Po zimowej przerwie do Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu wrócił niemiecki półgąsienicowy opancerzony transporter piechoty Sd.Kfz.251 ,,ROSI”. Pojazd przywiózł i wprowadził na teren oddziału Dzieje Oręża Polskiego Pan Stanisław Rojek.
Transporter opancerzony Sd.Kfz.251 ,,Rosi” jestwłasnością Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego i do kołobrzeskiego muzeum trafił jako czasowy depozyt. Pojazd będzie prezentowany 16 marca (niedziela) w godzinach 16.00 – 20.00 pod Ratuszem Miejskim w Kołobrzegu, w ramach obchodów 80. rocznicy walk o Kołobrzeg i zaślubin Polski z morzem.
Historia pojazdu
17 stycznia 1945 r., nad ranem, niemiecki transporter Sd.Kfz.251, prowadzący kolumnę różnych pojazdów wjechał na most na rzece Pilicy w Brzostówce (obecnie dzielnica Tomaszowa Mazowieckiego). W wyniku detonacji ładunków wybuchowych, zainstalowanych przez niemieckich saperów, most został zniszczony, a pojazd wraz z załogą runął do rzeki. Transporter należał do 2. kompanii wydzielonego oddziału łączności 19. (Dolnosaksońskiej) Dywizji Pancernej. Wyprodukowany w okolicach czerwca/lipca 1944 r. brał najpewniej udział w walkach odwrotowych na Białorusi, bitwie z radziecką 2 Armią Pancerną na przedpolach Pragi koło Warszawy oraz w tłumieniu Powstania Warszawskiego. Najprawdopodobniej był to pojazd dowódcy dywizji generała porucznika Hansa Källnera.
W 1995 r., podczas budowy nowego mostu na Pilicy, natrafiono w rzece na pancerny wrak. Dzięki inicjatywie miejscowego dziennikarza i pasjonata historii Andrzeja Kobalczyka udało się zainteresować miejscowe władze, co doprowadziło do decyzji o wydobyciu pojazdu. W 1996 roku po 8 ośmiu dniach ciężkich prac, płetwonurkowie z Klubu Archimedes z Piotrkowa Trybunalskiego wydobyli z Pilicy kompletny niemiecki półgąsienicowy opancerzony transporter piechoty typu Sd. Kfz. 251. Mimo upływu ponad 50 lat, pojazd zachował się w doskonałym stanie, łącznie z kamuflażem bojowym i numerami taktycznymi. Piotr Brzeziński ze Szczecina oprócz tych wszystkich oznaczeń znalazł wypisaną gotykiem na prawej burcie nazwę własną, nadaną przez załogę, która brzmiała „ROSI” (po polsku „Różyczka”).
Po wstępnej konserwacji okazało się, że stan techniczny transportera pozwala na jego renowację i przywrócenie do pełnej sprawności. W październiku 1996 r. pojazd trafił do Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych w Głownie, gdzie przeszedł gruntowny, pięciomiesięczny remont. 26 lutego 1997 r. odbyła się jego pierwsza, udana jazda próbna.
Obecnie transporter opancerzony Sd.Kfz.251 ,,Rosi” jest własnością Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego. Pod koniec 2023 roku Muzeum Pancerne w Kłaninie wraz z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu oraz Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego zawarły porozumienie mające na celu przywrócenie transportera do stanu używalności. W Muzeum Pancernym w Kłaninie pod okiem Mateusza Delinga pojazd przeszedł specjalistyczny przegląd, po którym został poddany serwisowi oraz przywrócono mu najbardziej zbliżony do oryginału zewnętrzny kamuflaż. Pojazd w Kołobrzegu jest czasowym depozytem.
W Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu można również zobaczyć wielkoformatową wystawę poświęconą historii Sd.Kfz. 251 „Rosi”. Ekspozycja, przygotowana przez Aleksandra Ostasza, Dyrektora Muzeum, składa się z 11 plansz (każda o wymiarach metr na metr), które szczegółowo przedstawiają odkrycie pojazdu, jego wydobycie z Pilicy, a także proces renowacji i ponownego uruchomienia transportera.
Wydarzenie jest organizowane w ramach 80. rocznicy walk o Kołobrzeg i zaślubin Polski
z morzem.
Apel
Muzeum Oręża Polskiego poszukuje wszelkiego rodzaju pamiątek związanych z walkami o Kołobrzeg. Prosimy o kontakt na email: muzeum@muzeum.kolobrzeg.pl, alekost@wp.pl, tel. 601 402 400.
Magdalena Chmielewska
