W Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu trwa wernisaż pt.:”Tony Cragg. Rzeźby i prace na papierze”. Wystawa poświęcona jest twórczości wybitnego artysty-rzeźbiarza Tony’ego Cragga. Wystawa dostępna jest dla odwiedzających do 10 września 2023 roku.
Kim jest Tony Cragg ?
Jeden z najwybitniejszych, współczesnych brytyjskich rzeźbiarzy, autor instalacji, rysownik, grafik, od lat 70. mieszkający i tworzący w niemieckim Wuppertalu. Jego debiut przypada na lata 80. XX wieku, kiedy to wraz z grupą rzeźbiarzy artysta przedstawił niezwykle nowatorskie i oryginalne prace. Zjawisko to przeszło do historii pod nazwą Nowa rzeźba brytyjska. Powstające prace na pierwszy rzut oka pełne abstrakcji, kryły w sobie także inne znaczenie.
Zaskakujące, niejednoznaczne ale często nawiązujące do codziennego życia. Stylistyka artysty zachwyca. Za pomocą formy i wykorzystania rozmaitych materiałów powstawały arcydzieła, które dzisiaj możemy podziwiać także na toruńskiej wystawie. Rzeźbiarz tworzy formy odlewane z gliny, gipsu, brązu a także wykuwa je w kamieniu lub konstruuje ze sklejki.
Od ponad 40 lat Tony Cragg wystawia swoje prace. Rok w rok na całym świecie możemy podziwiać jego kunszt artystyczny. Mistrz chętnie dzieli się swoimi dziełami z publicznością. W tym roku wystawa gościła już w Nowym Yorku, na Florydzie oraz w Norwegii – a w planie jest jeszcze wiele innych miejsc. Jego pracę znajdują się także we wszystkich znaczących kolekcjach muzealnych na całym świecie oraz w znamienitych kolekcjach prywatnych.
Album poświęcony twórczości Tony’ego Cragga:
Wydawnictwo ARKADY, podjęło współpracę z CSW w Toruniu przygotowując nową publikacje o dziejach artysty. Album towarzyszący wystawie, zawiera także wszystkie dzieła prezentowane podczas wernisażu, w Toruńskim Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu.
W większości są to wielkoformatowe rzeźby, zrealizowane w różnych technikach i pochodzące ze wszystkich okresów twórczości arcymistrza – od lat 70. do najnowszych. Dodatkowo zaprezentowano w niej 125 rysunków, grafik i akwarel.
Obszerna część teoretyczna stanowi wnikliwy opis konceptualnej wizji rzeźby rozwijanej przez pięćdziesiąt lat pracy twórczej artysty. Znajdują się w niej teksty Ireny Grzesiuk-Olszewskiej i Krzysztofa Stanisławskiego, opublikowane pierwotnie w kwartalniku „Rzeźba Polska” w 1988 roku, przybliżające wczesną twórczość artysty i jej konteksty. Tło oraz ewolucję artystycznej działalności rzeźbiarza opisuje także historyk sztuki, Jan Debbaut w tekście pt. Metamorfoza obiektu. O aktualnej i poprzednich polskich wystawach Tony’ego Cragga wspomina w swoim wstępie Krzysztof Stanisławski.
Warto zwrócić uwagę na tekst greckiego filozofa i krytyka sztuki, Demosthenesa Davvetasa, który w eseju Słownik dematerializacji, przedstawia istotną kwestię, związaną z tworzywem i materiałami wykorzystywanymi przez artystę. W innym eseju tegoż autora, zamieszczonym także w części teoretycznej, znajdziemy refleksję na temat relacji artysty z naturą.
Rzeźbiarska wyobraźnia artysty stała się z kolei tematem tekstu Jona Wooda. Tę część katalogu domyka esej Micheala Heringa, który jest poświęcony przede wszystkim rysunkom Cragga i ich znaczeniu w jego rzeźbiarskiej twórczości. W katalogu oczywiście nie zabrakło obszernej listy wystaw i dotychczasowych osiągnięć artysty. Na szczególną uwagę zasługuje strona edytorska publikacji, która zachwyca swoją ascetyczną prostotą.
Tony Cragg w Polsce:
Prace artysty są obecne w Polsce od połowy lat 80. Prezentował je w 1988 roku, w Galerii Foksal w Warszawie. Cragg chciał w ten sposób pokazać swoją solidarność z polskimi artystami, którzy w tamtych czasach borykali się z ogromnym kryzysem gospodarczym, ale i z opresją komunistycznej władzy oraz wszechobecną cenzurą. W małej sali, w galerii artysta zaprezentował drewniane instalacje, które dopełnił rysunkami wykonanymi kredą. Był to jeden z najwybitniejszych pokazów nowej rzeźby europejskiej w kraju.
