JOHANN JOACHIM KAENDLER.
WNIKNIEMY W (NIE)ZNANY ŚWIAT MISTRZA MIŚNIEŃSIEJ PORCELANY
- Lekkość i wyrafinowanie, charakterystyczne dla rokokowego stylu, widoczne są we wszystkich dziedzinach sztuki XVIII wieku – od architektury, poprzez malarstwo, rzemiosło artystyczne po muzykę. Goście Zamku Królewskiego na Wawelu mogą tego doświadczyć, odwiedzając zjawiskowy Gabinet Porcelanowy – nową część ekspozycji stałej Zamku, prezentującej największą w Europie Środkowej kolekcję miśnieńskiej porcelany.
- Opowieść o tzw. białym złocie (jak zwykło się mówić o porcelanie) zostanie rozwinięta dzięki bezprecedensowej wystawie czasowej „Wspaniałość rokoka. Miśnieńskie figurki porcelanowe Johanna Joachima Kaendlera”, prezentującej nieudostępniane publicznie dzieła tytułowego mistrza, pochodzące z prywatnych kolekcji europejskich.
- Samo nazwisko Kaendlera do dziś rozpala wyobraźnię kolekcjonerów, wciąż poszukujących jego arcydzieł po całym świecie, a kolejne publikacje znacząco powiększają wiedzę o jego warsztacie.
- Wystawa w Zamku Królewskim na Wawelu przypomni o Kaendlerze nie tylko znawcom, ale również szerokiemu gronu miłośników miśnieńskiej porcelany. Będzie to pierwsza w historii monograficzna wystawa twórcy.
- Ekspozycja potrwa od 24 maja do 29 września 2024 roku. Jej kuratorkami są Dorota Gabryś (kustoszka i kuratorka ZKnW) oraz dr Claudia Bodinek (kuratorka Röbbig München). Partnerem wystawy jest galeria Röbbig München.
– Ekspozycja Zamku Królewskiego na Wawelu, zorganizowana we współpracy z monachijską galerią Röbbig, będzie okazją do zaprezentowania wspaniałego zespołu XVIII-wiecznych figur autorstwa Johanna Joachima Kaendlera pochodzących z prywatnych kolekcji europejskich. Dzięki tej wystawie będziemy w stanie jeszcze głębiej wniknąć w twórczość mistrza królewskiej porcelany, który został zatrudniony przez Augusta Mocnego jako jego nadworny rzeźbiarz i modeler w miśnieńskiej manufakturze, gdzie pracował aż do śmierci w 1775 roku. To właśnie z tym artystą jest związany najświetniejszy okres działalności zakładu w Miśni. Wawelski pokaz jest więc swego rodzaju hołdem złożonym Kaendlerowi, a poza tym pierwszą w historii monograficzną wystawą twórcy – mówi prof. Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.
Ekspozycja w sali Kolumnowej towarzysząca Gabinetowi Porcelanowemu oszałamia rozmachem aranżacyjnym. Autorami projektu są Pier Luigi Pizzi – światowej sławy artysta z Włoch, reżyser operowy i projektant kostiumów teatralnych, tworzący m.in. dla La Scali, oraz Massimo Pizzi Gasparon Contarini – architekt, scenograf, reżyser światła i reżyser operowy. Wystrój nawiązuje do najlepszych tradycji sceny operowej.
Na wystawie znajdzie się ponad 230 rzeźb wypożyczonych z prywatnych europejskich kolekcji oraz muzeów. – Prezentujemy pełen przepychu, wielobarwny dwór Wettynów z eleganckimi damami, kawalerami oraz oczywiście mopsami. Mamy także kochanków przyłapanych w czasie schadzek i aktorów Comedii dell’arte. Figury Chińczyków, Japończyków, Persów czy Turków opowiadają o fascynacji Dalekim i Bliskim Wschodem. Nie zabraknie też reportażu z ulic Europy – przedstawień rzemieślników, ulicznych sprzedawców, a nawet żebraków – opowiada Dorota Gabryś, współkuratorka ekspozycji, kuratorka kolekcji ceramiki i szkła na Wawelu, wybitna znawczyni miśnieńskiej porcelany, autorka wystawy Gabinet Porcelanowy.
Wawelska ekspertka zwraca uwagę, że do końca unii Polsko-Saskiej królowie z dynastii Wettynów i ich otoczenie byli głównymi odbiorcami wyrobów manufaktury. – Podejmowana przez Kaendlera tematyka ukazuje życie dworu w okresie od późnego baroku, poprzez rokoko aż do czasów klasycyzmu. Wspaniałe oprawy wykonane ze złoconego brązu, zamawiane były przez paryskich antykwariuszy sprzedających saską porcelanę elitarnym kolekcjonerom w stolicy Francji, oni też odpowiadają za komponowanie figur z zegarami i naczyniami – mówi Dorota Gabryś.
PORCELANOWY ŚWIAT KAENDLERA
Johann Joachim Kaendler rozpoczął pracę w Miśni w 1731 roku, dlatego jego wczesne rzeźby nawiązują do zainteresowań drezdeńskiej socjety: polowań, teatru – szczególnie Commedii dell’arte i opery oraz Zakonu Mopsa, który po roku 1738 zastąpił zakazaną przez Kościół katolicki masonerię.
