Festiwal Czango w Toruniu!

W dniach 6-8 października 2023 zapraszamy do Toruniu na święto kultury tradycyjnej Węgier Polski i Ukrainy – Festiwal Czango w Polsce. Festiwal Czango podtrzymuje i ożywia tradycje, ociepla relacje, tworzy przyjaźnie pomiędzy sympatykami tradycyjnych kultur wielu narodów, dzięki wspólnemu doświadczeniu jej wspaniałości, zabawy, odpoczynku.

Tegoroczna finałowa edycja obfitować będzie w różnorodne atrakcje i wydarzenia – warsztaty, potańcówki, koncerty, korowody, wystawy. Będziemy gościć liczną grupę artystów z Węgier, w tym przedstawicieli ludu czango: z Mołdawii – Márię Petrás, najsłynniejszą pieśniarkę ludową i artystkę zajmującą się ceramiką artystyczną oraz z Gimeszu – skrzypka Istvána Lukácsa. Melodie czango zagrają także wybitni rekonstruktorzy i multiinstrumentaliści – wirtuoz skrzypiec Gergely Sámsondi, Gyula Horváth, świetni fleciści – Dániel Bolya oraz Vajk Máté Gyulai. Nie zabraknie także Farkasa Gyulai’a, cenionego skrzypka i pieśniarza czango oraz Vince Meszarosa, specjalistę od muzyki z Transylwanii i Bukowiny. Tańców czango na najwyższym poziomie uczyć będzie Juliá Skopp. Odbędzie się także wystawa malarstwa na szkle Júlii Dávid węgierskiej artystki pochodzącej z Transylwanii, a sama artystka weźmie udział w piątkowym wernisażu.

Melodie i pieśni Beskidu Niskiego przybliżą nam Jan, Kacper i Zuzanna Malisz (Kapela Maliszów), a Pogórza z pogranicza polsko-ukraińskiego Paweł Iwan wraz z artystami ukraińskimi Maksymem Nakoniecznym grającym na skrzypcach, Severyna Danyleiko grającego na basach, na czele z Serhijem Ochrimczukiem, wybitnym skrzypkiem i śpiewakiem.

Będą z nami także Jacek i Alicja Hałas, twórców Poznańskiego Domu Tańca w 2000 roku, którzy są miłośnikami i znawcami czango, członkami najciekawszych formacji folkowych w Polsce, współtwórcami międzynarodowych projektów artystycznych oraz teatralnych.

Ciekawostką będą napewno warsztaty improwizacji muzycznej na bazie melodii czango, które poprowadzi Kazimierz Nitkiewicz, świetny trębacz znany głównie z Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej.

Nie zabraknie artystów i wieloletnich animatorów kultury tradycyjnej z Torunia: Marty Domachowskiej, Katarzyny Kostańskiej-Maziarz oraz Dominika Wóltańskiego oraz z Gdańska związanych ze Stowarzyszeniem Trójwiejska, w szczególności skrzypka Piotra Kluczka oraz Magdalenę Olkiewicz.

Bilety dostępne są on-line oraz w Muzeum Etnograficznym w Toruniu w godzinach jego otwarcia.

Utrzymywanie tradycji w życiu codziennym jest ważne – łączy narodowości – dodatkowo obszary mieszane, takie jak ten zamieszkały przez Czangów i cały region Karpat pomagają nam zrozumieć człowieka i dają przykład jak żyć w pokoju i harmonii. W folklorze można znaleźć wszystko: każdy naród ma swoją historię wpisaną głęboko w dziedzictwo kulturowe. Chcemy wydobywać te bogactwa i wykorzystywać je do wzbogacania naszego życia, zdrowia i naszych serc – tłumaczą organizatorzy Festiwalu z Fundacji Aeris Futuro i kapeli Szépszerével.

Muzyka tradycji węgierskich Czangów (Csángó) jest wyjątkowa – znajdziemy w niej melodie średniowieczne, rytmy cygańskie, żydowskie, bałkańskie, a nawet polskie. Atutem tańców Czango może być fakt, że większość to tańce w kręgu, zatem nie trzeba mieć partnera lub partnerki, a kroki są zazwyczaj proste, choć tempa bywają bardzo szybkie.

