Wystawa konkursowa XXIII Biennale Fotografii Górskiej
Wystawa jest prezentacją prac laureatów i wybranych autorów do 23 edycji konkursu Biennale fotografii Górskiej w Jeleniej Górze organizowanego przez Jeleniogórskie Centrum Kultury a partnerem przy organizacji Biennale jest Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze. To najstarszy w Polsce konkurs poświęcony fotografii o tematyce górskiej w, którym mogą wziąć udział wszyscy fotografujący bez żadnych ograniczeń.
W tym roku na konkurs wpłynęło 608 fotografii nadesłanych przez 89 autorów. Jury konkursu zakwalifikowało do wystawy 223 fotografie 76 autorów.
Wojciech Zawadzki – „Tatry”
Wystawa fotografii tatrzańskich wykonanych w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przez Wojciecha Zawadzkiego, który o swojej fotografii gór mówił tak:
„Fotografia może stać się nośnikiem nowego życia, nowych prawd, które natura pozwoli odkryć nie obiektywom kamer, ale umysłowi i wyobraźni. Nie idzie tu bowiem o wierne odtworzenie przedmiotu przez utrwalenie go w kadrze, lecz o nadanie mu nowej egzystencji, nie przez wizjer kamery, ale przez osobowość fotografa. Jest to próba uzyskania uniwersalnej fotografii pejzażu nie wizualnej penetracji jego formy, ale zrozumienia jego natury. Nie sprowadza to fotografii do postaci „czystej – naturalistycznej jedynie, lecz fotografii rejestrującej raczej stany psychiczne fotografa niż w najlepszym przypadku – jego stosunek do fotografowanego przedmiotu.”
Janusz Nowacki – „Impresje Tatrzańskie. Zapisy doznanych wrażeń w krainie granitu, wody i światła. Gdzie rytami czas pisał swoją historię.”
Zapisy doznanych wrażeń w krainie granitu, wody i światła. Gdzie rytami czas pisał swoją historię.” – to wystawa jednego z najważniejszych fotografów Tatr, prezentująca fotografie z najważniejszych jego cykli poświęconym Tatrom.
Janusz Nowacki to dokumentalista i wybitny pejzażysta, a w latach 90. XX wieku jeden z najważniejszych inicjatorów i twórców życia fotograficznego w Polsce; założyciel autorskiej prestiżowej Galerii Fotografii „pf” w Poznaniu i jej wieloletni kurator; płetwonurek.
Polska droga w Himalaje. Atlas Wysoki 1934
Niemal od chwili odzyskania przez Polskę niepodległości w środowisku wspinaczy odzywały się głosy o konieczności ruszenia w góry najwyższe. Dopiero jednak lata trzydzieste przyniosły szereg znaczących wypraw w góry egzotyczne, których ukoronowaniem miało być otwarcie drogi na szczyty najwyższe – Karakorum i Himalaje. W tym roku mija 90. rocznica zorganizowania jednej z nich – polskiej wyprawy w Atlas Wysoki.
Atlas to długi na 2000 km łańcuch górski w północno-zachodniej Afryce ciągnący się od Maroka po Tunezję. Najwyższą jego część stanowi leżący na zachodnim krańcu pasma Atlas Wysoki z Dżabal Tubkal (4167 m n.p.m.). Obszar w którym działali Polacy był praktycznie białą plamą na mapie Afryki, jednym z wyników wyprawy było sporządzenie pierwszych szkiców topograficznych.
Obszar ten był alpinistycznie penetrowany od roku 1922, ale Polacy działali w najbardziej niedostępnej jego części, do której przed nimi nie dotarł jeszcze żaden Europejczyk. Wyprawa trwała od czerwca do sierpnia 1934 roku. Wzięło w niej udział dziesięciu wspinaczy: Stanisław Groński, Jan Kiełpiński, Zbigniew Korosadowicz, Bolesław Chwaściński, Jan Alfred Szczepański, Kazimierz Piotrowski, Justyn Wojsznis, Jerzy Golcz, Ludwik Gorski (tylko w początkowym okresie) oraz Jan Kazimierz Dorawski.
W zbiorach Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK zachowały się negatywy (blisko 300), wykonane z nich zdjęcia oraz przeźrocza autorstwa Jana Kazimierza Dorawskiego. Kilka z nich było publikowane w sprawozdaniu jakie ukazało się w czasopiśmie „Taternik” w roku 1935 oraz w osobno wydanej odbitce Adrar n’Deren. Polska wyprawa alpinistyczna w Wysoki Atlas. Sporadycznie zdjęcia z wyprawy ukazywały się też po wojnie w książkach dotyczących historii polskiego alpinizmu. W ramach inwentaryzacji zbiorów COTG zdigitalizowano zasób przeźroczy i negatywów Dorawskiego, co pozwala na pokazanie szerszej publiczności najciekawszych zdjęć z wyprawy, w większości nieznanych. Pokazują one nie tylko krajobrazy górskie i sceny ze wspinaczek, ale też wiele scen obyczajowych i przykładów miejscowej architektury, co pozwoliło na ułożenie interesującego scenariusza wystawy ukazującego tamten egzotyczny świat sprzed niemal wieku.