Na szczególną uwagę zasługuje, zdaniem kuratorki, seria grup figuralnych, zwanych obecnie „krynolinowymi”. – Te wspaniałe, wielobarwne kompozycje dam i kawalerów w bogatych strojach dworskich przedstawiają normowaną etykietą codzienność ówczesnej elity – kurtuazyjne rozmowy i pełne zmysłowości zaloty. Zwykle w tle dostrzec możemy czarnoskórych służących serwujących modne napoje: czekoladę czy kawę – opowiada Dorota Gabryś.
W pracach Kaendlera odbijała się również powszechna w wieku XVIII fascynacja Orientem i jego nieprzebranym bogactwem. – Znalazła ona wyraz w figurkach i grupach przedstawiających tematy dalekowschodnie – postaciach w fantazyjnych kostiumach oraz egzotycznych zwierzętach, jak słonie, nosorożce, wielbłądy czy lwy. Były one często wzorowane na rycinach publikowanych w relacjach podróżników – wymienia kuratorka.
Bliskie twórcy było również przekonanie o urokach prostego, zgodnego z naturą życia, co zobrazował on w niezwykle drobiazgowo wykonanych figurkach ogrodników oraz bukolicznych scenach rodzajowych z udziałem postaci w pasterskich kostiumach, w których kochankom towarzyszą owieczki trzymane na wstążkach i symbolizujące wierność psy.
Czy porcelana miśnieńska to pozostałość po dawnych czasach, niosąca wspomnienie o przestarzałych strukturach społecznych? A może, postrzegana jako tandetna lub krzykliwa, bywa zbyt pochopnie odrzucana? Współkuratorka ekspozycji dr Claudia Bodinek zachęca do bezstronnego spojrzenia na XVIII-wieczne figurki. – Nie tylko stwarzają one możliwość wglądu w ekscytujący świat, który wydaje się odległy od naszego, ale także ukazują niezwykłe umiejętności miśnieńskich modelarzy i rzemieślników. Warto przyjrzeć się subtelności i elegancji ich wykonania, a momentami także pikantnym scenom, które Kaendler inscenizuje po mistrzowsku – dodaje.
Opracowanie: Urszula Wolak-Dudek
***
Wystawa dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Partner wystawy: Röbbig München.
WSPANIAŁOŚĆ ROKOKA: WEEKEND OTWARCIA
ŚWIĘTO RODZINY KRAKOWSKIEJ. ZAMKOWE EKOINSPIRACJE
Kiedy: 26.05, godz. 14:00-18:00 (można rozpocząć o dowolnej porze)
Dla kogo: rodziny z dziećmi
Z okazji Święta Rodziny Krakowskiej na wawelskim wzgórzu znajdą się stanowiska z ekoinspiracjami, które będą okazją do wspólnego spędzania czasu z rodziną oraz zatroszczenia się o środowisko. Dziedziniec Zamku Królewskiego na Wawelu stanie się miejscem niezwykłego wydarzenia ekologicznego. Pod hasłem „Zamkowe ekoinspiracje” przekształcimy Wawel w strefę warsztatów, podczas których będziemy wykorzystywać przedmioty z drugiej ręki. Naszymi sprzymierzeńcami w tej akcji będą porcelanowe figurki autorstwa Johanna Joachima Kaendlera z organizowanej właśnie na Wawelu wystawy „Wspaniałość rokoka”.
Przynieście ze sobą niepotrzebne koszulki, koszule, bluzy, a także butelki plastikowe lub kartony po napojach. Z tych zużytych przedmiotów wspólnie wyczarujemy na Wawelu cuda!
- Stanowiska będą funkcjonować do wyczerpania materiałów
- Miejsce: Centrum Multimedialne, dziedziniec zewnętrzny, budynek nr 7
- Wydarzenia otwarte, nie obowiązuje rezerwacja biletów
- Koordynacja: Marek Grzybek, Karolina Motyka
WARSZTATY RODZINNE: MÓJ PORCELANOWY ZWIERZYNIEC
Kiedy: 26.05, godz. 12:00
Spotkanie w ramach cyklu „Nasz Wawel rodzinny”
Dla kogo: rodziny z dziećmi w wieku 7-12 lat
Zwiedzając wystawy Zamku Królewskiego na Wawelu, na obrazach, arrasach, złotych i srebrnych naczyniach, a nawet na broni możemy zobaczyć różnorodność świata zwierzęcego. Teraz możemy natknąć się na jeszcze więcej stworzeń w Gabinecie Porcelanowym i na wystawie „Wspaniałość rokoka”! Czekają tam na nas, między innymi, porcelanowe mopsy Timo, Dido, Ida… ale zresztą zobaczcie sami. Zapraszamy na warsztaty plastyczne, w czasie których wykonamy z masy glinianiej zwierzęta, które pokryjemy szkliwem tak jak robiło się to z porcelaną.
- Opłata: dziecko – 40 zł; opiekun bezpłatnie
- Udział opiekuna obowiązkowy (ze względu na ograniczoną przestrzeń prosimy, aby dziecku towarzyszył jeden opiekun)
- Miejsce zbiórki: wejście na trasę Zamek I
- Sprzedaż online
- Koordynacja: Marek Grzybek