Święto polskich i węgierskich domów tańca

W Polsce jesteśmy świadkami rozkwitającej miłości do tradycyjnej kultury ludowej wśród mieszkańców dużych miast. Inspiracja przyszła z Węgier, gdzie ruch domów tańca (táncház) rozpoczął się ponad pół wieku temu.Festiwal Czango w Polsce jest dobrym przykładem rozkwitu ruchu domów tańca, a przy tym kultury tradycyjnej: wspólnie tańczymy, muzykujemy, śpiewamy. Fuzja temperamentów i eksplozja radości ze wspólnego muzykowania z polskimi artystami i tańczenia wykreowały pomysły na kolejną edycję Festiwalu.

Naszym marzeniem jest także wciąganie nowych osób do tego kręgu, do tej atmosfery, aby także mogli odczuwać pozytywne emocje, które my doświadczamy będąc już zanurzeni w pięknie tradycyjnej kultury – dodają Organizatorzy.

Ekologiczne i prospołeczne rozwiązania w organizacji wydarzeń to nasza tradycja

Joanna Mieszkowicz w ramach Fundacji Aeris Futuro współtworzy od 2009 roku program Zielone Wydarzenia – promujemy proekologiczne i prospołeczne innowacje w organizacji wydarzeń oraz sami staramy się je wdrażać podczas organizacji wydarzeń. Te idee przyświecają także organizatorom ze strony węgierskiej – kapeli Szépszerével.

W ramach Festiwalu Czango m.in.:

Wszystkie koncerty i potańcówki będą z muzyką na żywo, bez sztucznego nagłośnienia, czyli będą unplugged
Unikamy klimatyzacji, niezdrowego sztucznego oświetlenia, zbędnych wydruków i generowania odpadów
Stawiamy na lądowy transport zbiorowy, carpooling, a lokalnie także rowerowy i pieszy
Wybieramy miejsca wydarzeń dobrze skomunikowane z różnymi częściami miasta, regionu i Polski
Wybieramy miejsca wydarzeń dostosowane dla osób z niepłenosprawnościami
Stawiamy na żywność lokalną, bez szkodliwej chemii, bezmięsną

Prezentujemy i wspieramy dziedzictwo kulinarne – nie znajdziecie u nas produktów międzynarodowych marek
Prezentujemy dziedzictwo kulturalne mniejszości etnicznych
Wspieramy oddolne inicjatywy artystyczne i ekologiczne – współpracujemy z NGOsami
Łączymy pokolenia – angażujemy seniorów oraz młodzież, a także rodziny z małymi dziećmi
Łączymy narody i pokolenia w imię wspólnych wartości

O organizatorach

Z Polski: Joanna Mieszkowicz, założycielka Fundacji Aeris Futuro i wieloletnia Prezeska. Realizuje innowacyjne projekty na rzecz ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Entuzjastka tradycyjnych tańców, w tym czango, od ponad dwóch dekad uczestniczy w warsztatach tanecznych, obozach i domach tańca. Kreatywna organizatorka wydarzeń w Zielonym Standardzie – swój pierwszy dom tańców czango zorganizowała w 2008 roku, a od 2019 roku robi to całkiem często, od jesieni 2020 roku pod marką Festiwal Czango w Polsce.

Z Węgier: Gergely Sámsondi i Farkas Gyulai – jako kapela Szépszerével od 2008 roku w każdą środę prowadzą dom tańca na Wzgórzu Gellerta w Budapeszcie. Melodie, tańce, pieśni i zwyczaje ludowe czerpią z własnego doświadczenia, ponieważ są uczniami wiejskich muzykantów głównie z Transylwanii (Erdély), obecnie obszaru Rumunii, a niegdyś Księstwa Węgierskiego. Niestety, większość rdzennych artystów już nie żyje, stąd jeszcze większa wartość dla uczestników tutaj w Polsce – możliwość dotknięcia żywej historii.

Współorganizator: Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu

Główny sponsor: Fundacja im. Wacława Felczaka w Budapeszcie

Partnerzy:

Konsulat Generalny Węgier w Gdańsku

Żywe Muzeum Piernika

Grupa n obrotów