W imieniu Dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku dr. hab. Grzegorza Berendta serdecznie zapraszam na pokazy filmu „Wielka Droga” (reż. Michał Waszyński, 1946 r.) organizowane w ramach obchodów 79. rocznicy bitwy o Monte Cassino, które odbędą się w dn. 16 oraz 17 maja w Kinie Muzeum, w ramach cyklu filmowego „W starym kinie”. Projekcję poprzedzi prelekcja wprowadzająca widzów w tematykę, okoliczności powstania oraz recepcję filmu. Wykład poprowadzi Michał Pieńkowski – specjalista w dziedzinie historii kina oraz cyfrowej rekonstrukcji filmowej. Film, pełen wątków patriotycznych, pokazuje światu udział Polaków w kluczowych wydarzeniach II wojny światowej oraz ich zasługi dla jej zakończenia. Nasycony jest archiwalnymi zdjęciami dokumentalnymi m.in. z walk o Monte Cassino.
Harmonogram pokazów:
16.05.2023, godz. 17.30 | „Wielka Droga” (1946 r.), reż. Michał Waszyński | Prelekcję przed seansami wygłosi Michał Pieńkowski, filmograf Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego | Pokaz otwarty dla publiczności – bezpłatne wejściówki należy pobrać w kasach lub online;
16.05. 2023, godz. 12.00 oraz 17.05.2023 godz. 10:00 oraz 12:00 | „Wielka Droga” (1946 r.), reż. Michał Waszyński | Prelekcję przed seansami wygłosi Michał Pieńkowski, filmograf Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego | Pokazy dla grup szkolnych – obowiązują zapisy. Aby wziąć udział w wydarzeniu, należy wypełnić formularz dostępny na stronie internetowej www.muzeum1939.pl i przesłać go na adres: edukacja@muzeum1939.pl.
Rezerwacja uzyskuje status potwierdzonej po odesłaniu wypełnionego formularza. O rejestracji decyduje kolejność zgłoszeń.
*zapisy na pokaz filmowy dla grup szkolnych 16.05.2023 na godz. 10.00 zostały zamknięte.
Informacje o filmie:
WIELKA DROGA
Reż. Michał Waszyński, 87 min, 1946, Polska, Włochy, wojenny
Film przedstawia losy pary narzeczonych rozłączonych wojną: od oblężenia Lwowa w 1939 roku do formowania Armii Andersa w ZSRS poprzez tułaczkę w Iranie, Iraku, Palestynie i Egipcie aż po kampanię włoską. Istotnym i najbardziej wartościowym elementem filmu są autentyczne zdjęcia dokumentalne, m. in. z bitwy o Monte Cassino, w której bohater filmu – Adam zostaje ranny.
Film Waszyńskiego stanowi zabytek historyczny, który oprócz elementów fabuły, zawiera cenne zdjęcia dokumentalne obrazujące drogę Polaków z Sybiru do Włoch. Film ukazuje bowiem wojenną drogę polskich żołnierzy formujących Armię Andersa w dalekiej Rosji, którą śledzimy przez pryzmat losów pary narzeczonych ze Lwowa, rozłączonych w wojennej zawierusze. W filmie zostały wykorzystane materiały dokumentalne zarejestrowane przez filmowców podążających szlakiem bojowym II Korpusu. Widzimy m.in. atak ZSRS na Polskę 17 września 1939, wywózki na Sybir, podpisanie paktu Sikorski-Majski, wyjście żołnierzy Andersa do Iranu, Palestyny i Iraku, Egiptu, walki we Włoszech oraz bitwę o Monte Cassino. Obok Jadwigi Andrzejewskiej i Albina Ossowskiego w jednej z głównych ról wystąpiła ówczesna narzeczona generała Andersa – Renata Bogdańska. Niewątpliwym atutem filmu jest także udział samego gen. Władysława Andersa.
„Wielka Droga” to film mający już ponad 75 lat, jednak dopiero od stosunkowo niedawna znany jest polskiej publiczności. Jedyna dotychczas znana w Polsce wersja tego filmu trafiła do zbiorów Filmoteki Narodowej w 1962 roku z USA. Jednak z uwagi na niewygodne dla Rosji Sowieckiej wątki film ten przez 25 lat przeleżał na półce i nie był publicznie pokazywany. Ponieważ zawierał liczne autentyczne zapisy realizowane przez czołówkę filmową, ukazujące życie II Korpusu na całej trasie jego przemarszu, ćwiczenia oraz udział w operacjach wojskowych, z przygotowaniami do bitwy o Monte Cassino na czele, nie był traktowany jako film, lecz jako dokumentalne materiały filmowe i udostępniane były tylko jego fragmenty. Pierwsze pokazy całości, choć dostępne jedynie dla środowisk studenckich, odbyły się w latach 1988–1989 w Katowicach i we Wrocławiu. W kwietniu 1991 roku film został wyemitowany przez telewizję i był to pierwszy raz, kiedy został on w Polsce zaprezentowany szerokiej publiczności. Dopiero wtedy, po 45 latach od premiery, „Wielka Droga” zaistniała w świadomości widzów w kraju. W 2022 roku Filmoteka Narodowa przygotowała odrestaurowaną wersję filmu „Wielka Droga”, a zorganizowana przez Filmotekę Narodową w tym samym roku repremiera filmu jest kolejnym niezwykle ważnym przedsięwzięciem zmierzającym do przywrócenia polskiej kulturze i pamięci zbiorowej dokonań polskich twórców. (Opis: FINA)
Zobacz także: CYKL FILMOWY „W STARYM KINIE”: „WIELKA DROGA” + PRELEKCJA | Muzeum II Wojny Światowej (muzeum1939.pl)
tekst: dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska
