poniedziałek, 15 września, 2025

Nadworny kuchmistrz polski

Nadworny kuchmistrz polski czyli książka podręczna dla użytku dobrze zagospodarowanego domu i wygody wzorowych gospodyń, tudzież dla pragnących poznać rozmaite sposoby przyrządzania tak gospodarskich jak i kuchmistrzowskich potraw wszelkiego rodzaju i tego wszystkiego, co tylko dobrej kuchni należy.

Warszawa: H. Hirszel, 1847.

Przedmowa:

„Wydano‎ ‎już‎ ‎wprawdzie‎ ‎nie‎ ‎mało‎ ‎książek‎ ‎kucharskich‎ ‎w‎ ‎polskim‎ ‎języku,‎ ‎które‎ ‎po‎ ‎największej‎ ‎części tłomaczone‎ ‎były‎ ‎i‎ ‎są‎ ‎z‎ ‎niemieckiego‎ ‎języka,‎ ‎jak‎ ‎np. Kucharka‎ ‎wiedeńska‎ ‎i.‎‎t.p.‎ ‎Obejmują‎ ‎one‎ ‎zazwyczaj same‎ ‎tylko‎ ‎opisy‎ ‎potraw‎ ‎kuchni‎ ‎niemieckiej,‎ ‎co,‎ ‎jak wiadomo,‎ ‎wcale‎ ‎nie‎ ‎zaspakaja‎ ‎polskiego‎ ‎smaku.

Dla‎ ‎tego‎ ‎też‎ ‎książki‎ ‎te‎ ‎nie‎ ‎odpowiadają‎ ‎nigdy‎ ‎swojemu‎ ‎celowi.‎ ‎Jeżeli‎ ‎zaś‎ ‎przypadkiem‎ ‎znajdzie‎ ‎się gdzie‎ ‎lepsze‎ ‎dzieło‎ ‎tego‎ ‎rodzaju,‎ ‎to‎ ‎zwykle‎ ‎cena‎ ‎jego‎ ‎jest‎ ‎zbyt‎ ‎me‎ ‎dostępną‎ ‎dla‎ ‎wszystkich.

Wydana‎ ‎obecnie‎ ‎książka‎ ‎p.‎t.‎ ‎Nadworny‎ ‎Kuchmistrz Polski,‎ ‎łączyć‎ ‎ma‎ w‎ ‎sobie‎ ‎najgłówniejsze‎ ‎swe‎ ‎warunki.‎ ‎Do‎ ‎wydrukawania‎ ‎jej‎ ‎posłużył‎ ‎rękopism‎ ‎oryginalny,‎ ‎będący‎ ‎owocem‎ ‎pracy‎ ‎pewnego‎ ‎starego doświadczonego‎ ‎smakosza, który‎ ‎gdyby‎ ‎był‎ ‎żył‎ ‎w‎ ‎starożytności‎ ‎śmiało‎ ‎byłby‎ ‎mógł‎ ‎zaprosić‎ ‎do‎ ‎siebie‎ ‎na obiad‎ ‎samego‎ ‎nawet‎ ‎sławnego‎ ‎podówczas‎ ‎żarłoka Lukullusa,‎ ‎będącego‎ ‎u‎ ‎Rzymian‎ ‎tern,‎ ‎co‎  ‎francuzi dziś‎ ‎w‎ ‎swym‎ ‎języka‎ ‎oznaczają‎ ‎przez‎ ‎wyraz‎ ‎gourmet.

Dla‎ ‎tego‎ ‎zbyteczną‎ ‎rzeczą‎ ‎było‎ ‎by‎ ‎rozwodzić‎ ‎się tu‎ ‎nad‎ ‎prawdziwemi‎ ‎zaletami‎ ‎niniejszego‎ ‎dziełka‎ ‎i jego‎ ‎praktycznością.‎ ‎Dość‎ ‎powiedzieć‎,‎ ‎ze‎ ‎każdy‎ ‎nawet‎ ‎fanatyczny‎ ‎zwolennik‎ ‎wyśmienitej‎ ‎kuchni‎,‎ ‎znajdzie‎ ‎tam‎ ‎gastronomiczne‎ ‎skarby‎ ‎dla‎ ‎swojego‎ ‎delikatnego‎ ‎podniebienia‎,‎ ‎mogąc‎ ‎przebierać‎ ‎na przemian pomiędzy‎ ‎dobrą‎ ‎i‎ ‎zdrową‎ ‎polską,‎ ‎a‎ ‎i wykwintną‎ ‎i‎ ‎lekką‎ ‎francuzką‎ ‎kuchnią.‎ ‎Każda‎ ‎także‎ ‎wzorowa‎ ‎gospodyni‎ ‎powitać ‎może‎ ‎w‎ ‎Nadwornym‎ ‎Kuchmistrzu Polskim‎ ‎życzliwego‎ ‎sobie‎ sprzymierzeńca‎,‎ ‎który‎ ‎albo‎ ‎dodać‎ ‎jej‎ ‎może‎ ‎jakiego‎ ‎nowego‎ ‎konceptu‎,‎ ‎albo‎ ‎odkryje‎ ‎niejeden‎ ‎nieznany‎ ‎jej‎ ‎sposób‎ ‎gotowania a‎ ‎przy‎ ‎urządzaniu‎ ‎większego‎ ‎obiadu‎ ‎lub‎ ‎wieczerzy‎ ‎pour‎ ‎la‎ ‎bonne‎ ‎bouche,‎ ‎dopomoże‎ ‎jej‎ ‎nie‎ ‎raz i‎ ‎z wielkiego‎ ‎wybawi‎ ‎kłopotu.‎ ‎Nadworny‎ ‎Kuchmistrz Polski,‎ ‎tolerant‎ ‎naj‎uniwersalniej‎szych‎ ‎ ‎smaków‎ ‎i‎ ‎nie przepomniał‎ ‎wreszcie‎ ‎udzielić‎ ‎obiaśnień‎ ‎co‎ ‎do przyrządzania‎ ‎rozmaitych‎ ‎ciast‎,‎ ‎konfitur‎ ‎i‎ ‎innych cukierniczych‎ ‎przysmaków‎ ‎i‎ ‎łakoci‎,‎ ‎których‎ ‎sposób‎ ‎robienia‎ ‎i‎ ‎konserw‎o‎w‎an‎‎ia,‎ ‎szczególniej‎ ‎po‎ ‎wsiach oddalonych‎ ‎od‎ ‎miast‎,‎ ‎jest‎ ‎zazwyczaj‎ ‎nader‎ ‎pożądanym‎ ‎dla‎ ‎wszystkich‎ ‎dworów‎ ‎dobrze‎ ‎zagospodarowanych‎ ‎i‎ ‎ich‎ ‎wzorowych‎ ‎gospodyń.” (pisownia oryginalna)

Przykłady przepisów:

Pierniki‎ ‎litewskie

Legumina‎ ‎z‎ ‎jabłek‎ ‎a‎ ‎la‎ ‎Nadasti

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Pod naszym patronatem

Wystawa „Podzespoły czyli wnętrze Star...

Muzeum Przyrody i Techniki im. Jana Pazdura w Starachowicach zaprasza na wernis...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...

150 LAT MUZEALNICTWA ROLNICZEGO NA ZIE...

W 2025 roku przypada 150. rocznica pojawienia się idei muzealnictwa rolniczego ...

XI.Legenda STARa

11.LegendA STARa, to zlot pojazdów  zabytkowych organizowany przez Powiat ...

XIII Festiwal Blues pod Piecem

30 sierpnia 2025 r. o godz. 19.00 – Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach...