Na jednym z najsłynniejszych obrazów Edvarda Muncha, Madonnie, odkryto nieznane wcześniej rysunki. Odkrycia – przy użyciu reflektografii w podczerwieni – dokonali konserwator Thierry Ford i fotograf Børre Høstland z Muzeum Narodowego Norwegii.
Reflektografia w podczerwieni to technika, która pozwala konserwatorom zobaczyć warstwy pod powierzchnią obrazów. Madonna przeszła badania i konserwację w ramach przygotowań do ekspozycji w Sali Muncha w nowym budynku Muzeum Narodowego, który zostanie otwarty w Oslo 11 czerwca 2022 roku.
Obraz przedstawia kobietę wyginającą się w łuk, z jedną ręką za głową, a drugą za plecami. Rysunki pokazują, że Munch próbował innej kompozycji, zanim ostatecznie zdecydował się na pozycję ramion, której używał do późniejszych obrazów Madonny.
Edvard Munch w latach 1894-1897 namalował pięć (podobnych rozmiarów) wersji Madonny. Żaden z obrazów nie był przez niego datowany. Do tej pory uważano, że obraz ze zbiorów Muzeum Narodowego pochodzi z 1894 lub 1895 roku. Odkrycie dokonanych przez Muncha poprawek potwierdza wcześniejsze teorie, że wersja, która znajduje się w Muzeum Narodowym, jest pierwszą z namalowanych przez Muncha.
– Nowe odkrycia, wraz z wcześniejszymi badaniami, pozwalają stwierdzić, że Edvard Munch ukończył tę pierwszą wersję Madonny w 1894 roku. Dają nam też ciekawe informacje o tym, jak artysta pracował nad kompozycją. Widzimy, że eksperymentował z ułożeniem obu rąk. Wraz z innymi wczesnymi szkicami podobnych motywów, rysunki na obrazie mówią nam, że wahał się, jak umieścić ramiona swojej Madonny – mówi Vibeke Waallann Hansen, kurator w Muzeum Narodowym Norwegii.
Kobieta jest głównym i powracającym tematem w sztuce Muncha, a jego przedstawienia kobiet są przeważnie niejednoznaczne i pełne sprzeczności. Tytuł Madonna, powszechnie kojarzony z matką Jezusa, kontrastuje zarówno z postacią, jak i z alternatywnym tytułem Elskende kvinde (Kobieta kochająca). Figurka ma aureolę, ale jest ona czerwona, a nie złota, jak na obrazie religijnym.
– Przedstawienie przez Edvarda Muncha „kobiety kochającej” było czymś zupełnie nowym w Norwegii. W czasach Muncha nie było tradycji motywów erotycznych w sztuce norweskiej. Kiedy obraz został pokazany w Kristianii w 1895 roku, był przedmiotem zaciekłej debaty – dodaje Vibeke Waallann Hansen.
Nowe Muzeum Narodowe Norwegii posiada kolekcję kilku najbardziej znanych obrazów Edvarda Muncha, takich jak Krzyk i Taniec życia, które będą prezentowane w nowej sali Muncha od 11 czerwca 2022 roku.
