czwartek, 24 kwietnia, 2025

Chmielnik: w synagodze są już rzeźby Samuela Willenberga. Wspominają Treblinkę i getto warszawskie.

15 rzeźb izraelskiego artysty Samuela Willenberga, więźnia Treblinki i uczestnika powstania warszawskiego, znajduje się już w synagodze w Chmielniku. Od 21 kwietnia część z nich można zobaczyć online.

Organizatorem cyklu wystaw w Polsce jest Instytut Pamięci Narodowej.

Wydarzenie online, które można oglądać od 21 kwietnia, jest zarazem zapowiedzią wernisażu, który planujemy offline 9 maja, jako formę uczczenia wszystkich Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej

mówi Agnieszka Dziarmaga, kierująca  OEM Świętokrzyski Sztetl im. Majera Małego w Chmielniku.

Początkowo wernisaż miał odbyć się w kwietniu, ale z powodu pandemii musi być przesunięty.

Zapowiedzią online jest prezentacja fragmentów pamiętników Mary Berg przez kielecką aktorkę Ewę Lubacz,  z towarzyszeniem skrzypiec. Mary Berg – 15-letnia żydowska dziewczynka w swym pamiętniku zapisała okrucieństwa codziennego życia w getcie warszawskim. Organizatorzy wydarzenia online wybrali ten fragment, aby z kolei upamiętnić powstańców getta warszawskiego.

Rzeźby Samuela Willenberga są natomiast inspirowane postaciami więźniów, których artysta spotkał w Treblince. Wystawa pt. „Obraz Treblinki w oczach Samuela Willenberga” składa się 15 rzeźb w brązu, które personifikują bolesne wspomnienia artysty: muzyków w groteskowych frakach grających więźniom idącym na rzeź, człowieka z wózkiem, który zbiera butelki ofiar, golenie głów kobietom przywiezionym do obozu, czy powstanie w Treblince.

Wernisażowi będzie towarzyszył film „Ostatni świadek Treblinki” w reż. Alana Tomlinsona, zawierający wypowiedzi autora oraz wiele materiałów archiwalnych i komentarze historyków.


Willenberg urodził się w 1923 r. w Częstochowie. Ojciec był nauczycielem w żydowskim gimnazjum i artystą malarzem. Matka, prawosławna Rosjanka, po ślubie przeszła na judaizm. 16-letni Samuel we wrześniu 1939 na ochotnika przyłączył się do wojska. Walczył pod Chełmem, gdzie został ciężko ranny w potyczce z Rosjanami. Z rodzicami i dwiema siostrami zamieszkał pod Warszawą, ucząc się na tajnych kompletach. W 1942 r., po aresztowaniu obu sióstr wydanych Niemcom przez polskich sąsiadów, znalazł się w getcie w Opatowie, skąd został wywieziony do Treblinki. Podając się za murarza, jako jedyny z całego transportu uniknął komory gazowej. 2 sierpnia 1943 wziął udział w zbrojnym buncie i wraz z kilkuset innymi więźniami zdołał uciec. Dzięki pomocy Polaków dotarł do Warszawy, gdzie włączył się w konspirację. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim, a po kapitulacji uciekł do partyzantki. Po wojnie, w 1950 wraz z matką i żoną wyemigrował do Izraela. Przez 40 lat pracował w zawodzie geodety oraz podjął studia z zakresu sztuk pięknych na Uniwersytecie Ludowym  – i zaczął rzeźbić. Pierwsza wystawa jego dzieł, przedstawiających sceny z obozu śmierci, miała miejsce w 2003 r. w Zachęcie. Od 1983 często przyjeżdżał do Polski z grupami młodzieży izraelskiej, jako przewodnik i świadek Zagłady. Wraz z żoną stał się rzecznikiem dobrych relacji polsko – izraelskich. Odzyskał polskie obywatelstwo. Zmarł w 2016.

Jak zapewniają organizatorzy wystawy z IPN, ekspozycję wraz z projektem edukacyjnym na kanwie prac Willenberga zrealizowano dzięki życzliwości, jakim obdarzyła Instytut Pamięci Narodowej wdowa po artyście – pani Ada Krystyna Willenberg.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Optymalizacja zarządzania zbiorami muz...

Muzea na całym świecie stawiają czoła rosnącym wyzwaniom związanym z efektywnym...

Zdarzenia muzealne – Maj 2025

Serdecznie zapraszamy do uczestnictwa w zdarzeniach muzealnych odbywających się...

Wernisaż wystawy czasowej — „Mag...

Zapraszamy na rodzinną wystawę do Galerii Śluza!

Leonardo. Zbliżenia

Leonardo da Vinci to najbardziej znany artysta w historii. Ten wszechstronnie u...

EKSPOZEO – uniwersalny pomocnik ...

EKSPOZEO to wyposażony w wiele funkcjonalności system, który pomoże muzeom i in...