Natalia Nykiel, Ewelina Flinta, Marika, Bovska, Jagoda Kret, zespół Tulia to artyści biorący udział w projekcie muzycznym Instytutu Pileckiego LIPCOWE’45. Album zawiera 10 utworów, którego inspirację stanowiły zeznania ofiar Obławy Augustowskiej – sowieckiej zbrodni, która przez wiele lat po wojnie była owiana tajemnicą.
– Wierzę, że odkrycie tajemnicy zaginionych członków rodzin Lipcowych lub choć wypowiedzenie tej prawdy na głos, to niezbędne minimum, które możemy zrobić, żeby okazać szacunek tej społeczności. Swoimi piosenkami na płycie LIPCOWE’45 chciałabym okazać współczucie i szacunek wszystkim tym, którzy w niewyjaśnionych dotąd okolicznościach utracili najbliższych w augustowskich lasach. Oraz samym zaginionym – mówi Marika, wokalistka.
KONFERENCJA PRASOWA- PREMIERA płyty „LIPCOWE’45”.
Data: 12.09.2024r. | godz. 11:00 – 13:00
Miejsce: Fabryka Norblina, Food Town (poziom zero), ul. Żelazna 51/53, Warszawa
W konferencji udział wezmą:
Dr Wojciech Kozłowski, p.o. dyrektor Instytutu Pileckiego
Jakub Kiersikowski, kierownik Departamentu Kulturalno–Komunikacyjnego, Instytut Pileckiego
Aleksandra Czerobska, kierownik ds. upamiętnienia Obławy Augustowskiej, Instytut Pileckiego
Artyści:
Natalia Nykiel, Marika, Jagoda Kret, Robert Cichy
Autorka tekstów: Aleksandra Górecka
Prowadzący: Dariusz Król
Podczas prezentacji płyty Natalia Nykiel wykona na żywo piosenkę „W kuchni”, przy akompaniamencie Roberta Cichego.Utwór opowiadao matczynej tęsknocie Natalii Kucharzewskiej, której córka Zyta została aresztowana podczas Obławy Augustowskiej kilka dni przed dwudziestymi urodzinami.
Album zawiera 10 utworów utrzymanych w stylistyce alternatywnego popu, które stały się nośnikiem wspomnień, emocji i historii, opowiedzianych przez wdowy matki, dzieci i wnuki LIPCOWYCH – tak na Suwalszczyźnie określa się Ofiary Obławy Augustowskiej. Motywem przewodnim płyty jest perspektywa pozostawionych samotnie kobiet, które w nieukojonym cierpieniu, często do końca życia czekały na wieści o swoich bliskich.
– Płyta LIPCOWE’45 to przemilczana historia Rodzin, które również stały się Ofiarami Obławy Augustowskiej – chociażby przez to, że przez lata były okłamywane, skazane na życie w strachu, a losy ich bliskich zostały przed nimi zatajone. Augustowski zespół Instytutu Pileckiego dostrzegł ich traumę przy pracy nad poprzednimi projektami, często przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Postanowiliśmy nagłośnić ich historie w muzycznej formie, która jest obecnie najbardziej neutralnym, ciekawym i efektywnym sposobem na dotarcie do świadomości odbiorców, szczególnie do młodszych. – podkreśla Aleksandra Czerobska, kierownik Działu ds. upamiętnienia Obławy Augustowskiej w Instytucie Pileckiego.
Płyta wydana przez Instytut Pileckiego we współpracy z Agora Digital Music, jest kontynuacją albumu LIPCOWI‘45 zespołu Żurkowski, nominowanego w kategorii „Płyta Rocku” w plebiscycie Antyradia. Nad warstwą muzyczną albumu czuwał Robert Cichy, a nad tekstową Aleksandra Górecka.
– Praca nad tą płytą była absolutnie wyjątkowa, przypominała pisanie reportażu. Słuchając moich bohaterów, dotykałam ich tęsknoty i bólu. Do dziś mam ciarki na plecach na wspomnienia niektórych momentów tej podróży i wierzę w to, że dzięki muzyce Roberta, pięknym melodiom i głosom naszych artystek, udało nam się podać dalej choć ułamek ich przeżyć. – wspomina autorka tekstów.
Dla artystów praca przy albumie, była niezwykłym procesem twórczym, nie tylko w kontekście pracy nad tekstem, ale również od strony muzycznej. Każdy z artystów uczestniczył w procesie tworzenia muzyki, tak by oddać swój unikalny charakter.
– Zależało mi, żeby charakter tej piosenki, mimo jej dynamiki był lekko melancholijny. Tą melancholię próbowaliśmy w dobrze wywarzony sposób zawrzeć w nagraniu wraz z Robertem Cichym. – mówi Bovska, którą usłyszymy w piosence „W pracowni”.
– Bardzo spodobał mi się pomysł oparcia piosenek na historiach kobiet których życie naznaczone było wojną. Myślę że pokazywanie życia ludzi takich jak my – z krwi i kości może być najlepszym nośnikiem pamięci o tych wydarzeniach. Zwłaszcza dziś, w coraz bardziej niestabilnym momencie rzeczywistości.
Okładkę albumu zaprojektowała Hania Oloś, wielokrotnie nagradzana ilustratorka, animatorka i autorka komiksów. Do oprawy graficznej wykorzystała kolaże autentycznych fotografii rodzinnych bohaterek i bohaterów, nadając im nowe życie.
