Nadworny kuchmistrz polski czyli książka podręczna dla użytku dobrze zagospodarowanego domu i wygody wzorowych gospodyń, tudzież dla pragnących poznać rozmaite sposoby przyrządzania tak gospodarskich jak i kuchmistrzowskich potraw wszelkiego rodzaju i tego wszystkiego, co tylko dobrej kuchni należy.
Warszawa: H. Hirszel, 1847.
Przedmowa:
„Wydano już wprawdzie nie mało książek kucharskich w polskim języku, które po największej części tłomaczone były i są z niemieckiego języka, jak np. Kucharka wiedeńska i.t.p. Obejmują one zazwyczaj same tylko opisy potraw kuchni niemieckiej, co, jak wiadomo, wcale nie zaspakaja polskiego smaku.
Dla tego też książki te nie odpowiadają nigdy swojemu celowi. Jeżeli zaś przypadkiem znajdzie się gdzie lepsze dzieło tego rodzaju, to zwykle cena jego jest zbyt me dostępną dla wszystkich.
Wydana obecnie książka p.t. Nadworny Kuchmistrz Polski, łączyć ma w sobie najgłówniejsze swe warunki. Do wydrukawania jej posłużył rękopism oryginalny, będący owocem pracy pewnego starego doświadczonego smakosza, który gdyby był żył w starożytności śmiało byłby mógł zaprosić do siebie na obiad samego nawet sławnego podówczas żarłoka Lukullusa, będącego u Rzymian tern, co francuzi dziś w swym języka oznaczają przez wyraz gourmet.
Dla tego zbyteczną rzeczą było by rozwodzić się tu nad prawdziwemi zaletami niniejszego dziełka i jego praktycznością. Dość powiedzieć, ze każdy nawet fanatyczny zwolennik wyśmienitej kuchni, znajdzie tam gastronomiczne skarby dla swojego delikatnego podniebienia, mogąc przebierać na przemian pomiędzy dobrą i zdrową polską, a i wykwintną i lekką francuzką kuchnią. Każda także wzorowa gospodyni powitać może w Nadwornym Kuchmistrzu Polskim życzliwego sobie sprzymierzeńca, który albo dodać jej może jakiego nowego konceptu, albo odkryje niejeden nieznany jej sposób gotowania a przy urządzaniu większego obiadu lub wieczerzy pour la bonne bouche, dopomoże jej nie raz i z wielkiego wybawi kłopotu. Nadworny Kuchmistrz Polski, tolerant najuniwersalniejszych smaków i nie przepomniał wreszcie udzielić obiaśnień co do przyrządzania rozmaitych ciast, konfitur i innych cukierniczych przysmaków i łakoci, których sposób robienia i konserwowania, szczególniej po wsiach oddalonych od miast, jest zazwyczaj nader pożądanym dla wszystkich dworów dobrze zagospodarowanych i ich wzorowych gospodyń.” (pisownia oryginalna)
Przykłady przepisów:
