Minęło 60 lat od rozpoczęcia I Międzynarodowego Studium Pleneru Koszalińskiego. Z okazji tego wyjątkowego jubileuszu Muzeum w Koszalinie zorganizowało wystawę pt. „Otwieranie. Plenery koszalińskie w Osiekach 1963-1981”.
Bezprecedensowa inicjatywa Mariana Bogusza, Jerzego Fedorowicza i Ludmiły Popiel przerodziła się, z pomocą lokalnego środowiska artystycznego, w kontynuowane co roku Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki, określane potocznie jako Plenery Osieckie, które gromadziły najwybitniejszych artystów, z nestorem polskiej awangardy Henrykiem Stażewskim na czele. Uczestniczyło w nich niemal czterystu artystów, teoretyków i krytyków sztuki. Oddalona o zaledwie kilkanaście kilometrów od Koszalina miejscowość Osieki, na osiemnaście lat stała się nie tylko centrum sztuki nowoczesnej, ale i źródłem szeroko pojętej wolności: artystycznej, intelektualnej i duchowej.
Wieloznaczny tytuł wystawy odnosi się zarówno do nowych dróg, jakie w sztuce i teorii sztuki otwierali zapraszani na plenery najwybitniejsi polscy twórcy i krytycy sztuki, jak również do fenomenu organizacyjnego plenerów, które jako pierwsza tego typu inicjatywa stanowiły wzorzec dla późniejszych podobnych przedsięwzięć w całej Polsce. To właśnie podkoszalińskie plenery zapoczątkowały „epokę plenerów i sympozjów” lat 60. i 70. Tradycyjnej „plenerowej” pracy twórczej towarzyszyła bogata część teoretyczna: wykłady, prelekcje oraz toczące się wokół nich dyskusje. Umożliwiało to swobodną wymianę myśli i spostrzeżeń na temat aktualnych problemów artystycznych i naukowych. O wyjątkowości plenerów stanowi również jawność procesu tworzenia i tzw. „otwarte pracownie”. Poprzez spotkania z lokalną społecznością realizowano misję edukacyjną, dążąc do jak najszerszego rozpowszechniania wiedzy o najnowszych kierunkach poszukiwań sztuki współczesnej. Tytuł nawiązuje także do jednego z założeń wystawy, jakim jest uświadomienie odbiorcy, że poruszane na spotkaniach w Osiekach wątki artystyczne, filozoficzne i społeczne pozostają aktualne także dzisiaj.
To największe przedsięwzięcie wystawiennicze, jakie Muzeum w Koszalinie dotąd zorganizowało – nie tylko ze względu na powierzchnię ekspozycyjną (zajmie aż cztery sale wystawowe) – ale także na bogactwo eksponatów (dzieł sztuki, dokumentów, zapisów audio i wideo, fotografii), przede wszystkim zaś bogactwo tematyczne.
Ekspozycja w pierwszej sali poświęcona będzie kulisom organizacji plenerów oraz ich wymiarowi społecznemu. W dwóch kolejnych salach prezentowane będą: malarstwo, rzeźba, formy przestrzenne, fotografia i dokumentacja akcji artystycznych, dobrane tak, by najlepiej obrazowały najważniejsze nurty i zjawiska w sztuce polskiej lat 60. i 70. Zobaczymy prace kanonicznych polskich artystów drugiej połowy XX wieku, między innymi Tadeusza Kantora, Henryka Stażewskiego, Jonasza Sterna, Erny Rosenstein, Marii Pinińskiej-Bereś, Józefa Robakowskiego, Natalii Lach-Lachowicz, a także wybitnych plastyków reprezentujących środowisko koszalińskie, takich jak Jerzy Fedorowicz, Ludmiła Popiel, Irena Kozera, Zygmunt Wujek, Elżbieta Kalinowska. W ostatniej przestrzeni ekspozycyjnej można będzie zapoznać się z tekstami oraz nagraniami (audio i wideo) wykładów wygłoszonych podczas plenerów przez najwybitniejszych teoretyków i krytyków sztuki tamtego okresu, między innymi Jerzego Ludwińskiego, Bożeny Kowalskiej i Janusza Boguckiego. Ta część przybliży również zaproponowaną przez Mariana Bogusza ideę utworzenia muzeum sztuki nowoczesnej na terenie Koszalina.
Kuratorami wystawy są: Łukasz Rozmarynowski (kierownik Działu Sztuki Współczesnej Muzeum w Koszalinie) oraz dr Marcin Szeląg (wykładowca Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu).
Termin: 26.11.2023 – 03.03.2024
Miejsce: Muzeum w Koszalinie, ul. Młyńska 37/39
tekst: Dział Promocji Muzeum w Koszalinie
zdjęcia: Ilona Łukjaniuk
