W 2020 r. Muzeum Narodowe w Lublinie otworzyło jedyną w Polsce stałą ekspozycję poświęconą awangardowej lubelskiej grupie artystycznej – Grupie Zamek. W tym roku wystawa powiększyła się o dwa obiekty autorstwa Jana Ziemskiego: „Kompozycję Czerwoną” oraz „Kompozycję”.
Wystawa “Grupa Zamek i awangarda” ukazuje istotne zjawiska polskiej sztuki II połowy XX wieku, ujawniając różnorodność malarskich eksperymentów warsztatowych jej członków: Tytusa Dzieduszyckiego, Włodzimierza Borowskiego, Jerzego Durakiewicza, Przemysława Zwolińskiego, Krzysztofa Kurzątkowskiego czy Jana Ziemskiego. Muzeum Narodowego w Lublinie sukcesywne uzupełnienia zbiory związane z działalnością awangardowej grupy powołanej i funkcjonującej pod koniec lat 50 XX wieku w Lublinie.
Dzięki współpracy z warszawską galerią Beta 16 oraz dofinansowaniu otrzymanemu od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2023 roku Muzeum Narodowe w Lublinie pozyskało do kolekcji dwa obiekty autorstwa Jana Ziemskiego: „Kompozycję Czerwoną” datowaną na lata 50. XX wieku oraz „Kompozycję” z 1970 r.
Pozyskane obiekty pochodzą z dwóch różnych okresów artystycznych lubelskiego malarza. Obraz „Kompozycja Czerwona” znajdujący się niegdyś jest przykładem poszukiwań artysty, w których skupiał się na przemianach materii malarskiej oraz jej wartościach fakturowych. Działania artystyczne Jana Ziemskiego w tym okresie prowadziły do powstawania autonomicznych przedmiotów sztuki. Mówiąc słowami jednego z pomysłodawców awangardowej grupy, Jerzego Ludwińskiego “glazurowych cacek” czy strukturalnych “tablic magicznych”.
Od połowy lat 60. Artysta tworzył obiekty zbliżone konwencją do op-artu. „Kompozycja” z 1970 r., stanowi przykład uformowanej już myśli artystycznej malarza zgłębiającego problemy wizualizacji przestrzeni, ruchu oraz światła. Artysta umieszczając na płaszczyźnie obrazowej sferycznie wygięte listewki, konstruował struktury wywołujące złudzenia optyczne. Praca ta została uchwycona w obiektywie Andrzeja Polakowskiego, fotografującego w latach 70. środowisko artystyczne Lublina. Obraz będący jedną z ciekawszych realizacji artysty szybko stał się obiektem poszukiwanym nie tylko przez muzea ale również przez prywatnych kolekcjonerów, pojawiając się na aukcji sztuki współczesnej w słynnym londyńskim domu aukcyjnym Sotheby’s.
Prace „Kompozycja czerwona” oraz „Kompozycja” prezentowane są na wystawie “Grupa Zamek i awangarda”.
Zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Zadanie: Rozbudowa kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie poprzez zakup dwóch obiektów autorstwa Jana Ziemskiego.
Justyna Woźniak
