6 i 7 listopada na Patio ASP w Gdańsku, odbędzie się międzynarodowa konferencja „Sztuka w przestrzeni publicznej: wczoraj, dziś, jutro”. Wydarzenie ma przełamać schemat zwykłej dyskusji i poruszyć ważne zagadnienia, dotyczące pielęgnacji dzieł sztuki w przestrzeni publicznej. To część dwuletniego projektu „Rising. Learning From The Past Today For Tomorrow”.
– Będzie to okazja do podjęcia dyskusji o historii lokalnej i globalnej, o pamięci, a także o tym, w jaki sposób dbać o dziedzictwo. Warto podkreślić, że są to również doświadczenia bolesne, wstydliwe i niechlubne, jak np. sztuka stworzona w czasach rządów totalitarnych. Postawimy pytania, czego się nauczyłyśmy i nauczyliśmy oraz z przeszłości oraz jak możemy zająć się przyszłością już dziś. Konferencja będzie miała charakter naukowy, ale postaramy się wyjść poza ramy badawcze i stworzyć możliwość interakcji osób zajmujących się działalnością naukową z inicjatywami lokalnymi, funkcjonującymi w naszej najbliższej przestrzeni publicznej – mówi Aleksandra Grzonkowska, kuratorka projektu, prezeska Fundacji Kultury Wizualnej Chmura.
Konferencji, podobnie jak całemu projektowi w szerszej perspektywie, towarzyszyć będą następujące pytania:
- Jaka jest siła sztuki i kultury w czasach (post)konfliktu?
- Jak budujemy miasto i relacje społeczne po doświadczeniu wojennych i powojennych traum?
- Jak obecnie tworzymy i dbamy o przestrzeń dla istot ludzkich i nieludzkich?
– Wynikają one wprost z idei konferencji i projektu, ale są też naturalną konsekwencją działalności naukowej osób, które przygotowały wystąpienia na listopadowe wydarzenie. Zebrałyśmy międzynarodowe grono badaczek i badaczy o interesującym i często bogatym dorobku, dotyczącym pielęgnacji dzieł sztuki w przestrzeni publicznej, deponowaniem pamięci, czy badaniem wpływów przeszłości na teraźniejszość i jutro. Oczywiście w szerokim znaczeniu. Chcemy, aby nasza konferencja była też przestrzenią do wymiany myśli i doświadczeń. Warto podkreślić, że interesujące są także rozbieżności w podejściu np. do zabezpieczenia dzieł sztuki z poprzednich epok i podejmowania takich inicjatyw w ogóle – dodaje Anna Szynwelska, kuratorka projektu, kierowniczka Działu Sztuki w Przestrzeni Publicznej w Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA w Gdańsku.
Osoby, które wystąpią w dniach 6-7 listopada, to:
- Anna Zelmańska-Lipnicka, doktorantka IS PAN w Warszawie;
- Kinga Jarocka, kuratorka Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA;
- Anna Szynwelska, kierowniczka Działu Sztuki w Przestrzeni Publicznej CSW ŁAŹNIA;
- Kati Ots, kuratorka sztuki w przestrzeni publicznej, Wydział planowania przestrzennego, Tallinn;
- Henna Paunu, główna kuratorka, dział zbiorów, EMMA – Espoo Museum of Modern Art.;
- Andrzej Hoja, kierownik Oddziału Głównego Muzeum Gdańska;
- Artur Tanikowski, dyrektor naukowy, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Warszawa;
- Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku;
- Cátia Viegas Wesołowska, kierowniczka działu konserwacji Muzeum Narodowego w Gdańsku;
- Marie Foltýnová, kierowniczka działu sztuki w dziale przestrzeni publicznej Praskiej Galerii Miejskiej;
- Urte Evert, dyrektorka muzeów historycznych Cytadeli Spandau w Berlinie;
- Aleksandra Litorowicz, prezeska Fundacji Puszka, School of Form, Warszawa;
- Natalia Wielebska, Traffic Design, Gdynia.
Międzynarodowe grono prelegentek i prelegentów będzie miało okazję do integracji z inicjatywami lokalnymi, w tym celu przewidziano spotkanie w formie Pecha Kucha, 6 listopada od 18:00, w Pubie Loft w Gdańsku.
– Pecha Kucha to japońska formuła wystąpienia z użyciem prezentacji multimedialnej. Jedno wystąpienie powinno trwać nieco ponad 6 minut, a czas na dyskusję przewidziany jest dopiero na jej końcu. Taka forma sprawdziła się głównie w dziedzinach kreatywnych, ale szybko zyskała popularność w szerszych kręgach. Nas, jako organizatorki, interesuje żywiołowość tej formuły i możliwość utrzymania skupienia na jednym zagadnieniu. Ale przede wszystkim będzie to okazja do wymiany myśli, doświadczeń i spostrzeżeń w mniej formalnej atmosferze, choć nadal merytorycznej i o szerokim znaczeniu. Wierzymy, że te dyskusje ubogacą wszystkie uczestniczące w tym wydarzeniu osoby – mówi Kinga Jarocka, kuratorka projektu, historyczka sztuki, kuratorka w Dziale Sztuki w Przestrzeni Publicznej, w Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA w Gdańsku.
Konferencja będzie jednak pierwszym etapem dwuletniego projektu „Rising. Learning From The Past Today For Tomorrow”. W 2024 roku przyjdzie kolej na działalność artystów, choć nadal związanej z lokalną historią i sztuką.
– W ramach realizacji projektu interesuje nas prześledzenie i przedstawienie, jak zmienia się warstwa wizualna i akustyczna miasta przez pryzmat traumatycznych wydarzeń, skutków wojny i odbudowy – nie tylko architektury, ale też relacji społecznych. Narracja naszego projektu rozpoczyna się wraz z przybyciem do Gdańska kobiet-artystek: Anny Fiszer, Barbary Massalskiej, Teresy Pągowskiej, Aliny Szapocznikow, Józefy Wnukowej i Hanny Żuławskiej. Każda z nich pochodziła z innego miasta i kraju, każda miała za sobą inną historię. Mimo doświadczenia okropności II wojny światowej łączyło je zaangażowanie w odbudowę miasta Gdańska. Do dziś pozostają one ważnymi postaciami polskiej sztuki współczesnej – mówi Cátia Viegas Wesołowska, kuratorka projektu, kierowniczka działu konserwacji Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Celem projektu „Rising. Learning From The Past Today For Tomorrow” jest chęć zbadania i przedstawienia, jak przez pryzmat wojennych doświadczeń zmieniała się perspektywa i twórczość wybranych artystek, jak wyglądało ich codzienne życie i działalność artystyczna przed i po wojnie, a także pokazanie praktycznego warsztatu i wrażliwości estetycznej tych osób. Biografie i prace wymienionych twórczyń będą inspiracją dla zaproszonego międzynarodowego zespołu artystek i artystów, którzy przygotują zamówione prace na wystawę. Zaprezentują oni dzieła, które bezpośrednio będą czerpać inspirację z archiwów i doświadczeń wymienionych artystek okresu rekonstrukcji. Również ich doświadczenia staną się pretekstem do zobrazowania aktualnych zagadnień współczesnych czasów kryzysu (wojny, pandemie, zmiany klimatyczne).
Artystki i artyści zaproszeni do projektu to: Marek Płuciennik (Finlandia/Polska, instalacja artystyczna), Hanna Shumska (Ukraina/Polska, malarstwo, instalacja), Florian Tuercke (Niemcy/Polska, instalacja dźwiękowa), Anastasiia Vorobiova (Ukraina/Polska, instalacja VR), Elizabeth Turrell (Wielka Brytania, instalacja) i Mariusz Waras (Polska, malarstwo, instalacja).
- Kuratorki: Aleksandra Grzonkowska, Kinga Jarocka, Anna Szynwelska, Catia Viegas Wesołowska
- Dyrektorka projektu: Aleksandra Grzonkowska
- Identyfikacja wizualna: Ania Witkowska
- Tłumaczenie: Marta Wróblewska
- Komunikacja: Marcin Wójcik
- Organizatorem jest Fundacja Kultury Wizualnej Chmura w partnerstwie z Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i Akademią Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Projekt realizowany jest przy wsparciu EVZ Foundation.
Helena Hołod
Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA
