Zmiana nazwy
Informujemy, że z dniem 24 stycznia 2024 r., zgodnie z decyzją władz Województwa Małopolskiego Muzeum Okręgowe w Tarnowie zmieniło swoją nazwę na Muzeum Ziemi Tarnowskiej. Zmiana ta weszła w życie na mocy Uchwały Nr LXXVII/1126/23 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 grudnia 2023 r. opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego w dniu 9 stycznia 2024, poz. 376, https://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2024/376/
Muzeum jest jedną z dwóch instytucji kultury Województwa Małopolskiego, obok Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu (obecnie Muzeum Ziemi Sądeckiej), których nazwa została zmieniona. Wcześniej, bo w 2023 r., podobną procedurę przeszło obecne Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełzowie (uprzednio Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec). Zgodnie z argumentacją organizatora nowa nazwa w pełniejszy sposób ma oddać profil placówki, w której dominującą rolę odgrywają oddziały zlokalizowane w Tarnowie i okolicy. Modyfikacja ta oznacza również powrót do jednej z historycznych nazw instytucji, która była używana w latach 1945-1949. Jednocześnie jest to odejście od nazwy nadanej w lutym 1976 r., związanej z wprowadzanymi wówczas zmianami administracyjnymi kraju, w wyniku których Tarnów stał się stolicą jednego z 49 województw.
Tarnowskie Muzeum swoją tradycją sięga roku 1927, kiedy z inicjatywy Józefa Jakubowskiego powstało Muzeum Miasta Tarnowa. W latach 1931-1939 połączone zostało ono z Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie. Po zakończeniu II wojny światowej Urząd Wojewódzki w Krakowie powołał do życia „Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie”. Z końcem 1949 r., wraz z upaństwowieniem tarnowskiego Muzeum jego nazwa zmieniona została na: „Muzeum w Tarnowie”.
Poza nazwą wszystkie pozostałe dane instytucji pozostają bez zmian. Muzeum w dalszym ciągu będzie funkcjonowało jako jedna z instytucji kultury Województwa Małopolskiego. Przekształceniom nie ulega również jego struktura. Dotychczasowe jednostki organizacyjne, zarówno oddziały istniejące w Tarnowie, jak i poza miastem będą działały na dotychczasowych zasadach.
Podsumowanie roku 2023
Rok 2023 upłynął w Muzeum Okręgowym w Tarnowie przede wszystkim pod znakiem działań związanych z prezentacją obiektów wchodzących w skład kolekcji ceramiki i szkła nabytej pod koniec 2022 r. od księcia Pawła Sanguszki – potomka dawnych właścicieli miasta. Poza uroczystym, symbolicznym przekazaniem zbiorów oraz promocją dwutomowego katalogu pn. „Ceramika i szkło z depozytu książąt Sanguszków w Muzeum Okręgowym w Tarnowie. Świadkowie historii” (luty 2023 r.) Muzeum przygotowało także dwie wystawy czasowe, na których zademonstrowano wybrane muzealia pochodzące z dawnego depozytu. Były to ekspozycje: „Krucha materia. Szkło ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie” oraz „Porcelana książąt Sanguszków – serwisy”. Nowym nabytkom poświęcone były również m.in.: sesja popularnonaukowa oraz działania edukacyjne i popularyzatorskie prowadzone na muzealnych profilach społecznościowych.
Frekwencja
Ogólna liczba osób, które w 2023 r. odwiedziły Muzeum w celu zwiedzenia wystaw stałych i czasowych, uczestniczenia w organizowanych bądź współorganizowanych przez instytucję wydarzeniach lub wzięcia udziału w zajęciach edukacyjnych wyniosła blisko 121 tysięcy.
Wystawy stałe
Wystawy stałe Muzeum prezentowane były w 10 lokalizacjach. Łącznie w 2023 r. odwiedziło je niemal 60 tysięcy osób. Największym zainteresowaniem zwiedzających cieszyła się ekspozycja udostępniana w Zagrodzie Felicji Curyłowej w Zalipiu, filii Muzeum Etnograficznego. Odwiedziło ją ponad 25 tysięcy osób. Na kolejnych miejscach uplasowały się oddziały: Muzeum Zamek w Dębnie (ponad 9 tysięcy), oraz Muzeum Ratusz – Galeria Sztuki Dawnej (ponad 7 tysięcy).
Wystawy czasowe
W 2023 r. Muzeum udostępniło zwiedzającym łącznie 33 wystawy czasowe. Spośród nich 4 stanowiły kontynuację wystaw otwartych w roku 2022, natomiast 29 to całkowicie nowe ekspozycje. Były wśród nich wystawy ukazujące twórczość artystyczną, jak i prezentacje historyczne, etnograficzne oraz archeologiczne. Część z nich stanowiła kolejne odsłony muzealnych serii: „Tarnowscy Artyści w Galerii Muzealnej”, „Skarby Muzeum Okręgowego w Tarnowie”, „Magazyn”, czy „Tarnowscy kolekcjonerzy”. Łącznie zobaczyło je ponad 30 tysięcy osób.