In memoriam Tadeusz Piotrowski
Wystawa poświęcona pamięci jednego z najwybitniejszych polskich himalaistów. Należał do ścisłej polskiej czołówki alpinistycznej, a kilka z jego osiągnięć zapisało się na trwałe w historii alpinizmu światowego. Uczestniczył w wielu wyprawach w Himalaje: w 1974 na Lhotse zimą, w 1981 na Dunagiri, w 1983 na Himalchuli, w Karakorum: w 1982 i 1985 roku poprowadził nową drogę na szczyt Nanga Parbat, choć wierzchołka nie osiągnął. W 1984 roku dokonał pierwszego zimowego wejścia na Api w Himalajach.
W Karakorum wszedł nową drogą na Rakaposhi (1979), dokonał pierwszego wejścia na Distaghil Sar East oraz Yazghl Dome (1980), w 1986 roku wszedł nową drogą na K2, drogą nazwaną później Polish Line. Zginął podczas zejścia z K2.
Tadeusz Piotrowski jest autorem licznych artykułów prasowych na temat alpinizmu publikowanych w mediach krajowych Był autorem książek o tematyce wspinaczkowej. Tadeusz Piotrowski był laureatem I nagrody II Biennale Fotografii Górskiej w 1982 r.
Sympozjum poświęcone fotografii górskiej
Wykłady i spotkania z fotografami m.in.
– prof. Marek Szyryk – „Między halogenkami a technologią AI”
– Rafał Swosiński – fotografie z Tatr i Karkonoszy
– Zbigniew Ładygin – Polska droga w Himalaje. Atlas Wysoki 1934
– spotkanie z Marcinem Bawcem – laureatem I nagrody w konkursie Biennale Fotografii Górskiej
– In Memoriam Tadeusz Piotrowski – spotkanie z Danuta Piotrowską
– Promocja książek z serii „IN MEMORIAM TADEUSZ PIOTROWSKI
Serię „In memoriam Tadeusz Piotrowski” tworzą reprinty książek napisanych przed laty przez Tadeusza Piotrowskiego, a także książki, których napisać nie zdążył, na które składają się pozostawione różnorodne materiały, notatki, listy, fotografie, zebrane i opracowane po jego śmierci. Publikacje te powstają, aby zachować́ pamięć o tych, którzy pozostali na zawsze w ukochanych, bezlitosnych górach, a również dla tych, którzy szczęśliwie z gór powrócili.
W treści publikacji z serii „In memoriam Tadeusz Piotrowski” nie znajdziemy odpowiedzi na pytanie – dlaczego jej bohaterowie się wspinają? Dlaczego ryzykują życiem? Jednak możemy znaleźć zrozumienie dla pasji, zrodzonej z miłości do gór, która pcha ich w te groźne, nieprzystępne skalne olbrzymy, wzywające na sięgające nieba szczyty. Tam, gdzie nad głową tylko nieograniczona, bezkresna głębia nieba usianego miriadami gwiazd, nieba rozjaśnionego zimnym blaskiem księżyca, przysłoniętego ciężkimi zwałami chmur albo rozpalonego oślepiającym słońcem. Gdzie pod stopami kupa kamieni ściśniętych w pancernym, lodowym uścisku, a wokół szalejące wichury. I może jeszcze nieprzemijająca uroda skrzesanych ścian, bajeczne widoki na niezliczone niższe dookolne szczyty, zbocza i granie pokryte odwieczną bielą śniegów, otulające wymarzony cel. To wszystko, co góry mogą ofiarować śmiałkom, gnanym – jak ćmy do światła – na ich zimne, nadobłoczne wierzchołki. To niewygórowana nagroda za tygodnie morderczego wysiłku, walki z własną słabością i przeciwnościami natury, za pasję ludzi ogarniętych miłością bezwzględną i bezgraniczną, zrodzoną z młodzieńczych marzeń i męskich fascynacji, ze snów i pragnień.
Seria „In memoriam Tadeusz Piotrowski” to zbiór, który można polecić wszystkim czytelnikom interesującym się nie tylko historią polskiego himalaizmu. Twarda oprawa, wysokiej jakości papier oraz starannie dobrane i opracowane fotografie sprawiają, że te książko-albumy będą dobrze uzupełniały i zdobiły biblioteczkę miłośników literatury.
Ukazało się siedem książek-albumów serii „In memoriam Tadeusz Piotrowski”
Tomasz Żylewicz
