwórców produktów regionalnych, przedstawicieli gastronomii serwujących potrawy regionalne – wszystko to by poczuć klimat wielkanocnych świąt.
Wielkanoc na Śląsku. 24 marca 2024. Godziny: 12.00 – 16.30
Bilety w cenie: 20 zł normalny, 12 zł ulgowy.
12.00 – rozpoczęcie imprezy /warsztaty wykonywania plam wielkanocnych (namiot na łące koło Sołtysa)
13.25 – Marek Szołtysek – procesja z Jezuskiem
13.40 – przejście z procesja i palmami do kościoła
14.00 – msza św. z poświęceniem palm oraz wody
14.50 – wymarsz barwną procesją z palmami – przejście do chałupy z Bykowiny – zatykanie plam przy drzwiach – omówienie zwyczaju, przejście do chałupy z Bruśka, zatykanie palm przejście do chałupy z Łazów, zatykanie krzyżyków przy stodole – omówienie zwyczaju, przejście na pole za spichlerzem z Wojkowic, zatykanie krzyżyków w polu, lanie pola wodą święconą – omówienie zwyczaju, przejście pod Bujaków (rozpalone palenisko, balia z woda i krzyż) – omówienie zwyczaju
16.00 – wyniki na najpiękniejszą palmę
16.15 – występ „Dygającej Kapeli” – pieśni wielkopostne. Chałupa Sołtysa – Koło Gospodyń Miejskich ze Stolarzowic Chałupa ze Strzemieszyc – Koło Gospodyń Wiejskich z Rajczy Spichlerz z Wojkowic – warsztaty palm wielkanocnych i ozdob wielkanocnych Chałupa ze Zborowskiego – zdobienia jajek metodą batiku – warsztaty świąteczne dla najmłodszych Łąka przy chałupie Soltysa – zabawa z jajkami Namiot na łące przy chałupie Sołtysa – wykonywanie plam wielkanocnych na konkurs
Marcin Gaweł
