Muzeum Narodowe w Krakowie świętuje stulecie powstania grupy kapistów – jednego z najważniejszych ugrupowań artystycznych w historii polskiej sztuki. Nowa wystawa, „Kapiści. Sto lat!”, prezentuje fascynującą twórczość artystów, którzy zrewolucjonizowali polskie malarstwo, przenosząc nacisk na wyrażanie emocji poprzez kolory i światło.
Historia kapistów zaczyna się w 1923 roku, gdy studenci Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie zapragnęli wyjechać na studia artystyczne do Paryża pod opieką swojego profesora – Józefa Pankiewicza. Aby zebrać środki na ten cel, założyli Komitet Paryski. Najważniejszymi członkami grupy zostali: Hanna Rudzka i Jan Cybis, Józef Czapski, Artur Nacht-Samborski, Zygmunt Waliszewski oraz Piotr Potworowski. W 1924 roku udało im się wyjechać. We francuskich muzeach studiowali dawne malarstwo, oglądali płótna impresjonistów i postimpresjonistów oraz chłonęli artystyczne nowinki. Ostatecznie zostali tam siedem lat, a studia u Pankiewicza odegrały kluczową rolę w ich rozwoju. Inspirowali się też dziełami Paula Cézanne’a oraz postimpresjonisty Pierre’a Bonnarda. Swoje prace prezentowali na prestiżowych wystawach, między innymi w paryskiej Galerii Zak i w genewskiej Galerii Moos.
Wystawa ukazuje dzieła, w których dominują żywe barwy i subtelne gry światła. Dla kapistów najważniejszym zagadniem był kolor, poprzez który postrzegali otaczający ich świat oraz wyrażali światło, przestrzeń i formę. Artyści skupiali się na formie obrazu, odrzucając realistyczne odtwarzanie rzeczywistości i symbolikę. Tworzyli pejzaże, martwe natury, a rzadziej portrety. Artystyczna wizja kapistów opierała się na intuicji i emocjach, co nadało ich twórczości wyjątkowy charakter i odzwierciedlało nowoczesne podejście do sztuki.
Ekspozycja nie tylko oddaje hołd twórczości kapistów, ale także podkreśla ich kluczowy wpływ na rozwój współczesnego malarstwa w Polsce. Ich działalność, choć początkowo budziła kontrowersje, stała się fundamentem dla wielu późniejszych pokoleń artystów. Warto podkreślić, że ta, działająca w okresie międzywojennym grupa, wzbogaciła dialog między polską, a europejską sztuką, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu polskiego modernizmu na arenie międzynarodowej. Po powrocie do kraju kapiści zajęli ważne miejsce w Związku Polskich ArtystówPlastyków oraz byli inicjatorami powstania „Głosu Plastyków” – czasopisma, które miało znaczący wpływ na popularyzację sztuki w Polsce.
Muzeum Narodowe w Krakowie posiada bogatą kolekcję prac kapistów, obejmującą głównie dzieła powstałe w latach 30. XX wieku oraz po 1945 roku. Dzięki temu zbiorowi możliwe jest ukazanie różnorodnych dróg artystycznych, którymi podążali poszczególni twórcy. W 1993 roku MNK zorganizowało pierwszą dużą wystawę poświęconą tej grupie, zatytułowaną „Gry barwne”, której kuratorką była Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska. W 2016 roku Muzeum otworzyło Pawilon Józefa Czapskiego, ucznia Józefa Pankiewicza i przedstawiciela tytułowego ugrupowania. Nowy oddział mieści ekspozycję biograficzną artysty oraz salę wystaw czasowych.
Kuratorzy zadbali o to, by zwiedzający mogli zanurzyć się w barwnym świecie kapistów. Wystawa jest też okazją do refleksji nad ewolucją sztuki XX wieku oraz siłą koloru, który uczynili oni centralnym elementem swojej twórczości. To także niepowtarzalna możliwość zrozumienia idei kapizmu i jego wpływu na dalszy rozwój malarstwa w Polsce.
Zapraszamy.
Miejsce: MNK Czapscy
Czas trwania: 11.10.2024 – 6.04.2025
Godziny otwarcia:
poniedziałek: nieczynne
wtorek: 10.00–18.00
środa-niedziela: 10.00-16.00
Kurator: Agnieszka Kosińska, Światosław Lenartowicz
Koordynacja: Ewa Kalita-Garstka
Projekt aranżacji wystawy: Magdalena Paleczna
Organizator MNK: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP
Mecenas MNK: PGE Polska Grupa Energetyczna
Partnerzy Strategiczni MNK: PZU, Totalizator Sportowy
Partnerzy medialni: Radio Kraków, Radio Kraków Kultura, TVP 3 Kraków
MNK Media: Izabela Rak, Aleksandra Suchońska