Kolejna wystawa odbyła się w 2016 roku, w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku oraz w muzeum Współczesnym we Wrocławiu. W 2023 roku wystawa Cragga czynna jest także w Państwowej Galerii Sztuki, w Sopocie i trwać będzie równolegle do wystawy toruńskiej
Ciekawostka: Jedna z prac artysty została zakupiona przez Centrum Rzeźby Polskiej i znajduję się w kolekcji muzealnej, aż do dnia dzisiejszego.
Figury i obiekty. Nowe zjawiska i przemiany w rzeźbie angielskiej.
Przedstawienie przedmiotu w sztuce zmieniało swoje znaczenie na przestrzeni lat. Początkowo przedmiot pokazany był jako produkt zdegradowany, porzucony, wygrzebany ze śmietnika, charakterystyczny dla pop-artu. Z czasem zaczął nabierać znaczenia w odniesieniu do kontekstu społecznego czy kulturowego, aby w ostateczności powrócić na salony, jako współczesne dzieło sztuki. Przedstawicielami nowego odłamu stali się : Tony Cragg, Bill Woodrow oraz Richard Deacon.
„Seryjny, zdegradowany produkt staje się wizerunkiem samego siebie i środkiem produkcji innych wizerunków, warunkiem wiernej reprodukcji tworzywa sztucznego – i to zarówno produkcji, jak i reprodukcji. Wizerunki są jak klisze wskazujące różnice między sztuką a pracą.”
Wizjonerska perspektywa oczami Tony’ego Cragga:
Rzeźba, jako dziedzina plastyki jest sztuką wizualną, w której panuje wiele zmiennych perspektyw. Nazywana sztuką przeciwieństw, gdzie doświadczamy jednocześnie ruchu i zastoju oraz zjawiska nieporuszenia i kinetyki. W dziełach Cragga idealnie uwidocznione są, wspomniane wcześniej dwoistości: sprzeczne tendencje, hybrydy, przeciwstawność i dwuznaczność oraz niejednoznaczność. Wszystko to powoduje, że pomimo minionych 50 lat twórczości artystycznej, prace nie straciły na swojej atrakcyjności. W swojej pracowni w Niemczech tworzy rzeźby, które następnie wystawia w tzw. parku rzeźb. Prezentuje On w nim prace, w zespoleniu z żywiołem – łącząc artyzm z naturą. Jego upodobania do łączenia tych dwóch aspektów, rozpoczęły się we wczesnych latach 70., kiedy Craag zainteresował się rolą sztuki w odkrywaniu krajobrazu. Artysta analizował obiekty, naturę, kulturę, sztukę i przemysł. Szukał nowych form i sposobów tworzenia, aby przedstawić własną drogę artystyczną i pokazać światu cielesność relacji człowieka z matką naturą
„Coś, co rosło, w coś, co zostało stworzone, zdekonstruowane i ostatecznie zrekonstruowane.”
Przyglądając się twórczości artysty, możemy ewidentnie wyodrębnić dwie główne cechy wizjonerskiej wyobraźni Cragga: w pierwszej widzimy idealnie uporządkowane i skategoryzowane rzeczy. Natomiast w drugiej wizji – z małych elementów powstają wielkoformatowe obiekty.
Tony Cragg: od ontologii materii do ontologii przyrody:
Za pomocą własnej twórczości artysta stworzył indywidualny język wizualny. Charakteryzujący się szczególną relacją z przedmiotami. Powstałe rzeźby zawierają wszechobecną energię, zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną. W tym celu wykorzystuje On odpady przemysłowe oraz obróbkę przedmiotów. W ten sposób zmienia on definicje danego przedmiotu i nadaje mu nowe znaczenie. Przekształca je w bezcielesne materialne byty, nawiązujące do powszechnie występujących problemów pomiędzy człowiekiem, a przestrzenią społeczną oraz między ludźmi, a światem przyrody.
„Kiedy otworzymy się na świat przyrody, wtedy osiągniemy najwyższy poziom samowiedzy. Dzieję się tak dlatego, że przyroda jest naszym lustrem – lustrem, które odsłania nasze najbardziej nieznane i skryte tajemnice.” ~ Demosthenes Davvestas
Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników sztuki współczesnej na wystawę do Centrum Sztuki Współczesnej, w Toruniu. A dla osób, które chciałyby powrócić do wspaniałych prac artysty i na spokojnie przeanalizować każdą z rzeźb, także z bliska, zapraszamy na stronę www.arkady.eu. Na której dostępna jest publikacja dotycząca mistrza – Tony’ego Cragga.
Album dostępny jest na stronie internetowej Wydawnictwa ARKADY: https://arkady.eu/ksiazki/sztuka-pl/tony-cragg-rzezby-i-prace-na-papierze/
„Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”.
