Nasza tożsamość kulturowa zapisana jest w murach, przedmiotach czy krajobrazie kulturowym. Zabytki, będące dokumentami przeszłości, mają nieocenioną wartość poznawczą – budują poczucie przynależności do wspólnoty. Narodowy Instytut Dziedzictwa, z okazji zbliżającego się Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków zaprasza do udziału w obchodach „święta zabytków”. Z tej okazji już 25 kwietnia w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, odbędzie się konferencja, której tematem przewodnim będzie „Między materialnym a niematerialnym
dziedzictwem kulturowym”.
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony na całym świecie 18 kwietnia, ustanowiony został przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 roku i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych dat o znaczeniu dla całego świata.
Celem „święta zabytków” jest przede wszystkim przybliżenie społeczeństwu zagadnień związanych z ochroną spuścizny minionych pokoleń.Jest to również święto wszystkich, którzy na co dzień zajmują się ochroną i opieką nad zabytkami – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów oraz przedstawicieli innych zawodów pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także społeczników, właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.
Obchody święta zabytków w Polsce
Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to wyjątkowa okazja do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem kulturowym, oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony. Organizowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa doroczne obchody MDOZ to spotkania i debaty w kręgu osób zaangażowanych w prace na rzecz zachowania narodowego dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń. W tym roku spotkania odbędą się w ośmiu miejscach Polski i będą poruszały zagadnienia kluczowe dla systemu ochrony zabytków, od ewolucji stanu prawno-administracyjnego, poprzez systemy szczególnej ochrony na przykładach pomników historii i parków krajobrazowych, po przejawy łączenia niematerialnego dziedzictwa kulturowego z zabytkami i rolę społecznego wymiaru ochrony zabytków. Główne obchody MDOZ odbędą się w Łańcucie i będą połączone z otwarciem wystawy przygotowanej z okazji jubileuszy wpisów na Listę światowego dziedzictwa „Skarby drewnianej architektury sakralnej. Kościoły i cerkwie na Liście światowego dziedzictwa UNESCO”.
Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie śląskim
Punktem wyjścia dla tematyki obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w województwie śląskim jest jubileusz 20-lecia Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i 10-lecia prowadzenia listy niematerialnego dziedzictwa w Polsce. Wydarzenie koncentrować będzie się na tematyce związków niematerialnego dziedzictwa kulturowego z dziedzictwem materialnym – krajobrazem kulturowym, architekturą, tradycyjnym budownictwem czy rzemiosłem. Spotkanie odbędzie się w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, a więc w miejscu stworzonym do badania i prezentowania materialnych i niematerialnych przejawów dziedzictwa, stanowiącym naturalną przestrzeń do dyskusji zaplanowanej w ramach MDOZ.
W trakcie spotkania zaprezentowana zostanie zarówno tematyka samej Konwencji w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, jak również studia przypadków poświęcone wykorzystaniu niematerialnego dziedzictwa do tworzenia narracji muzealnej na przykładzie Muzeum Hutnictwa w Chorzowie czy związków szopkarstwa z krajobrazem kulturowym Krakowa. W ramach debaty podjęta zostanie próba znalezienia związków pomiędzy materialnym i niematerialnym dziedzictwem, oraz określenia zależności pomiędzy zabytkiem a umiejętnościami związanymi z tradycyjnym rzemiosłem. Poruszone zostaną kwestie potencjałów turystyki kulturowej i jej zagrożeń dla dziedzictwa, oraz narracji ekspozycji muzealnych budowanych przy pomocy niematerialnego dziedzictwa kulturowego, aktualnej kondycji rzemiosła oraz ochrony krajobrazu kulturowego. Zgodnie z konwencją UNESCO z 2003 roku niematerialne dziedzictwo kulturowe jest bowiem stale odtwarzane przez wspólnoty i grupy w relacji z ich otoczeniem, oddziaływaniem przyrody i ich historią oraz zapewnia im poczucie tożsamości i ciągłości, przyczyniając się w ten sposób do wzrostu poszanowania dla różnorodności kulturowej oraz ludzkiej kreatywności.
Agenda sesji „Między materialnym a niematerialnym dziedzictwem kulturowym”
Termin: 25 kwietnia 2023 r. godz. 11:00
Miejsce: ul. Parkowa 25 Chorzów, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
11:00 – Otwarcie spotkania
dr Anna Czerwińska-Walczak, Zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Paulina Cius-Górska, p.o. Dyrektora Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
11:30 – Konwencja UNESCO 2003 w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Wpis elementu na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości – zagrożenia i zobowiązania depozytariuszy, Joanna Cicha-Kuczyńska, Radca ds. UNESCO, Departament Ochrony Zabytków, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
11:50 – Dziedzictwo, jako zasób który łączy materię z tradycją – studium przypadków, Agata Mucha, Pracownia Terenowa NID w Katowicach
12:10 – Szopkarstwo krakowskie – pierwszy Polski wpis na Listę reprezentatywną
niematerialnego dziedzictwa ludzkości, co mówi o mieście i jego zabytkach, dr Andrzej Iwo Szoka, Kierownik Centrum Interpretacji Niematerialnego Dziedzictwa Krakowa, Muzeum Krakowa
12:30 – Społeczne konteksty misji Muzeum Hutnictwa w Chorzowie,Adam Kowalski, Dyrektor Muzeum Hutnictwa w Chorzowie
13:30 – Debata Między materialnym a niematerialnym dziedzictwem kulturowym
dr hab. Kinga Czerwińska, prof. UŚ, Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego
w Katowicach
Łukasz Konarzewski, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków
dr Beata Piecha-van Schagen, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
Katarzyna Sadowska-Mazur, Kierownik zespołu ds. niematerialnego dziedzictwa
kulturowego, NID
Spotkanie będzie dostępne online na kanale YouTube TV NID. Szczegóły na stronie nid.pl oraz na kanałach mediów społecznościowych NID.
Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków zostały sfinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
………………..
Narodowy Instytut Dziedzictwa od 60 lat gromadzi, bada i popularyzuje wiedzę o materialnym i niematerialnym dziedzictwie kulturowym znajdującym się na terenie Polski. Przygotowuje opinie, ekspertyzy, studia, a także opracowuje standardy konserwatorskie. Udostępnia w nowoczesny i kompleksowy sposób informacje o zabytkach. Na portalu zabytek.pl można odnaleźć opisy zabytków, dokumentację, archiwalne i aktualne zdjęcia obiektów, modele 3D oraz wiele innych zasobów. Instytut organizuje wydarzenia promujące dziedzictwo kulturowe i aktywnie uczestniczy na forum organizacji międzynarodowych jak UNESCO, ICOMOS, ICCROM, ONZ. Jest ogólnopolskim koordynatorem międzynarodowych wydarzeń m. in. Europejskich Dni Dziedzictwa i Europejskich Dni Archeologii.
Więcej informacji na:
Strona www: nid.pl i edd.nid.pl
Facebook: https://www.facebook.com/zabytek
Twitter: https://twitter.com/NarIDpl
Instagram: https://www.instagram.com/nid.pl/
YouTube: https://www.youtube.com/c/tvnid
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/narodowy-instytut-dziedzictwa/
Źródło: Marcin Gaweł, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
