Już od 29 czerwiec na placu przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku można zapoznać się z międzynarodową wystawą plenerowa „Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918–1923” do czego serdecznie zachęcamy! Ekspozycja pokazuje niespotykaną skalę przemian politycznych, społecznych i kulturalnych, jakie zaszły w krajach Europy po I wojnie światowej.
Przygotowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność we współpracy z międzynarodowym gronem historyków, wystawa stanowi próbę syntezy burzliwych początków dwudziestolecia międzywojennego, ze szczególnym uwzględnieniem historii Europy Środkowo-Wschodniej. Odpowiada, między innymi, na pytania: Kiedy tak naprawdę zakończyła się pierwsza wojna światowa? Ile nowych państw pojawiło się wówczas na mapie? Jak długo trwały działania wojenne mimo zakończenia wojny? Czy milioner był rzeczywiście bogaty i co pierwsza wojna światowa zmieniła w sytuacji kobiet? Składa się na nią ponad 200 ujętych w interaktywną formę materiałów archiwalnych – fotografii, dokumentów, filmów, map oraz indywidualnych świadectw pamięci.
Pierwsza wojna światowa (1914–1918) całkowicie zmieniła oblicze kontynentu. Na gruzach czterech mocarstw wyrosło kilkanaście nowych państw. Prawie wszystkie granice zostały wytyczone na nowo, często na fali konfliktów zbrojnych, do których dochodziło jeszcze w ciągu kolejnych pięciu lat od oficjalnego zakończenia wojny. W wielu miejscach procesy te zakończyły się dopiero ok. 1923 roku. W wyniku ścierania się różnych, często odmiennych racji wyłoniła się tzw. Nowa Europa (określenie użyte po raz pierwszy przez czechosłowackiego prezydenta Tomáša G. Masaryka), w której część narodów postrzegała wynik wojny jako ogromną tragedię, a dla innych był on kulminacją wysiłków w walce o niepodległość. Wszystkie jednak połączył trud odbudowy ze zniszczeń wojennych i wysiłki modernizacyjne przebiegające w cieniu zmian nie tylko politycznych, ale także społecznych, gospodarczych i kulturalnych.
O merytorycznym kształcie wystawy decydowało grono złożone z historyków pochodzących z 20 państw z całego świata. Do grona tego należą m.in. prof. Andrzej Chwalba, prof. Robert Gerwath, prof. Barbara Kirshenblatt-Gimblett, prof. Jan Rydel, prof. Jay M. Winter, prof. Piotr Juszkiewicz. Kuratorzy wystawy to dr Bartosz Dziewanowski-Stefańczyk (ENRS) oraz dr Robert Żurek.
Wystawa „Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918–1923” prezentowana jest od pięciu lat w ramach międzynarodowego tournée. Odwiedziła dotąd dwadzieścia miast w trzynastu krajach: Pragę (Czechy), Sarajewo (Bośnia i Hercegowina), Bratysławę (Słowacja), Verdun (Francja), Berlin i Weimar (Niemcy), Wrocław, Kraków, Warszawę, Rijekę (Chorwacja), Poznań, Lublin, Wiedeń (Austria), Kowno i Wilno (Litwa), Tallinn (Estonia), Darmstadt (Niemcy), Dublin (Irlandia), Sybit (Rumunia), Triest (Włochy) i Szczecin.
Więcej informacji na temat projektu, ekspertów zaangażowanych w przygotowanie wystawy oraz międzynarodowej trasy można znaleźć na stronie internetowej: After the Great War | ENRS oraz poprzez link dostępny także na www MIIWŚ: „Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918–1923” – międzynarodowa wystawa w M2WŚ | Muzeum II Wojny Światowej (muzeum1939.pl)
tekst: dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska
