Robert-Schumann-Philharmonie, jedna z najstarszych orkiestr w Niemczech, wystąpi 11 czerwca w Filharmonii Łódzkiej oraz 12 czerwca w Narodowym ForumMuzyki we Wrocławiu. Dzięki koncertom orkiestra buduje muzyczny most pomiędzy Europejską Stolicą Kultury Chemnitz 2025 a sąsiednią Polską. Wymiana pomiędzy krajami jest jednym z głównych punktów programu przyszłorocznej Europejskiej Stolicy Kultury.
Do Polski Robert-Schumann-Philharmonie przyjedzie ze znakomitym kwartetem fortepianowym Fauré Quartett, występującym w składzie niezmienionym od dwudziestu ośmiu lat. Muzyków poprowadzi niemiecko-japoński dyrygent Elias Grandy, przez ostatnie osiem lat pełniący funkcję dyrektora artystycznego Theater und Orchester Heidelberg. W programie koncertu znajdą się dzieła związanych z Łodzią twórców Grażyny Bacewicz i Aleksandra Tansmana, a jego ukoronowaniem będzie monumentalna V Symfonia Antona Brucknera, nazywana czasem przez samego twórcę symfonią „fantastyczną”.
Łódź jest miastem partnerskim Chemnitz od 50 lat, a Wrocław był Europejską Stolicą Kultury w 2016 roku. Program Chemnitz 2025 na wiele sposobów opiera się na tych powiązaniach i geograficznej bliskości z Polską.
Chemnitz w swojej historii doświadczyło wielu zawirowań, ostatnio zjednoczenie Niemiec oraz ponowne przyjęcie nazwy Chemnitz zamiast Karl-Marx-Stadt. Region jest dobrze znany ze swojego przedsiębiorczego ducha i zdolności do odnawiania się. Dlatego główne motto Chemnitz 2025: “C the Unseen” – jest zarówno zaproszeniem, jak i obietnicą. Europejska Stolica Kultury odkrywa pozostające dotąd w cieniu, nieznane miejsca oraz osobowości z Chemnitz oraz 38 gmin ze Środkowej Saksonii, wspólnie tworzących jej program.
Specjalne miejsce w programie Chemnitz 2025 mają projekty angażujące polskich partnerów, artystów i kuratorów, podkreślając związki pomiędzy Polską a Niemcami.
Wystawa, którą planuje Muzeum Przemysłu w Chemnitz na rok Stolicy Kultury, koncentruje się na wspólnych doświadczeniach miast przemysłowych. „Opowieści o transformacji Chemnitz – Gabrowo – Łódź – Manchester – Miluza – Tampere” porównuje procesy transformacji tych europejskich miast przemysłowych od pierwszej ery industrializacji do czasów współczesnych. W Łodzi zespół kuratorski z Muzeum Przemysłu w Chemnitz współpracuje z Centralnym Muzeum Włókiennictwa. Przemysł włókienniczy miał szczególne znaczenie dla rozwoju zarówno Łodzi, jak i Chemnitz. Po zmianach politycznych w 1989 roku oba miasta musiały zmierzyć się ze spadkiem znaczenia przemysłu. Dawne budynki przemysłowe zostały przekształcone: w Łodzi na przykład Manufaktura, EC1 i Fabryka Sztuki. W Chemnitz Centrum Informacyjne Europejskiej Stolicy Kultury mieści się w odnowionym budynku fabrycznym.
Agnieszka Kubicka-Dzieduszycka, kuratorka z Wrocławia, prowadzi projekt #3000Garages. Do programu Chemnitz 2025 wnosi doświadczenia z pracy w Centrum Sztuki WRO/Biennale WRO oraz Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016.
Projekt #3000Garages koncentruje się na garażach, budowanych kolektywnie w czasach NRD. Około 30 000 tych garaży nadal kształtuje miejski krajobraz Chemnitz. W czasie roku Europejskiej Stolicy Kultury, kompleksy garażowe będą gościć różnorodne, budujące społeczność kulturalne wydarzenia. Partycypacyjne projekty artystyczne przekształcą historie i przedmioty z garaży w obiekty, instalacje i wystawy, a fotograficzne portrety użytkowników garaży będą wyeksponowane w sklepach w centrum miasta. Jedną z zaproszonych do współpracy artystek jest Dominika Sobolewska, autorka interaktywnych instalacji w przestrzeni publicznej i wykładowczyni ASP we Wrocławiu. Wraz z innymi europejskimi ekspertami w dziedzinie architektury i projektowania społecznego, weźmie ona udział w praktycznej i teoretycznej eksploracji garaży w Chemnitz w ramach Letniej Szkoły Garażowej.
Europejski Rajd Pokoju, zainicjowany podczas procesu aplikacyjnego do tytułu ESK, przejedzie zarówno przez Polskę, jak i Czechy. Wcześniej w 2022 roku trasa EPR rozpoczęła się we Wrocławiu, a w 2023 roku w Görlitz/Zgorzelcu. Teatr im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu przygotowuje we współpracy z partnerami z Chemnitz i Freiberga spektakl poświęcony wybitnemu humaniście i właścicielowi domów towarowych Salmanie Schockenie, który prowadził domy towarowe m.in. w Chemnitz i Wałbrzychu.
Europejska Stolica Kultury w Chemnitz zostanie zainagurowana 18 stycznia 2025 roku. Zapowiedź programu jest już dostępna na stronie chemnitz2025.de. Jego głównymi punktami są m.in. wystawa prac norweskiego malarza Edvarda Muncha w Muzeum Kunstsammlungen Chemnitz, wystawa o historii górnictwa w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Chemnitz, czy regionalny szlak sztuki i rzeźby PURPLE PATH: unikalna wystawa współczesnej sztuki w przestrzeni publicznej miasteczek i wsi Środkowej Saksonii z dziełami między innymi Alice Aycock, Nevinya Aladag, Tony’ego Cragga, Rebeki Horn, Friedricha Kunatha i Jamesa Turrella.
Mikołaj Bylka-Kanecki
