Zapraszamy do oglądania wystawy rekonstrukcji zabytkowych rękawic furmańskich, przygotowanej przez grupę Przestrzenne Tkactwo Czarnych Górali i Towarzystwo Miłośników Piwnicznej. Pokażemy blisko 30 par zrekonstruowanych rękawic, zwanych też łapawicami, znajdujących się w zasobach muzealnych w Polsce i na Słowacji. W 2022 r. tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali zostało wpisane na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Wernisaż wystawy:
2 maja 2023
godz. 14.00
Sądecki Park Etnograficzny – spichlerz z Męciny
Nowy Sącz
ul. Długoszowskiego 83 b
Wystawa czynna do 25 czerwca
Zwiedzanie wystawy w ramach biletu wstępu do skansenu.
2 i 3 maja oraz we wszystkie weekendy wystawie będą towarzyszyły pokazy przestrzennego tkania łapawic, czapek i zarękawków, a także tkanie rękawicy furmańskiej XXXXL.
Tkanie rękawic furmańskich to tradycja znana niemalże w całym paśmie Karpat. Ciepłe wełniane rękawice były niezbędne do prac zimowych w gospodarstwie (szczególnie dla furmanów). Tkali je mężczyźni na specjalnej przestrzennej formie zwanej deską. Pod koniec XX wieku tradycja zaczęła zanikać. Zmienił się styl życia górali Karpat, wełna z owiec przestała być łatwo dostępna, a inne rękawice można było kupić w sklepach.
Ostatnimi tradycyjnymi tkaczami w Beskidzie Sądeckim byli Władysław Polański i Michał Nakielski. Pan Michał na kilka lat przed śmiercią nauczył tkać kobiety z Piwnicznej i okolic. Dzięki jego zaangażowaniu i miłości piwniczan do tradycji, ta stara umiejętność nie zatarła cię całkowicie. Dzisiaj tka już ponad 20 osób skupionych na Szlaku tkackim rękawic furmańskich.
Staraniem przestrzennych tkaczy, w listopadzie 2022 roku tkanie rękawic furmańskich przez Czarnych Górali zostało wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jest to ważne dla społeczności wydarzenie, które podkreśla wagę tej tradycji dla tożsamości Czarnych Górali zamieszkujących Piwniczną-Zdrój i okolice.
Obecnie tkają głównie kobiety. Tradycja pięknie się rozwija. Bogactwo wzorów i kolorów sprawia, że rękawice te różnią się od tkanych niegdyś przez mężczyzn. Stąd też pomysł na przypomnienie starych wzorów i zrekonstruowanie zabytkowych rękawic furmańskich. Zostały one zrobione przez współczesne tkaczki na podstawie zdjęć rękawic, które znajdują się w zasobach muzealnych w Polsce i na Słowacji. Ponad 30 par zrekonstruowanych rękawic można będzie zobaczyć od 2 maja do 25 czerwca w skansenie w Nowym Sączu.
Wszystkich miłośników tej unikatowej tradycji serdecznie zapraszamy!
Wystawa realizowana w ramach przedsięwzięcia grantowego pn. „Muzealne spotkania z kulturą i tradycją dla wszystkich” w ramach projektu „Kultura bez barier”, realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach Działania 4.3 Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.
tekst: Izabela Szafran
