czwartek, 28 marca, 2024

Oświadczenie Europejskiego Centrum Solidarności w sprawie Tablic 21 postulatów

Tablice 21 postulatów są integralną częścią wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności (ECS) i jednym z jej najcenniejszych, symbolicznych eksponatów. Pozostają w ECS nieprzerwanie od jego otwarcia (31 sierpnia 2014). Ich ekspozycja opiera się na umowie notarialnej zawartej z autorami tablic, tj. Maciejem Grzywaczewskim i spadkobiercami Arkadiusza „Arama” Rybickiego, zawartej 28 sierpnia 2020 roku. 

W sierpniu 2020 roku autorzy tablic – Maciej Grzywaczewski i spadkobiercy Arama Rybickiego – wyraźnie zaznaczyli, że ich wolą jako właścicieli praw autorskich jest, żeby tablice pozostały w ECS i były dostępne dla wszystkich obywateli niezależnie od opcji politycznej. Podkreślali, że ECS jest miejscem, które uwzględnia w swoich działaniach wszystkie obywatelskie nurty.

Tablice są doskonale zabezpieczone pod względem konserwatorskim, udostępniane wszystkim zwiedzającym wystawę, prezentowane w kontekście dziedzictwa Stoczni Gdańskiej: sąsiadują z suwnicą, na której pracowała Anna Walentynowicz i z wózkiem akumulatorowym, z którego przemawiał Lech Wałęsa. Tablice są częścią najważniejszej ekspozycji na temat rewolucji Solidarności i jedynej w Europie, która przypomina wszystkie zrywy antykomunistyczne w Europie Środkowej i Wschodniej.

W 2014 roku, podpisując umowę depozytu z Narodowym Muzeum Morskim (NMM), ECS zostało wprowadzone w błąd, ponieważ NMM nie posiada dowodu własności tego obiektu. W odpowiedzi na pisma i wnioski posła Piotra Adamowicza – kierowane zarówno do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN), jak i do Narodowego Muzeum Morskiego (NMM) – nigdy nie udokumentowano faktu ich posiadania przez NMM. Nie jest nim wpis do ksiąg inwentarzowych NMM z 1989 roku (Archiwum Akt Pisanych: AAP/1972), w którym nie ma informacji o sposobie wejścia w ich posiadanie – brak w nim wskazania umowy darowizny, umowy kupna czy depozytu. Wpis jest więc niepełny i obarczony poważną wadą.

W 2020 roku, w 40 rocznicę narodzin Solidarności, apelowałem zarówno do kierownictwa Narodowego Muzeum Morskiego, jak i organizatorów ECS, aby powołać okrągły stół w sprawie przyszłości Tablic 21 postulatów. NMM nie odpowiadało na wielokrotnie ponawiane zaproszenie do rozmów. Nasz pomysł dialogu na temat Tablic podchwycił Senat RP. W 40 rocznicę podpisania Porozumienia Gdańskiego, 31 sierpnia 2020 roku, w ECS odbyło się wyjazdowe posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu Senatu RP z udziałem marszałka Senatu RP Tomasza Grodzkiego i innych przedstawicieli prezydium Senatu, na którą zostali zaproszeni przedstawiciele NMM i MKiDN, pozostali organizatorzy ECS, autorzy Tablic, eksperci prawa autorskiego oraz reprezentanci ECS. Nikt ze strony NMM i MKiDN na to posiedzenie nie przybył. Dialog został zbojkotowany.

W przyjętym stanowisku senatorowie podkreślili, że oryginalne Tablice 21 postulatów są najważniejszym eksponatem wystawy stałej ECS i powinny pozostać jej integralną częścią, zgodnie z wolą autorów.

Wobec ambicji umieszczenia Tablic w historycznej Sali BHP stanowczo podkreślamy, że:

  • historycznie Tablice nigdy się tam nie znajdowały – od 18 sierpnia 1980 roku były eksponowane na Bramie nr 2
  • Sala BHP nie ma nic wspólnego z Narodowym Muzeum Morskim, domagającym się zwrotu Tablic, jest w gestii Instytutu Dziedzictwa Solidarności (istniejącego od sierpnia 2019)
  • Misją NMM jest „gromadzenie i zabezpieczanie kulturowego oraz technicznego dziedzictwa morskiego, a także upowszechnianie szeroko rozumianej wiedzy morskiej poprzez realizację działań muzealnych obejmujących badania naukowe, edukację oraz przygotowywanie wystaw stałych i czasowych” (za: https://nmm.pl/o-muzeum/wizja-i-misja/), co nie uwzględnia prezentowania historii Solidarności
  • Wystawa stała ECS, której częścią od początku były Tablice 21 postulatów, została sfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To ECS jest w Polsce i Europie główną instytucją publiczną dokumentującą historię rewolucji Solidarności.

Wyrażamy nadzieję, że integralność wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności – która doceniona została Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego EUROPA NOSTRA (2021) i Nagrodą Muzealną Rady Europy (2016), a od momentu otwarcia zwiedziło ją ponad 1,2 miliona osób z Polski, Europy i świata – nie zostanie naruszona.

Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Prolog United Europe Jazz Festiwal ...

Miasto Zakopane oraz Zakopiańskie Centrum Kultury serdecznie zapraszają do Klub...

ŁEMKOWSKO – POGÓRZAŃSKI JARMARK ...

Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach - oddział Zagroda Maziarska ...

Jarmark Wielkanocny w podpoznańskim Mu...

Wraz z nadejściem wiosny Muzeum Narodowe Rolnictwa zaprasza do Szreniawy (gmina...

Marzanna 17.03.2024. w Muzeum Młynarst...

Miejsce: Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urządzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (M...

Purimowe oprowadzanie kuratorskie

Zapraszamy na oprowadzanie po wystawie plenerowej „Serce tamtego miasta. Kolekc...