Tuż przed oficjalną premierą płyty, w sieci ukaże się singiel „Przed snem” zespołu Tulia, opowiadający historię Stanisławy, wdowy po zaginionym bez wieści Tadeuszu Puczyłowskim. Patrol sowiecki zabrał go po pierwszej nocy spędzonej z rodziną w nowym, jeszcze niewykończonym domu. Jego żona była w zaawansowanej ciąży z trzecim dzieckiem, które urodziła 10 dni później.
– Praca nad tą piosenką wyzwoliła prawdziwie ciężkie emocje. Opowiada o codziennym życiu młodej kobiety, która została sama z dziećmi. Możemy się z tym utożsamić – nawet teraz się wzruszam, jak o tym mówię. – przyznaje Tulia Biczak, liderka zespołu.
Do tej pory, z płyty LIPCOWE’45 ukazały się single:
- Robert Cichy feat. Ewelina Flinta – NA STRYCHU – https://www.youtube.com/watch?v=WqkWeP5NfkE
- Marika – PRZY BIURKU – https://www.youtube.com/watch?v=xUnNs4hOuEM
- Jagoda Kret – W SALONIE – https://www.youtube.com/watch?v=oSp0JKjSye0
Premierze płyty towarzyszy akcja poszukiwania rodzin ofiar i świadków Obławy Augustowskiej pod nazwą „𝗢 𝗻𝗶𝗰𝗵 𝗻𝗶𝗲 𝗺𝗼𝘇̇𝗻𝗮 𝗯𝘆ł𝗼 𝗺𝗼́𝘄𝗶𝗰́. 𝗟𝗜𝗣𝗖𝗢𝗪𝗜’𝟰𝟱”.
Każde wspomnienie, zdjęcie czy pamiątka są niezwykle cenne – każda osobą, posiadającą informacje na ten temat, prosimy o kontakt:
✉ lipcowi45@instytutpileckiego.pl ☎ tel. (+48) 539 393 419
Partner konferencji prasowej: Food Town w Fabryce Norblina przy ul. Żelaznej 51/53 w Warszawie.
Wydarzenie zostało zorganizowane przez Instytut Pileckiego w ramachobchodów 85. rocznicy wybuchu II wojny światowej „Nigdy więcej”!
Obława Augustowska – największa zbrodnia na Polakach po II wojnie światowej
W lipcu 1945 r., kiedy Europa Zachodnia nadal świętuje zakończenie II wojny światowej, funkcjonariusze sowieckiego państwa podejmują decyzję o przeprowadzeniu w rejonie Augustowa, Suwałk, Sejn i Lipska akcji likwidacji polskiego podziemia. Operacja ta przeszła do historii jako Obława Augustowska. Od 12 lipca jednostki sowieckiej 50. Armii o łącznej sile ponad 45 tys. żołnierzy przeczesują niewielki obszar Puszczy Augustowskiej. Zgodnie z sowieckimi instrukcjami odległość pomiędzy żołnierzami przesuwającymi się w tyralierze wynosi zaledwie 6 do 8 metrów. Wszystkie osoby podejrzane o działalność konspiracyjną lub jej wspieranie są zatrzymywane do dalszej „weryfikacji” przez znany z brutalnych metod sowiecki kontrwywiad wojskowy SMIERSZ.
W wyniku Obławy zostało zatrzymanych ponad 7 tysięcy osób, z czego 5 tysięcy po przejściu weryfikacji wypuszczono do domów. Co najmniej 592 osoby uznane za żołnierzy polskiego podziemia Sowieci zamordowali w nieznanym miejscu. Los kolejnych 900 zaginionych do dziś pozostaje niewyjaśniony – prawdopodobnie również zostali zamordowani. W Augustowie i na Suwalszczyźnie ofiary Obławy określa się mianem „Lipcowych”.
Pomimo wielu lat starań rodzin ofiar, badań historyków oraz śledztwa prokuratorskiego – do dziś nie udało się odnaleźć dokumentów opisujących dokładny przebieg zbrodni ani ustalić lokalizacji dołów śmierci oraz pełnej listy zamordowanych. Kluczowe dokumenty znajdują się prawdopodobnie w archiwach rosyjskich służb specjalnych.
Dział Instytutu Pileckiego w Augustowie
Augustowski dział Instytutu Pileckiego to nowoczesna placówka, łącząca funkcje naukowe, edukacyjne i kulturalne, której celem jest szukanie prawdy i należyte upamiętnienie Ofiar Obławy Augustowskiej. Od 2021 zespół tworzy Dom Pamięci Obławy, którego centrum będzie wystawa opowiadająca wydarzenia z lipca 1945 roku i szerzej – historię Suwalszczyzny w XX wieku na tle dziejów Polski i Europy. Ekspozycja Domu Pamięci powstaje w historycznym „Domu Turka” – dawnej siedzibie NKWD i UB, w której piwnicach odkryto liczne napisy świadczące o przetrzymywaniu tam ludzi związanych z polskim podziemiem niepodległościowym. Otwarcie muzeum planowane jest w 2025 roku. Strona internetowa: https://augustow.instytutpileckiego.pl/pl
Lukrecja Jaszewska
Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego
