wtorek, 16 września, 2025

San i Aka. Rdzenne kultury Afryki Subsaharyjskiej

Wystawa „San i Aka. Rdzenne kultury Afryki Subsaharyjskiej” prezentowana w sali wystawowej Biblioteki Jagiellońskiej jest wydarzeniem towarzyszącym obchodom 10-lecia powstania Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych i VII Kongresu Afrykanistów Polskich.

Wydarzenie jest wspólnym przedsięwzięciem Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych, Biblioteki Jagiellońskiej oraz Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, które w swoich zbiorach posiada znaczną kolekcję artefaktów afrykańskich.

Wystawa przedstawiająca życie codzienne i kulturę materialną grupy etnicznej Pigmejów Aka z Republiki Środkowoafrykańskańskiej oraz Sanów (Buszmeni) z Namibii, Botswany i Republiki Południowej Afryki ma przybliżyć zwiedzającym różne aspekty życia codziennego tych ludów, zarówno z perspektywy historycznej lat 30. XX w. (Sanowie), jak i współczesnej (Aka). Nieprzypadkowo te dwie kultury zostały ze sobą zestawione. Pigmeje i Buszmeni są bowiem zaliczani do tej samej archaicznej grupy ludów niskorosłych, uchodzą za jedne z najstarszych ludów świata, prowadzą koczowniczy tryb życia, zajmują się łowiectwem i zbieractwem. Mimo to nie posługują się wspólnym językiem, nie mają świadomości wspólnej historii oraz stanowią małe, odrębne społeczności. Przy czym Pigmeje zamieszkują tropikalny las równikowy, a Buszmeni obszary sawanny afrykańskiej (busz) w południowej części Afryki.

Na wystawie są prezentowane unikatowe obiekty oraz archiwalia związane z kulturą Sanów z kolekcji prof. Romana Stopy, znajdujące się obecnie w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, oryginalne pigmejskie przedmioty codziennego użytku wraz z autentycznym pigmejskim domkiem z prywatnych zbiorów Izabeli Cywy, która od ponad dziesięciu lat pracuje w Republice Środkowoafrykańskiej wśród Pigmejów Aka, a także zbiór prac prof. Stopy przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej.

Kostki do wróżb, Afryka, sprzed 1936 roku, ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie (nr. inw. 18531/MEK). Obiekt pochodzi z kolekcji prof. Romana Stopy, którą pozyskano w 1936 roku na obszarach obecnej Namibii, Botswany i R.P.A.

Wystawa jest częścią projektu „Interakcje i wpływy: badania afrykanistyczne w dialogu z otoczeniem społecznym i kulturalnym uczelni” realizowanego w ramach Konkursu Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ (WSMiP UJ) na rozwój współpracy z otoczeniem zewnętrznym uczelni.

INFORMACJE PRAKTYCZNE

Wystawa „San i Aka. Rdzenne kultury Afryki Subsaharyjskiej”

Kiedy:

10 maja – 25 maja 2024 r.

Gdzie:

Biblioteka Jagiellońska
al. Mickiewicza 22 (wejście od ul. Oleandry 3), Kraków

Godziny otwarcia: 
poniedziałek-piątek, godz. 10.00-17.00
sobota, godz. 10.00-14.00

Bilety:

Wstęp wolny 

Wernisaż wystawy: 9 maja 2024 r., godz. 17.00

Zespół kuratorski: Izabela Cywa (JCBA), prof. dr hab. Robert Kłosowicz (JCBA), Mateusz Król (MEK), Jacek Kukuczka (MEK)

Projekt wystawy: Izabela Cywa (JCBA), Jacek Kukuczka (MEK), Iwona Wawrzynek (BJ)

Identyfikacja wizualna: Michał Worgacz (BJ)

Współpraca merytoryczna i kwerendy w zbiorach: Izabela Cywa (JCBA), Karolina Chorązka- Paluch (BJ), prof. dr hab. Robert Kłosowicz (JCBA), dr Mateusz Król (MEK), Jacek Kukuczka (MEK), Dominika Szpaczek (UJ), Iwona Wawrzynek (BJ)

Teksty: Izabela Cywa (JCBA), prof. dr hab. Robert Kłosowicz (JCBA), Jacek Kukuczka (MEK)

Redakcja i korekta: Ewa Valde-Nowak (BJ), Iwona Wawrzynek (BJ)

Tłumaczenia: Anna Bęben (BJ), Anna Sak (MEK),  Klara Laudańska

Skład i łamanie katalogu: Józef Paluch

Opieka konserwatorska: Agata Barczyńska (MEK), Katarzyna Mazurek-Lebowska (MEK), Renata Palka (MEK), Katarzyna Wilaszek-Rozwadowska (MEK), Sekcja Konserwacji Biblioteki Jagiellońskiej

Obsługa muzealiów: Iwona Matuła (MEK), Krzysztof Wójtowicz (MEK)

Produkcja wystawy: Paweł Przybylski (MEK), Jacek Szymański (MEK), Krzysztof Wójtowicz (MEK), Sekcja Wydarzeń Kulturalnych (BJ)

Konsultacje techniczne: Stanisław Bujas (BJ), Piotr Kuraś (BJ)

Digitalizacja materiałów archiwalnych: dr Mateusz Król (MEK)

Fotografie: Marcin Jędrysiak (MEK), Anna Tarko (MEK)

Promocja: Anna Bęben (BJ), Piotr Bujakiewicz (MEK), Joanna Grabeus (MEK), Olga Łuczyńska-Gawron (MEK), Iwona Wawrzynek (BJ), Michał Worgacz (BJ)

*** BJ – Biblioteka Jagiellońska
JCBA – Jagiellońskie Centrum Badań Afrykanistycznych
MEK – Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie
UJ – Uniwersytet Jagielloński

Olga Łuczyńska-Gawron

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Wystawa „Podzespoły czyli wnętrze Star...

Muzeum Przyrody i Techniki im. Jana Pazdura w Starachowicach zaprasza na wernis...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...

150 LAT MUZEALNICTWA ROLNICZEGO NA ZIE...

W 2025 roku przypada 150. rocznica pojawienia się idei muzealnictwa rolniczego ...

XI.Legenda STARa

11.LegendA STARa, to zlot pojazdów  zabytkowych organizowany przez Powiat ...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 – Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...