W 1922 roku, niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, powołano do życia Państwowe Zbiory Sztuki. Zadaniem instytucji działającej w dwudziestoleciu międzywojennym było administrowanie kolekcją dzieł sztuki należącą do Skarbu Państwa, na co dzień eksponowaną w muzeach i wnętrzach gmachów reprezentacyjnych w całym kraju. W 1938 część państwowej kolekcji zasiliła zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie w formie depozytu. Kolejne jej fragmenty znalazły się w Muzeum w wyniku II wojny światowej. Dziś MNW bada to dziedzictwo dzięki dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Głównym zadaniem Państwowych Zbiorów Sztuki (PZS) była opieka nad dziełami sztuki należącymi do Państwa. PZS nie tylko opiekowały się polskimi zbiorami rewindykowanymi z ZSRR, lecz także je rozbudowywały: m.in. o liczne przykłady współczesnej sztuki polskiej. Kres działalności instytucji położył wybuch II wojny światowej. Historia powstania, funkcjonowania i rozpadu kolekcji Państwowych Zbiorów Sztuki jest tematem prowadzonych w MNW badań dofinasowanych ze środków MKiDN.
Celem projektu, realizowanego przez Muzeum etapami od 2017 roku, jest opracowanie historii zabytków wchodzących w skład PZS, a także oszacowanie ich pierwotnego i obecnie zachowanego zasobu. Badania skupiają się na odtworzeniu możliwie pełnego wykazu obiektów własnych i depozytów z zasobów PZS, ze wskazaniem przedmiotów zachowanych oraz potencjalnych strat wojennych. Do tej pory zweryfikowano zbiory artystyczne i część zbiorów numizmatycznych. Ważnym etapem prac była digitalizacja zachowanej w MNW archiwalnej dokumentacji ewidencyjnej PZS. Efektem projektu będzie też zrewidowanie i wypracowanie dobrych praktyk oraz standardów prowadzenia badań proweniencyjnych nad zbiorami artystyczno-historycznymi.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach programu „Badanie polskich strat wojennych”.
Dział Komunikacji i Marketingu
Muzeum Narodowe w Warszawie
