Najbardziej morska i jednocześnie najbardziej kobieca książka tego roku 8 marca oficjalnie trafiła do rąk czytelniczek i czytelników. Publikacja „Dziewczyny na fali”, która w Dniu Kobiet miała swoje uroczyste wodowanie w gdańskim Ośrodku Kultury Morskiej, jest zbiorem rozmów z 18 kobietami, zawodowo bądź pasją związanymi z szeroko rozumianą branżą morską. Są wśród nich m. in. polskie żeglarki, naukowczynie, kobiety służące w marynarce wojennej i handlowej, nurkowie, archeolożki podwodne, konstruktorka budowy statków, dyrektorka ds. zrównoważonego rozwoju portu oraz kulturoznawczyni. Wywiady z nimi powstawały od 2019 r., czyli od czasu pierwszej konferencji „Dziewczyny na fali”. Wydarzenie jest od tamtej pory stałym punktem marcowego kalendarza imprez Narodowego Muzeum Morskiego, a zwodowana właśnie książka stanowi syntezę 5 zrealizowanych dotychczas edycji.
„Kobieta na statku przynosi pecha” i inne przesądy
Konferencja „Dziewczyny na fali” od początku w swoim założeniu miała być przestrzenią inspiracji oraz dzielenia się wiedzą i doświadczeniem przez kobiety, które z powodzeniem związały swoją drogę zawodową i życiową z morzem. Tym samym służy ona również przełamywaniu, wciąż jeszcze licznych stereotypów związanych z rolami pełnionymi przez kobiety w branży morskiej: od słynnego „kobieta na statku przynosi pecha”, aż po zajmowanie kierowniczych stanowisk w portach czy pracę naukową w morskich dziedzinach ścisłych.
– Prelegentki, które wystąpiły w kolejnych edycjach naszej konferencji, pokazują, że profesje i aktywności realizowane przez kobiety w dziedzinach związanych z morzem są nie tylko liczne, ale i bardzo różnorodne. – mówi dr inż. Katarzyna Schaefer-Rychel, jedna z inicjatorek konferencji, na co dzień specjalistka w Dziale Konserwacji Muzealiów – A przede wszystkim, że kobiety doskonale się w nich odnajdują i przełamując wspomniane stereotypy, przygotowują drogę kolejnym pokoleniom kobiet. – dodaje. Rosnące z roku na rok powodzenie wydarzenia sprawiło, że coraz wyraźniejsza stawała się potrzeba zebrania i utrwalenia tego dorobku w materialnej formie – i tak narodził się pomysł na książkę „Dziewczyny na fali”.
O pokonywaniu niechęci męskiego środowiska, walce z przeciwnościami i z własnymi przekonaniami
Uroczystość wodowania, czyli oficjalna premiera publikacji, zgromadziła aż 15 spośród wszystkich dotychczasowych prelegentek konferencji i jednocześnie współautorek książki. W imprezie wzięły udział: naukowczyni i nurek Barbara Swerpel, żeglarki kpt. Joanna Pajkowska i kpt. Hanna Nadzieja Leniec-Koper, naukowczyni prof. Violetta Drozdowska, inżynier okrętownictwa Katarzyna Knuth, kpt. ż. w. Klaudia Skotnica, archeolożka podwodna Iwona Pomian, badaczka historii kobiet Anna Miler, II oficer S/V „Dar Młodzieży” Zofia Olchowy, dyrektorka ds. Zrównoważonego Rozwoju Baltic Hub Container Terminal Dominika Milion, multimedalistka mistrzostw Polski, Europy i świata bojerów Laura Banach, kmdr ppor. Joanna Sowa, prezeska Zarządu Fundacji Onkorejs – Wybieram Życie Magdalena Lesiewicz, instruktorka nurkowania i podróżniczka Martyna Skura oraz nurek, badaczka i propagatorka wiedzy na temat rekinów Justyna Szumacher. W powstaniu książki wzięły udział również nieobecne na wodowaniu: żeglarka kpt. Marta Sziłajtis-Obiegło, naukowczyni dr Iwona Pawliczka vel Pawlik i freediverka Agata Bogusz. Publiczność wydarzenia miała okazję po raz pierwszy spotkać na żywo „Dziewczyny na fali” w tak licznym gronie, i choć ideą uroczystości było przede wszystkim świętowanie, nie zabrakło również tradycyjnego już elementu dzielenia się przez prelegentki swoja wiedzą i doświadczeniem. Autorki opowiedziały m. in. o tym, z jakimi wyzwaniami mierzyły się podczas swojej drogi zawodowej i życiowej oraz jak przezwyciężały nieprzychylność środowiska, brak funduszy i zaplecza logistycznego, pogodzenie kariery z nauką oraz… własne słabości.
„Dziewczyny na fali” i Ojciec Chrzestny
Choć zgodnie z tradycją wodowania książki dokonuje Matka Chrzestna, w tym wyjątkowym przypadku ceremoniału dopełnił dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, dr Robert Domżał. – „Dziewczyny na fali” znane są z tego, że łamią stereotypy i idą pod prąd, stąd też pomysł, by trochę na przekór wszystkiemu ta wyjątkowa książka, będąca dziełem kobiet, miała Ojca Chrzestnego – wyjaśnia dr inż. Weronika Pelc-Garska, druga z organizatorek konferencji, na co dzień pracująca w Dziale Edukacji Muzeum. – Dyrektor Domżał od początku wspiera nasze wydarzenie i motywował nas do działania. W ten sposób chciałybyśmy podkreślić i uhonorować jego rolę w całym przedsięwzięciu. Organizatorki i pomysłodawczynie podziękowały również pozostałym osobom i zespołom zaangażowanym zarówno w powstanie książki, jak i w realizację wszystkich edycji konferencji, w tym: Działowi Edukacji, w szczególności Przemysławowi Węgrzynowi, Patrykowi Herdzikowi, Marii Jaroszewskiej, Magdalenie Jędrzejewskiej, Natalii Yuschenko, Paulinie Doleckiej oraz Monice Golenko, Działowi Konserwacji Muzealiów z Ireną Rodzik i Piotrem Felkierem, Działowi Wydawnictw Muzealnych z Anną Ciemińską i Zofią Mirowską, a także Działowi Administracji z Januszem Piwowarczykiem i Małgorzatą Król, Działowi Promocji i Marketingu z Markiem Jankowskim, Hanną Borkowską, Łukaszem Grygielem oraz Agnieszką Pawlikowską, a także muzealnym fotografom, w szczególności Pawłowi Jóźwiakowi.
Książka „Dziewczyny na fali” jest już dostępna w sprzedaży w sklepach muzealnych w Ośrodku Kultury Morskiej i w Spichlerzach na Ołowiance oraz w sklepie internetowym NMM.
Red. Hanna Borkowska/NMM
