Po wystawie Ludwik XV, namiętności króla, Pałac Wersalski prezentuje w 2023 roku trzy wystawy poświęcone malarstwu francuskiemu XVII i XIX wieku: od arcydzieł Caravaggia, przez wspaniałe dekoracje Noëla Coypela, po retrospektywę Horace’a Verneta.
Echo Caravaggia w Wersalu
14 marca – 16 lipca 2023
apartament Madame de Maintenon
Jedno z najbardziej podziwianych pomieszczeń Pałacu Wersalskiego, sypialnia króla, jest znane nie tyle ze znajdujących się w nim arcydzieł, ile ze swojej symboliki. Ambicją tej wystawy jest przywrócenie odpowiedniej wartości obrazom, które zdobią to miejsce.
W 1701 roku Ludwik XIV postanowił przekształcić salon swojego niewielkiego mieszkania, otwartego wówczas na Salę Lustrzaną, w reprezentacyjną salę, czyniąc z tej przestrzeni epicentrum dworskiego życia. Król uważnie śledził modyfikacje pokoju i zdecydował się zachować tam pięć obrazów Valentina de Boulogne i cztery medaliony, których atrybucje zmieniały się z biegiem czasu. Z drugiej strony, w związku z utworzeniem złoconej stiukowej płaskorzeźby nad łóżkiem, usunięto trzy obrazy Giovanniego Lanfranco, Nicolasa Tourniera i Valentina de Boulogne.
Ewolucja wyposażenia pokazuje zamiłowanie monarchy do malarstwa Caravaggia. W tej sali król zdecydował się uwypuklić zarówno tematykę religijną, odzwierciedlenie pobożności chrześcijańskiej ostatnich lat, jak i francuskiego malarza – caravaggionisty Valentina de Boulogne.
Noël Coypel, malarz dużych dekoracji
26 września – 28 stycznia 2024
Queen’s Guard Room i Grand Trianon
Wersal to synonim wielkich rzeźbiarskich, złoconych, a przede wszystkim malarskich dekoracji. Noël Coypel był w tej dziedzinie jednym z najwybitniejszych twórców XVII wieku, dlatego nie mogło być bardziej odpowiedniego miejsca niż Pałac Wersalski, aby przypomnieć jego prace.
Założyciel dynastii malarzy, Noël Coypel (1628-1707) wyróżniał się w kilku dziedzinach: plafonach, malarstwie sztalugowym, grafice i karykaturze gobelinowej. Po odbyciu wstępnego szkolenia w Orleanie wrócił do Paryża i współtworzył scenografię do opery Orfeo Luigiego Rossiego. Dostrzeżona przez malarza Charlesa Errarda (ówczesnego dyrektora królewskich dekoracji Luwru) wielka dekoracja stała się istotną częścią jego działalności. Niektóre z jej elementów zniknęły, inne znane są tylko z kilku obrazów, które zostaną zaprezentowane na wystawie.
Pierwsza wystawa poświęcona Noëlowi Coypelowi to wybór 90 prac (obrazów, rysunków, karykatur na gobelinach itp.) prezentowanych w Grand Trianon i w Pałacu Wersalskim. W ramach rozszerzenia tej wystawy Muzeum Sztuk Pięknych w Rennes zorganizuje w 2024 roku ekspozycję dotyczącą całej kariery malarza.
Horace Vernet
14 listopada – 17 marca 2024
pokoje Afryka i Krym
W listopadzie 2023 r. Pałac Wersalski pokaże wielką retrospektywę poświęconą malarzowi Horace’owi Vernetowi (1789-1863). Artysta był blisko związany z Wersalem Ludwika Filipa i w pałacu do dziś znajduje się największa kolekcja jego dzieł. Ponad czterdzieści lat po ostatniej wystawie poświęconej Vernetowi, ta retrospektywa będzie okazją do odkrycia wielu niepublikowanych dotąd arcydzieł artysty.
Urodzony w 1789 roku w Luwrze, Horace Vernet był wnukiem malarza Josepha Verneta i synem malarza Carle’a Verneta. Godny spadkobierca rodowej dynastii, mimo że nie zdobył Prix de Rome, bardzo wcześnie zaskarbił sobie przychylność Napoleona I i jego rodziny. Później stał się ulubionym malarzem księcia Orleanu, przyszłego Ludwika Filipa.
Wystawa podkreśli znaczenie podróży Horace’a Verneta, zwłaszcza po Włoszech i Algierii. Mianowany dyrektorem Akademii Francuskiej w Rzymie w 1829 roku, próbował swoich sił w malarstwie historycznym. W 1833 roku odkrył Algierię i skoncentrował się na malarstwie orientalistycznym, przeplatając tematy cywilne, religijne i wojskowe. Dwa lata później otrzymał zlecenie zaprezentowania podbojów militarnych spadkobierców Ludwika Filipa w afrykańskich pokojach pałacu wersalskiego. Czas dużych zamówień przerywany był licznymi wyjazdami na Wschód i do Rosji. Zmarł w 1863 roku, po otrzymaniu insygniów Wielkiego Oficera Legii Honorowej.
Płodny malarz, chwalony, ale też wyśmiewany przez krytyków, Horace Vernet nie pozostawiał obojętnymi swoich współczesnych. Ta retrospektywa pokaże manierę malarza i bogactwo jego ulubionych tematów, ujawni jego zamiłowanie do koni i polowań, przywiązanie do napoleońskiej epopei i wyczynów zbrojnych, zamiłowanie do literatury romantycznej i Lorda Byrona. Horace Vernet wyróżniał się we wszystkich gatunkach, zwłaszcza w portretach. Wystawa pozwoli docenić wiele tego typu obrazów znajdujących się w zbiorach prywatnych. Co więcej, Vernet szybko zyskał sławę, co skłoniło go do pozowania kilku kolegom. Na wystawie zaprezentowane zostaną niektóre z tych portretów, wykonane przez współczesnych malarzowi.