Wydarzenia
W minionym roku Muzeum Okręgowe w Tarnowie brało udział w realizacji 55 wydarzeń (16 własnych oraz 39, w przypadku których wystąpiło w charakterze współorganizatora). Do najważniejszych należała 60. edycja Konkursu „Malowana Chata”, który na początku czerwca 2023 r. odbył się w Zalipiu. Zainteresowani po raz kolejny mogli uczestniczyć także w Międzynarodowym Turnieju Rycerskim „O złoty warkocz Tarłówny”, podobnie jak rok wcześniej zorganizowanym w formule „Międzynarodowych Spotkań z Dziedzictwem i Historią Wojskowości na Zamku w Dębnie”. Muzeum włączyło się w obchody „Międzynarodowej Nocy Muzeów” oraz w ogólnopolską akcję „Narodowego Czytania”. Kontynuowano działania w ramach projektu: „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”. Muzeum zapraszało do udziału w konkursach, koncertach, sesjach popularnonaukowych, plenerach malarskich, grach terenowych oraz innych przedsięwzięciach adresowanych do zróżnicowanych grup odbiorców. Ogólna liczba uczestników imprez muzealnych przygotowanych w 2023 r. wyniosła ponad 17 tysięcy osób.
Edukacja
Niesłabnącym zainteresowaniem cieszyła się również oferta edukacyjna Muzeum. W 2023 r. pracownicy muzealnych jednostek organizacyjnych przeprowadzili łącznie 765 lekcji muzealnych, w których wzięło udział ponad 13 tysięcy uczestników. Największa liczba zajęć odbyła się w Galerii „Panorama” oraz oddziałach: Muzeum Ratusz – Galeria Sztuki Dawnej, Muzeum Zamek w Dębnie i Regionalne Centrum Edukacji o Pamięci. Grupy szkolne przyciągały również lekcje proponowane przez Muzeum Etnograficzne w Tarnowie oraz Muzeum Historii Tarnowa i Regionu.
Plany Muzeum Ziemi Tarnowskiej na rok 2024
W 2024 r. Muzeum Ziemi Tarnowskiej planuje kontynuację dotychczasowych działań. Aktualnie dostępne są cztery wystawy czasowe. W Siedzibie prezentowane są dwie ekspozycje: „Radioodbiorniki z kolekcji Janusza Tomsi”, oraz do końca stycznia „Porcelana książąt Sanguszków – serwisy”. W Muzeum Historii Tarnowa i Regionu wciąż zobaczyć można wystawę: „Wstęgowy Gwoździec – życie w wiosce pierwszych rolników sprzed 7 tysięcy lat”, zaś w Muzeum Etnograficznym w Tarnowie: „Ludowe Feng-shui. Magia w zagrodzie chłopskiej”.
Obecnie trwają przygotowania do otwarcia kolejnych wystaw. Realizowane będą dotychczasowe, cieszące się zainteresowaniem odbiorców cykle. W cyklu „Tarnowscy Artyści w Galerii Muzealnej” jako pierwsza, już w marcu, zaprezentowana zostanie wystawa: „Artystyczne inspiracje – Andrzej Ruszel i rodzina”. Kolejne odsłony będą miały serie: „Skarby Muzeum”, „Magazyn”, „Tarnowscy kolekcjonerzy” oraz ekspozycje mające charakter historycznych wystaw rocznicowych.
Wśród wydarzeń, już w maju zapraszamy do zwiedzania muzeów nocą w ramach kolejnej edycji „Międzynarodowej Nocy Muzeów”. Po raz kolejny w Muzeum Etnograficznym odbędzie się także „Dzień Hetmański”, zaś w sąsiedztwie Regionalnego Centrum Edukacji o Pamięci „Święto 16. Pułku Piechoty”. W pierwszych dniach czerwca ponownie zaprosimy do Zalipia, gdzie odbędzie się 61. edycja Konkursu „Malowana Chata”. Sierpień, to miesiąc kiedy ponownie do Dębna zjadą rycerze aby rywalizować o najważniejsze trofeum Turnieju Rycerskiego. W tamtejszym Zamku cyklicznie odbywać się będą spotkania przy napojach. Na początku października swój jubileusz 40-lecia będzie obchodziło Muzeum Etnograficzne.
Muzeum szczególnie zaprasza do skorzystania ze swojej oferty edukacyjnej. Uzupełniona o nowe propozycje lekcji liczy ona obecnie kilkadziesiąt tematów, wśród których każdy znajdzie coś interesującego dla siebie. Aktualny, szczegółowy wykaz dostępnych tematów zajęć można znaleźć na stronie internetowej Muzeum (www.muzeum.tarnow.pl) w zakładce edukacja oraz na podstronach poszczególnych oddziałów.
Ewelina Kuboń
